Inwentarz Świerzyny (1836)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wincentego Kobyłeckiego z Szadku z roku 1827. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu, akt nr. 237)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się w wsi Świeżynach dnia 7go Lipca 1836."
Dziedzic dóbr Masłowic w powiecie Wieluńskim Florian Kręski, główny opiekun nieletnich właścicieli dóbr Pstrokonie i Świerzyny, wnuków swoich po Napoleonie Walewskim i córce swej Natali wydzierżawił dobra Świerzyny Franciszkowi Węgrowskiemu od 1836 do 1842 roku.

Opisanje wszelkich budowli folwarcznych, mieszkalnych, gospodarskich i propinacyinych w dobrach Świeżyny.

Dwór z drzewa w węgieł na podmurowaniu, wapnem zewnątrz wyrzucony, wystawiony z dwiema kominami murowanemi, dach gontem kryty, znayduie się teraz w średnim stanie, długości łokci 50, szerokości 30, wysokości 4 1/2.
Wchodząc do domu frontem iest ganek brukiem wyłożony, na czterech filarach murowanych, z trzema stopniami z bali, pokład z tarcic dobry. Drzwi do sieni podwóyne, każde na 3ch zawiasach żelaznych, z zamkiem dobrym. W sieni podłoga i sufit z tarcic dobre, okien trzy po trzy szyby mających, ściany sieni umalowane. Z sienią są drzwi na lewo podwóyne, każde na trzech zawiasach z zamkiem do pokoiu ponsowo malowanego, w którym dwie ściany potrzebują reperacyi, posadzka zła, piec z kafli z drzwiczkami żelaznemi dobre, okien dwu podziałowych dwa z kompletnym okuciem i okiennicami. Z tego pokoiu są drzwi podwóyne na sześciu zawiasach z zamkiem dobrym. Do pokoju w landszafty malowanego, w którym podłoga i sufit dobre, okien dubeltowych podwóynie się otwierających dwa kompletnie oszklonych i okutych, z okiennicami, każde o dwunastu szybach, z których czterech niedostaje, piec z kafli z drzwiczkami. Z tego pokoju są drzwi jedne podwóyne na zawiasach z zamkiem bez klucza do sieni, drugie takież do pokoiu zielonego, a trzecie bez klucza do przedpokoju. W pokoju zielonym pokład i podłoga dobre, kominek z kafli, okien podwóynych dwa każde oszklone sześciu szybami, kompletnie okute i z okiennicami. Drzwi na prost do szpiżarni są podwóyne dobre, kompletnie okute, z zamkiem dobrym, podłoga i sufit dobre, okien dwópodziałowych dwa każda o sześciu szybach z kratami żelaznemi i okiennicami wewnątrz zasuwanemi, szyb trzech brakuje. Drugie drzwi podwóyne kompletnie okute, z zamkiem, prowadzą z pokoiu zielonego do pokoiu niebieskiego, w którym podłoga i sufit dobre, piec z cegły dobry, okien dwa każde o sześciu szybach z okiennicami. Z tego są drzwi podwóyne kompletnie okute, z zamkiem dobrym, do sionki, w którey iest podłoga z cegły, sufit dobry, okien jedno dwupodziałowe o sześciu szybach kompletnie okute z okiennicą szyby iedniy brakuie. Z tey są drzwi pojedyńcze na zawiasach, z zamkiem bez klucza do garderoby, w którey pokład i podłoga dobre, okno jedno poiedyńcze o sześciu szybach z kratą i okiennicą zasuwaną, szyb trzech brakuje, drugie drzwi z sionki do sieni są pojedyńcze na zawiasach z zamkiem bez klucza. W sieni podłoga z cegły, dwoje drzwiczek przy kominie są z tarcic na zawiasach żelaznych, z klamkami takiemiż do zamykania. W teyże samey sieni na góre są wchody z bali cienkich deskami obite, i z drzwiami na zawisach żelaznych z zamkami i haczykiem do zamykania bez klucza. Tu są także drzwi przy sklepach pojedyńcze, każde na trzech zawiasach żelaznych i zamkami bez kluczów, wschody do sklepów z bali dobre. Drzwi z sieni na dwór są podwóyne, każde na trzech zawiasach żelaznych, z zamkiem dobrym. Przed drzwiami temi wschody z bali o trzech stopniach, na wierzchu kamieniem polnym wybrukowane, złe. W przedpokoju przy kuchni podłoga i sufit dobre, okno podwójne kompletnie okute sześciu szybami oszklone z okiennicą. W murze jest szafa o pięciu przegrodach z drzwiami poiedyńczemi na zawiasach żelaznych z zamkiem bez klucza, ściana od kuchni pęknięta. W tey iest okienko do kuchni z drzwiczkami drewnianemi, malowanemi na zawiasach żelaznych z zamkiem złym. Drzwi do sieni są pojedyńcze na trzech zawiasach z zamkiem dobrym. Z sieni są jedne drzwi pojedyńcze na trzech zawiaach żelaznych z zamkiem złym do pokoju w pasy kolorowe malowanego, w którym podłoga iest zła, sufit dobry, kominek z cegły, okno jedno podwóyne o sześciu szybach kompletnie okute z okiennicą. Drzwi do garderoby pojedyńcze, na trzech zawiasach z zamkiem dobrym, w tey podłoga i sufit dobre, okno poiedyńcze w czterech szybach z kratą żelazną i okiennicą wewnątrz zasuwaną, drugie drzwi z sieni do kuchni są pojedyńcze na trzech zawiasach żelaznych z zamkiem bez klucza, podłoga z cegły, komin takiż, sufit dobry, okno pojedyńcze o sześciu szybach kompletnie okute z okiennicą zasuwaną, trzecie drzwi są pojedyńcze na trzech zawiasach do sklepu, z zamkiem złym, wschody z bali dobre. W sieni podłoga z cegły, a przy kominie dwoje drzwiczek drewnianych na zawiasach żelaznych z klamkami żelaznemi, drzwi na dwór są podwóyne, każde na trzech zawiasach żelaznych, z zamkiem dobrym, okienko nad drzwiami o 4ch szybach dobre, przed drzwiami są wchody z trzech złych bali złożone, a na wierzchu kamieniem polnym wybrukowane. Na górze iest pięć dymników w których iest szyb oszklonych dwadzieścia cztery, dach gontami kryty, zły.

Staynia, z drzewa w węgieł na podmurowaniu postawiona, dach gontem kryty, teraz iest w dobrym stanie, długości łokci 34, szerokości 16, wysokości 6. Przy stayni są dwie wozownie z drzwiami na podwóy się otwierającemi, każde z nich na dwóch żelaznych zawiasach z ryglami i wrzecądzami do zamykania, kłodka dobra iedna, podłoga z kamieni polnych, pokłady z desek dobre. Do stayni cugowey są drzwi podwóyne, każde na dwóch zawiasach z ryglem i wrzedządzem do zamykania, oraz z fortką na biegunach drewnianych, podłogi niemasz, pokład z tarcic dobry, żłob i drabina dobre, nad drzwiami okienko o trzech szybach, z których jedna wybita, do drugiey stayni czyli fornalskiey są drzwi podwóyne, każde na dwóch zawiasach z ryglem i wrzedządzem do zamykania, podłoga z bali dobra, pokład dobry, żłobów dwa i drabin dwie dobrych, na górę są wschody z tarcic dobre, okienko nad drzwiami o sześciu szybach, lecz dwie szyby wybite, komorka w stayni z bali z drzwiami pojedyńczemi na zawiasach z zamkiem. Na górze są dwa dymniki z drzwiczkami na zawiasach żelaznych z haczykami do zamykania.

Spichrz murowany, z dachem gontami krytem, znayduie się w dobrym stanie. Wchodząc do spichrza po wschodach dwustopniowych złych, są drzwi pojedyńcze na trzech zawiasach żelaznych, z dwiema wrzedządzami i iedną kłodką do zamykania. Pokład i podłoga w spichrzu dobre, przegrod na zboże z bali iest dziesięć, okien cztery każde o 2ch szybach, lecz w tych dwóch szyb brakuie, dach gontem kryty dobry.

Stodoła murowana, dach gontem kryty, znayduie się teraz w dobrym stanie, długości łokci 73 1/2, szerokości 13 1/2, wysokości 5 1/4. Stodoła ta ma dwa klepiska, a z tych każde dwa wrota na podwóy się otwierające na biegunach żelaznych, wrota frontowe zamykaiące się na wrzedządze i kłodki dobre, a tylne na zatyczki, dach gontami kryty dobry.

Szopa na siedmyu słupach bez ścian wystawiona, dach słomą kryty, w złym stanie się znayduie. Dach słomiany dosyć dobry, lecz szopa wsparta iest podporą.

Owczarnia murowana, dach gontami kryty, znayduie się w dobrym stanie, długości łokci 42 3/4, szerokości 18 3/4, wysokości 4 1/2. W narożnikach są wrota na podwóy się otwierające, na biegunach dobre, jedne na wrzedządz a drugie się na zatyczke zamykające, drzwi frontowych dwoje, każde na zawiasach żelaznych i na wrzedządz się zamykaiące z fortkami na biegunach drewnianych, pokład dobry, okien sześć każde o 2ch szybach lecz szyb 2ch brakuje, dymnik jeden z drzwiami na dwóch zawiasach z haczykiem, na górze w tyłku iedno okno o pięciu szybach, a w drugim drzwi kompletnie okute, dach z gontów dobry.

Chlewy a dawniey dom z drzewa na węgieł na podmurowaniu, dach słomą kryty, znayduje się w średnim stanie, długości łokci 19, szerokości 8, wysokości 3 1/2. Drzwi są pojedyńcze na zawiasach żelaznych z wrzedządzem do zamykania, pokład dobry, podłogi niemasz, dach słomą kryty w średnim stanie.

Dom folwarczny z drzewa w węgieł z kominem murowanym wystawiony, dach słomą kryty, znayduie się teraz w złym stanie, długości łokci 28, szerokości 14, wysokości 4. Wchodząc do domu iest ganek z tarcic gontami kryty, zły, drzwi do sieni na biegunach drewnianych, z drewnianą klamką, w sieni bruk zdezelowany, stancyi iest dwoje i tyleż komor, do których są drzwi każde o iedney zawiasie żelazney, okien złych trzy, podłoga iest tylko w jedney stancyi i komorze dosyć zdezelowana, pokład dosyć dobry, dach słomą kryty zły.

Szopa z żerdzi dartych w słupy wystawiona, dach słomą kryty, znayduje się w złym stanie, długości łokci 9, szerokości 7, wysokości 4 1/2. Do szopy tey są wrota na podwóy się otwierające, na biegunach drewnianych z wrzedządzem do zamykania, dach słomą kryty, zły.

Obory z drzewa w węgieł wystawiona, dach słomą kryty, w złym stanie teraz się znayduie, długości łokci 30, szerokości 9, wysokości 3. Drzwi iest troje wszystkie na biegunach, u jednych tylko iest wrzedządz do zamykania, pokładu niemasz, dach słomą kryty, dosyć dobry.

Karczma z drzewa w węgieł bez podmurowania, z kominem murowanym wystawiona, dach gontami kryty, znayduje się teraz w złym stanie. Wchodząc do sieni są drzwi podwóyne na zawiasach żelaznych z klamką drewnianą i wrzedządzem do zamykania, w sieni podłogi niemasz, pokład zły, stancyi iest dwie w których drzwi na zawiasach, z klamkami żelaznemi. W karczmie podłoga z cegły, a w drugiey izbie bruk pokłady dobre, dach gontami kryty, zły.

Opisano powinności włościan (półrolnicy: Szczepan Felczerek, Michał Urbaniak, Jan Smęda, Łukasz Felczerek, zagrodnicy: Szymon Joachimiak, Tomasz Opieracz, Felix Grala, Franciszek Grabarek, komorniki: Stanisław Szymonik) stan budowli włościańskich i inwentarz gruntowy włościan, podatki, granice, intraty, grunta orne dworskie, ogrody, łąki i pastwiska (wzmiankowany las Dębiec, pola: Ku Mokradłom, Na Kopaninie, Za Stodołą Dworską, Pod Lasem Zapolskim, Pod Chrzankiem, Przy Pasterniku, Pod Dębiną, Pod Dębami, W Sadzisku, Za Wsią Ku Paprotni, Na Wymysłowie, Na Niwkach).
Potem opisano płoty i drzewa owocowe.

Inwentarz Paprotnia (1824)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1824, akt nr 133. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się w Sieradzu w Kancellaryi Notaryatu dnia Dwudziestego Siodmego Sierpnia roku Tysiąc Osiemset Dwudziestego Czwartego."

Przed Pisarzem aktowym Powiatu Sieradzkiego stawili się Andrzej Niegolewski zamieszkały w wsi Włościejówkach w ówczesnym Powiecie Szremskim w Wielkim Księstwie Poznańskim oraz Aleksander Wyganowski zamieszkały w Kaliszu. Andrzej Niegolewski wydzierżawił dobra Paprotnia z wsią Marżynkiem i Holendrami na okres trzech lat. Zgodnie z warunkami kontraktu Aleksander Wyganowski ma zapłacić 4500 złotych polskich w srebrze za pierwszy rok, za pozostałe lata 4800 rocznie.

Opis budynków dworskich we wsi Paprotni w roku 1824 dnia 3go września przy oddawaniu possessyi Wielmożnemu Wyganowskiemu [Alexandrowi].

1mo. Dwór nowy w bale rznięte wewnątrz zaś gliną wylepiony, sufity na strychulce gliną wylepione. W tem domu iest pokoi pięć. Wchodząc do sieni są drzwi dubeltowe z zamkiem y kluczem. Na lewą rękę wchodząc iest przed pokoy w którem iest okno iedno dobre z zawiasamiy y z ryglem do zamykania. W pierwszem pokoiu iest okien trzy z okowem dobrych, drzwi dwoie z zamkami y kluczami, piec z cegły. W drugiem pokoiu iest iedno okno całe, drzwi dwoie, iednę do schowania w którem iest okno iedno całe, drugie drzwi do Panieńskiego pokoiu u tych oboyga są zamki z kluczami, piec z cegły. W pokoiu Panieńskiem iest iedno okno całe, piec z cegły y drzwi do sieni z kluczem y z zamkiem. Na drugiey stronie iest pokoy czyli sala, drzwi ze sieni z zamkiem y kluczem, okien dwa dobrych, piec z cegły, dwoie drzwi iednę do pokoiku gościnnego, drugie do schowania z zamkami y z kluczami, okna całe tak w kredensie iako y w gościnnem pokoiu, drzwi z kredensu do schowania z kluczem y z zamkiem, okno całe.
W tyle dworu iest kuchnia do którey drzwi z klamką y z ryglem, okno iedno całe. Z sieni są schody na górę, gdzie w szczytach są dwa pokoie, do których drzwi z zamkami y z kluczami, okna w obydwóch pokoiach są całe, przede dworem iest wystawa z oknem dobrem. Na tem domu posowa z tarcic oprócz w iednem mieyscu nad gankiem y z lewey strony, gdzie kilka tarcic brakuie, dwór ten cały gontami pobity całkiem nowo. Okienic na zawiasach żelaznych ze śrubami par siedem.

2do. Dwór stary w którem na iedney stronie iest pokóy w którem iest okien trzy całych, oprócz tego iest pokoik y schowanie, drzwi z zamkami bez kluczów, okna złe, brakuie siedem szyb. Drzwi do sieni dubeltowe z zamkiem bez klucza. Na drugiey stronie sala do którey drzwi z zamkiem bez klucza, okien trzy. Drzwi do alkierza z zamkiem zepsutem bez klucza, drzwi do schowania na wrzecądz zamykane. Dom ten całkiem w dachu y ścianach dobry. Okienic par sześć na zawiasach zielaznych.

3tio. Folwark w którem iest na iedney stronie izba czeladna do którey drzwi bez zamknięcia, okna dwa. W tey izbie iest szafa prosta z trzema półkami, komora do którey drzwi na wrzecądz na zawiasach zielaznych. Na drugiey stronie gorzelnia osobnem inwentarzem opisana.

4to. Chlewy dla trzody w których drzwi na biegunach bez zamknięcia, karmik, kurniki trzy do których drzwi na biegunach z wrzecądzami. Przy tych iest schowanie na zamek y kłódką zamykane. Obok tego iest sieczkarnia w którey iest łata maszynalna do rznięcia sieczki o dwóch rzeżakach. Drzwi na zawiasach zielaznych y zamknięcie na kłódkę.

5to. Stodoły. Stodoła o dwóch klepiskach do którey wrota z obydwóch stron na biegunach, zamknięcie na kłódki.
Stodoła z chróstu, ściany z dachem nowem.

6to. Obory. Obora stara w którey są drabiny y żłoby po obydwóch stronach drzwi na biegunach bez żadnego zamknięcia. Obora przeforsztowana na owce w którey drzwi na biegunach z wrzecądzami, na górze iest sypanie. Drzwi na zawiasach zamykane na kłódkę.

7mo. Owczarnia do którey iest drzwi dwoie na zawiasach zielaznych.

8vo. Staynie do których są drzwi na zawiasach zielaznych. W każdey stayni iest schowanie na rzeczy staienne. Drzwi na zawiasach zielaznych z wrzecądzami zielaznemi. W środku wozownia do którey są wrota na zawiasach zielaznych y rygiel do zamykania.

9mo. Austeria do którey wchodząc są wrota na zawiasach z fortką we środku. Po lewey stronie iest izba gościnna dosyć porządna. Z izby iest komora na biegunach. Na prawey stronie iest izba dla komornika a w tyle droga do kowala. Gościniec ten całkiem iest nowo pokryty razem ze staynią.

10. Kuźnia dosyć w dobrem znayduią się stanie. W którey oprócz kowadła inne wszystkie statki są kowala.

11. Folwark w Marzynku ze wszystkiem w dobrem znayduie się stanie z kominem nowem y nowo słomą poszyty.

Spisano także inwentarz na gruncie w Paprotni łącznie z taksą.

Inwentarz Strońsko (1850)

 Źródło inwentarza:
Akta notariusza Celestyna Stokowskiego z Szadku z roku 1850. (Archiwum Państwowe w Łodzi oddział w Sieradzu, sygn. 50/4, akt nr. 238)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

 "Działo się w wsi Strońsku w zamięzkaniu dworskim Okręgu Szadkowskim Powiecie Sieradzkim Gubernii Warszawskiey dnia drugiego czternastego miesiąca sierpnia roku tysiącznego osmsetnego pięćdziesiątego."

 

Rejent Kancellaryi Okręgu Szadkowskiego Celestyn Stokowski przybywa do Strońska. Na miejscu jest Ignacy Starzyński, dzierżawaca dóbr Strońsko. Dobra objął w dzierżawę w bieżącym roku od dziedzica Wiktora Wołłowicza. Ignacy Starzyński oświadczył, że nie był w stanie obiąć dobra w dzierżawę z powodu zajęcia dworu przez pułkownika Kopernickiego a oficyn przez oficerów, ponadto były dzierżawca Jan Skolimowski nie ustąpił mu miejsca. W końcu po ostatecznym przejęciu dóbr wezwał Rejenta do opisania stanu dóbr.

Stan Budowli Dworskich.

1.Dwór massiv murowany z cegły na wapno, parterowy z kominami dwiema murowanemi pod gontami, mury? wszystkie? i od tyłu zressowane, ściany środkowe popękane, schody do kuchni w szczycie z drzewa zdezelowane, okiennice od tyłu i drzwi na ogród wychodzące popsute, ściany od tyłu z tynku opadłe, okien trzynaście, w których brakuje szyb siedmnaście, drzwi pojedyńczych siedm, drzwi podwójnych sześć, wszystkie na zawiasach, u drzwi brakuje trzech zamków, jednych francuzkiego, dwóch zwyczajnych, kluczy dwunastu, przy wchodzie na górę brakuie zamku z kluczem, na górze w szczytach brak dwóch okien.
Piecy kaflanych w pokoju dwa, puł kaflany ieden, piecy ceglanych dwa. W pokojach legary i podłogi zgniłe, podziurawione i zapadnięte, potrzebuią nowego przełożenia za dodaniem nowych legarów, tarcic na podłogi w miejsce spruchniałych, ściany środkowe i sufity poressowane i popękane.
2. Oficyna z przystawką z drzewa rzniętego w słupy i zamki zbudowana z kuminem murowanym, dach gontami kryty, okien z okiennicami siedm, piecy ogrzewanych trzy, kuminy do gotowania z cegły dwa, sabatnik wielki w kuchni do pieczenia chleba, szyb w oknach wybitych dwadzieścia trzy, drzwi z klamkami na zawiasach czworo, na biegunach dwoje, podłogi i sufity z tarcic, w jedney stancyi podłoga zła, dach potrzebuie reperacyi, w przystawie sufit z żerdzi łupanych w polepę.
3. Za oficyną w podwórzu znayduie się studnia z koszorem bez wiadra, słup zgniły, cembrzyna u studni również zgniła zawalaiąca się.
4. Chlewy z drzewa pod słomą w zamek i słupy zbudowane z trzema przełożeniami, troje drzwi na biegunach bez szkobli, dach zły, przyciesi zgniłe.
5. Chlewy większe z drzewa pod słomą, w zamki i słupy zbudowane z trzema przedziałami, drzwi czworo na biegunach, dach zły, brak kawału kalonki, u drzwi brakuie zamknięcia.
6. Budynek Czeladnica zwany z drzewa rzniętego w słupy i zamki na podłożonych kamieniach zbudowana, dach gontami kryty, komin murowany, na lewey stronie brak podłogi i posowy i kuminka, drzwi czworo na zawiasach, dwoie z klamkami i chaczykami, dwoie bez klamek. Na prawey stronie podłoga zła z tarcic, posowa z polepą, kotlina jedna i kominek ogrzewny ieden z cegły zły. Szyb w oknach wybitych dwanaście.
7. Dom dla ogrodowego w ogrodzie massiv murowany z cegły na wapno z kuminem murowanym pod gontami. Pod mięszkaniem cztery piwnice w których pięcioro drzwi z jednym zamkiem, drzwi schodowe złe, wszystkie na zawiasach bez zamknięć, u góry w mięszkaniu piecy ceglanych dwa, drzwi poiedyńczych na zawiasach z klamkami pięcioro i z jednym zamkiem bez klucza, okien czworo, szyb stłuczonych dziesięć, podłogi stare nadpsute, wschody do mięszkania nad piwnicą? złe, ściany od spodu wszystkie odpadły a u wierzchu się ressują, dach i posowy złe.
Około zabudowań dworskich znayduiące się płoty z żerdzi łupanych i rzniętych w koły i słupy sosnowe, stare, złe.
Za dworem i za oficyną znayduią się ogrody owocowe w których największa część śliwiny zdziczałey i nieoczyszczoney starey około sztuk dwieście, między tą liczbą mała ilość innego gatunku drzew ...... i młodych, obwiedzione płotem z żerdzi łupanych i słupy sosnowe w złym stanie, krzewów winnych............
8. Owczarnia z drzewa rzniętego w zamek i słupy zbudowana, dach słomiany okapy gontowe na podciągu podwójnym, z powodu zgnicia przyciesi wypadnięcia fundamentów, spruchniałości ścian ...... dach ..... wiązania i podciągi połamane grozi zawaleniem, sufit z żerdzi łupanych z polepy.
9. Spichrz murowany z cegły na wapno, dach słomą kryty nadpsuty, mury nieco poressowane, podłoga zła, potrzebuią nowego przełożenia za dodaniem tarcic w mieyscu zgniłych, schody na górę złamane, posowa z tarcic stara z polepy, drzwi wchodowe stare z szkoblem na kłodki, bez zamku, schodki zepsute z drzewa zgniłego.
10. Stodoła nowa z drzewa rzniętego kostkowego pod słomą w zamki i słupy zbudowana na podwóynym .... wrota na biegunach, klepisk dwa, bez zamku tylne wrota, frontowe z szkoblami bez kłotek, przyciesi na podłożonych kamieniach.
11. Stodoła druga o dwóch klepiskach na podwóynym ..... w wiązaniu brak czterech ramion, wrotnie dane z szkoblami bez kłodek, a dwie bez żadnego zamknięcia, wszystkie na biegunach, poddaszki otwarte, dach zły, ściany powyprężane na podmurowaniu, które od wschodniey strony wypadłe, cały budynek z powodu starości i złey budowy wykrzywiony grozi zawaleniem, potrzebuie przestawienia za dodaniem drzewa, słomy i gontów w mieysce zepsutych.
12. Staynia o dwóch otworach z dwiema wozowniami w szczytach z drzewa rzniętego pod słomą, stara, zła, zawalaiąca się, przyciesi zgniłe, drzwi z szkudłami bez zamków, sufit z żerdzi łupanych, w jedney wozowni brak pokładu, cały budynek potrzebuie nowego odbudowania za dodaniem drzewa potrzebnego i innych materiałów.
13. Stajnia druga z oborami z drzewa rzniętego w zamki i słupy zbudowana, dach słomą kryty, bez żłobów i drabin, podłogi zgniłe, ściany spruchniałe, drzwi? bez zamków na zawiasach, pokład z żerdzi łupanych, fundamenta zepsute, cały budynek w złym stanie potrzebuie nowego przestawienia za dodaniem brakuiących materiałów w mieysce zepsutych, jako grożący obaleniem.
Przy tey stajni znayduie się studnia z koszorem na słupie bez wiadra, ocembrowanie zgniłe potrzebuie nowego założenia cembrzyny i wiadra.
14. Karczma z drzewa pod gontami z kominem murowanym w zamki i słupy zbudowana z drzewa rzniętego, w którey pieców ogrzewanych dwa i dwa kominki z cegły, podmurowanie z kamieni na wapno i glinę, dach zły.
15. Kuźnia z mięszkaniem kowala z drzewa rzniętego pod gontami z kominem murowanym w zamek i słupy zbudowana, okien dwa w większey części potłuczone.

Zabudowania włościańskie

1. Chałupa komornicza szczytem do frontu stojąca z drzewa w zamki i słupy z kominem lepionym, stara, zła zawaląca się grozi niebezpieczeństwem.
2. Chałupa druga frontowa z komorami dwoma z drzewa w zamek i słupy na podłożonych kamieniach z kominem murowanym zbudowana, słomą kryta, w średnim stanie, za tą chałupą stodoła stara, zła zawaląca się.
3. Chałupa z drzewa pod słomą z kominem lepionym w złym stanie grozi zawaleniem. Za tą chałupą chlewy, stodoła zła zawalaiąca się.
4. Chałupa z drzewa pod słomą z kominem murowanym z drzewa kostkowego w zamki i słupy zbudowana na podłożonych kamieniach. Za tą chałupą stodoła i obora z drzewa pod słomą zawalaiąca się. Chałupa zaś w dobrym stanie.
Przy pustym placu wybudowana stodoła z dwoma klepiskami. Obora i chlewy z drzewa w zamki i słupy pod słomą w stanie średnim.
5. Chałupa z drzewa pod słomą z kominem lepionym. Stodoła i obora z takiegoż drzewa pod słomą, stare zawalaiące się grożą niebezpieczeństwem. Stodoła druga z oborą z drzewa pod słomą spruchniałe, dach zły, cały budynek wykrzywiony.
6. Chałupa z drzewa pod słomą, komin lepiony, stara, zła waląca się. Za tą chałupą stodoła i obora z drzewa po słomą, stara, stan średni.
7. Chałupa z drzewa pod słomą z kominem lepionym, stara, zła, dach zgniły. Stodoła z drzewa pod słomą w słupy, dach zły.
8. Chałupa włościańska na pustkowiu Oszczywilk zwanym z oborami i stajniami z drzewa rzniętego i okrąglaków pod słomą, komin lepiony, stara, w złym stanie.
9. Chałupa na pustkowiu Zmyślona zwanym dawniey na szynk przeznaczona z drzewa rzniętego pod słomą, z kominem murowanym, bez drzwi, okien i podłóg, opustoszała, dach słomiany zaklęsły. W tyle oborka z drzewa okrąglakowego pod słomą, także zawalaiąca się.
10. Żabiniec pustkowie, na którym chałupa z drzewa pod słomą z kominem murowanym, bez podłogi, drzwi na zawiasach dwoje, kominek i piec murowane z cegły, posowa z tarcic. Za tą chałupą chlewy z drzewa okrąglakowego pod słomą, stan średni.

Lepianka karczma

 Lepianka, karczma  leżąca w gminie Zapolice.

 

Mapa Kwatermistrzowska

 

1965 r.

Kaliszanin 1878 nr 101

Donoszą nam z pod Zduńskiej-Woli, iż w d. 17 b. m. na Porębach do gminy zduńskowolskiej należących, przed karczmą Lepianką zabito dwóch wieśniaków. Krąży pogłoska, jakoby rzeczeni wieśniacy, cieszący się w okolicy renomą końskich złodziei, schwytani na gorącym uczynku przy jakiejś kradzieży, przez poszkodowanych z tego świata zgładzeni zostali.

Maćkowy Dół staw

Maćkowy Dół, nazwa stawu położonego na północny zachód od wsi Jeziorko, w bliskości rzeki Warty, w gminie Zapolice.

 1965 r.

 Geoportal

Maćkowy Dół w kwietniu 2020 roku.

Prom bagno

Prom, nazwa bagna położonego między rzeką Wartą a wsią Jeziorko w gminie Zapolice.

 1992 r.

 Geoportal

Bagno w kwietniu 2020 roku.

Czarny Dół staw

Czarny Dół, nazwa stawu położonego u zbiegu rzeki Warty i Widawki, na północ od wsi Jeziorko w gminie Zapolice.

 1965 r.

 Geoportal

Czarny Dół na zdjęciach z kwietnia 2020 roku.

Żabiniec bagno

Żabiniec, nazwa bagna znajdującego się na terenie wsi Pstrokonie w gminie Zapolice.

 1965 r.

 Geoportal

Zdjęcia z marca 2020 

 

Świerkowa strumyk

Świerkowa, śródleśny strumyk, dopływ strumienia Chechelna, o długości 850 metrów przepływający przez las na północ od miejscowości Piaski w gminie Zapolice.

Nazwa znaleziona na mapie Gilly'ego z roku 1793 (Swerkowa Bach). Obecnie jest to bezimienny użytek ekologiczny. Strumyk przepływa malowniczym wąwozem. Niezwykły, wręcz baśniowy i nie spotykany w naszej okoliczy krajobraz wart jest obejrzenia. Strumień można przejść bez większych przeszkód w odpowiednim wodoodpornym obuwiu. Woda sięga nie wyżej jak do kostek.

 Strumyk Świerkowa (Swerkowa Bach) na mapie Gilly'ego z 1793 roku.

 1965 r.

Chechelna rzeczka

Chechelna, strumień, prawobrzeżny dopływ rzeki Warty o długości 7,23 kilometra przepływająca w większości przez gminę Zapolice. Źródła ma w lesie koło miejscowości Zmyślona. Przepływa przez Ostry Wilk, Piaski i wpływa do rzeki Warty pod kolonią Podłężyce w gminie Sieradz. Dawniej zasilała stawy młyńskie i obracała liczne młyny jak: Chechelno, Susmaga, Antoniów vel Zwoliński i Wiolk na swej drodze ku rzece Warcie. 

 Rzeczka Chechelna zaznaczona na mapie kwatermistrzowskiej przez autora bloga kolorem niebieskim

Rzeczka Chechelna na mapie z 1992 r. zaznaczona przez autora bloga kolorem czerwonym

Łysa Góra wzgórze

Łysa Góra, wzniesienie przy wsi Strońsko w gminie Zapolice, nie odnalezione na mapach.

Kaliszanin 1873 nr 70

MAPPY

topograficzno-archeologiczne.

(Ciąg dwudziesty dziewiąty).

W powiecie szadkowskim, jadąc z miasta Łasku do Zduńskiej Woli zaraz za miastem blisko drogi bitej na wzniosłościach piaszczystych, krzakami iglastemi porosłych, pojawiają się często

w ziemi grobowiska przedchrześcijańskie. Przy trakcie znowu od Łasku do Lutomierska pomię­dzy wsiami Choszczewą* i Wodzieradzem ma się znajdować kamień z wyciśniętą na nim stopą ludz­ką, o czem była już wzmianka w numerze 13 Kaliszanina z r. 1872. Wieś Strońsko, na stro­mej górze z dala widzialnej przy prawym brzegu rzeki Warty położona, gdzie za czasów Prus po­łudniowych niemcy rozpoczęli prace około zało­żyć się mianej fortecy, znakomitą w starożytności dla wzniosłości swojej grać musiała rolę, nie śmiałbym atoli poczytywać ją za Ptolemeusza górą Asciburgius, ani za miejsce świątyni Kastora i Polluxa (Lelum polelum). Że wszakże tam na punkcie najwyższym Bóżnica czyli Gontyna stała, zaprzeczyć temu trudno, a to tem bardziej, gdy w czasie odnawiania czy też przystawki do świą­tyni obecnej pańskiej od strony zachodniej, za kollatorstwa Walewskich podług tradycji, natrafiono pod ziemią pewną ilość urn glinianych. Przylegle również wysokie wzgórze, mianowane Łysą Górą, odnosi nas w czasy bałwochwalcze, tem więcej, że i tamże znajdują się popielnice, z których jedną zdarzyło mi się widzieć z godłem na zewnątrz dna wyrytem figury Pentagonu, czyli stopy Druidów, znaku głośnego Pitagoresa. Zamilczeć niepodobna i o wsi Chodakach, w parafji wierzchy nad strużką przez lud powszechnie Pisią mianowaną leżącej, gdzie po prawej stronie drogi ku Zygrom wiodącej, był obszar gruntu w formie czworoboku, powierzchni cokolwiek więcej nad morgę jedną wynosić mogący dla wielkiej obfitości dużych kamieni do orania nie możliwy.

Przy którego węższym brzegu od strony południowej stoi dąb w sile wieku, lat przeszło sto liczący. Właściciel Chodaków wznosząc budynki folwarczne i wiejskie, a następnie dwór nowy murując, głazy takowe zwolna uprzątał, przy wydobywaniu zaś z ziemi granitów odkryto tu i owdzie popielnice lub urny rozmaitych postaci i wielkości. Z godniejszych wspomnienia uratowano w całości jednę koloru zewnątrz i wewnątrz żółtego, pięknie wygładzoną przedstawiającą z dołu formę miski, która od najgrubszej szerokości, pręgami ukośnemi ozdobionej, zwężać się poczęła w górę linjami prostemi ku sobie pochylonemi, a od miejsca zwężania się opatrzona była dwoma uszkami przeciwległemi sobie. Wysokość jej czyniła cali 7, średnica dna okrągłego cali 3 1/2, cielistość najgrubsza 9, a otworu górnego średnica cali 6. Druga urna była przystawkowa, barwy żółtej, gładko z obu stron wymuskana, znacznie mniej­sza, do poprzedniej z kształtu podobna, z tą jednakże różnicą, że karby na niej były odmienne, że uszek wcale nie miała, i ku górze nie zwężała się w linje proste, ale w łuki wklęsłe, rozchodzące się ku wierzchniemu otworowi. Liczyła ona wysokości cali 4 1/2, przy dnie średnicy cali 2, a szerokości największej cali 5 3/4. Kiedy około r. 1865 zajmowano się pomiędzy miastem Szadkiem i Poddembicami robotą szosy, do takowej wydobywano z blisko leżącego cmentarzyska kamienie, które dotąd (1873) w kupy ułożone, przeznaczenia swojego oczekują. Pewną ilość powyżej opisanych urn Ochelskich, Strońskich oraz Chodakowskich przesłano około roku 1850 Kazim. Wł. Wójcickiemu do Warszawy.

Szczupłe wiadomości doszły mnie o wykopali­skach w ziemi Wieluńskiej, i tak: we wsi Urbanicach parafji Ruda, o trzy ćwierci mili od Wielunia odległej, kopiąc blisko podwórza w dniu 12 maja 1866 roku natrafiono w ziemi znakomitą ilość denarków srebrnych. Po rozpowszechnionej o tem wieści, nabył z takowychże pewien znawca obywatel sztuk przeszło 1000, o czem Bejer za­wiadomiony, pośpieszył z Warszawy na miejsce, ale tam nic prawie nie zastawszy podążył do mia­sta Wielunia, na nieszczęście wszakże już za pó­źno, gdyż na cztery dni przed tem żydzi stopili przeszło osiem funtów z tychże, których żaden ze znawców nie widział. Skarb takowy mieścił w so­bie monety Piastowskie, a mianowicie typów po­dług Stronczyńskiego znanych nam 8, to jest z czasów Ryxy i Kazimierza I (1034—1058) ty­py 12 i 13. Bolesława Krzywoustego (1102—1139) typ. 18. Władysława II (1139-1148) typy 22, 25, 26 i 27, tudzież Bolesława IV Kędzierzawego (1148—1173) typ 34. Pomiędzy nimi były dwa denarki Władysława II nie znane nam, na których dostrzeżono połączenie typów 25 i 26, to jest z jednej strony widoczne było popiersie księcia z chorągwią, z drugiej zaś książęcia z mieczem. Bliższe szczegóły o monetach takowych podała nam Gazeta Warszawska z dnia 7 sierpnia 1866 r. w numerze 177 na stronnicy 2.

Gdzieś nie daleko wsi Dąbrowy na dnie strużki wydobyto z mułu miednicę bronzową z wykutemi wewnątrz wypukło zdarzeniami z życia (jeżeli się nie mylę) świętej Zuzanny; służyła ona zapewne do chrztu i mogła pochodzić z końca wieków śre­dnich. (...).

*powinno być Chorzeszowem. Uwaga autora bloga.

Inwentarz wsi Zapolice (1829)

Źródło inwentarza:

Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1829. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)

Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał i udostępnił do publikacji Jakub Jurek.

Artykuł został opublikowany w kwartalniku "Na Sieradzkich Szlakach", nr 1/2017.

Zapolice w świetle opisu z 1829 r.

190 lat temu, w 1827 r., Zapolice były małą wioską powiatu szadkowskiego, liczącą 17 domów, w których żyło 133 mieszkańców[i]. Wieś ta, położona przy trakcie z młodego miasta Zduńskiej Woli do wiele starszego Burzenina, należała wówczas do Katarzyny Szeliskiej. Lata 1827-1829 były w Zapolicach latami przemian. 9 czerwca 1827 r. Szeliska sprzedała majątek swojemu zięciowi, Antoniemu Myszkowskiemu, który pełnił funkcję pisarza sieradzkiego magazynu solnego. W 1828 r. umarł mąż wcześniejszej dziedziczki, Mikołaj Szeliski, a w 1829 r. nowy nabywca Antoni Myszkowski.

Po śmierci Myszkowskiego spisano inwentarz, a uprawionym do tego urzędnikiem był rejent powiatu Antoni Pstrokoński. Zatem 26 VII 1829 r. stawił sięna gruncie wsi Zapolici dokonał wizji, po czym sporządził poniższy opis[ii], który przytaczamy w całości:

Budynki dworskie

1. Dwór stary z drzewa rżniętego, kominy dwa murowane, dach szkudlany stary, nowego potrzebujący, a przyciesi podwleczenia nowego w miejscu jednym. W dachu trzy dymniki z okienkami, mający długości łokci reńskich 32, szerokości dwadzieścia, wysokości łokci pięć. Drzwi z dziedzińca podwójne do sieni, nabijane goździami. Z sieni drzwi podwójne do pokoju bawialnego, w nim kominek z cegły i piec z kafli, dwa pokoje grzejący, okien cztery otwieranych. Z tego pokoju drzwi podwójne do pokoju drugiego, w nim kominek z cegły, okien trzy. Z tego pokoju drzwi do alkierza, w tym szafka w murze. Drzwi podwójne do ogrodu. Nad drzwiami okienko. Z alkierza drzwi podwójne do pokoju sypialnego wapnem wyrzucanego, w nim okno jedno, piec moskiewski i drzwi do garderoby podwójne. W garderobie okno jedno z sypialnego pokoju drzwi do Sali podwójne. W tej okien cztery, kominek i piec z cegły, dwa pokoje grzejący. Z Sali drzwi podwójne do sieni. Drzwi wszystkie na zawiasach żelaznych, z zamkami, kluczami, antabami i rękojeściami. Okna otwierane z zawiaskami i haczykami, opatrzone okiennicami na zawiasach i haczykach. W całym mieszkaniu podłogi i posowy z tarcic, na górze nad sienią pokoik mający drzwi pojedyncze na zawiasach, z wrzecądzem i szkoblami, okna dwa za szkłem.

2. Gorzelnia z drzewa rżniętego. Komin murowany, dach szkudlany niedawny. W niej izba długa gorzelniana, mająca trzy okna, w których dziesięć szyb brakuje. Kotliny murowane, posowa i podłoga z tarcic. Na drugiej stronie idąc przez sień Izba dla gorzelanego, w niej piec i kominek z cegły, okno jedno, posowa i podłoga. Drzwi wszystkie na zawiasach żelaznych z wrzecądzami i szkoblami. Browarek nowoprzystawiony pod szkudłami, dwa miejsca na okna. Drzwi do niego mają być z sieni przez komin[?]. Studnia nowo ocembrowana z sochą, kosiorem i wiadrem bez okucia. Tuż sadzawka na zrzodle, płotem chruścianym ogrodzona. Przed gorzelnią studnia ocembrowana do wywaru, pod daszkiem szkudlanym. Obok sklep w ziemi zrobiony na perki, dach słomiany, dwoje drzwi bez zawias z wrzecądzami i szkoblami.

3. Obok dworu lamus o dwóch przegrodach z drzewa rżniętego z podłogą i posową. Drzwi dwoje na zawiasach z wrzecądzami i szkoblami. Dach pod szkudłami.

4. Studnia na szrodku dziedzińca z starą cembrzyną, sochą, kosiorem, wiadrem okutym i korytem starym. Niedaleko sadzawka mało mająca wody.

5. Opodal stodoła nowa, z drzewa rżniętego, podmurowana częścią cegłą, częścią kamieniami, o dwóch klepiskach, długa łokci reńskich osiemdziesiąt, szeroka łokci osiemnaście, wysoka łokci pięć, pokozlona[?]posaniem[?]połacona i słomą pokryta, po bokach mająca u góry i dołem szkudlany dach, jeszcze bez wrót i szczytów.

6. Owczarnia ma być na dłuż łokci sto dwadzieścia, na szerz łokci dwadzieścia, murowana, za życia nieboszczyka połowa kamieni na fundamenta i drzewo na wiązanie zwiezione. Cegła się na tę owczarnię wypala.

7. Spichrz stary z drzewa kostkowego. Dach słomiany z dwiema dymnikami, drzwi dwoje na zawiasach z wrzecądzami i szkoblami, posowa i podłoga z tarcic, przyciesi gwałtem trzeba nowe podwlec, bo się zboże sypie i psuje.

8. Stodoła stara o jednym klepisku z drzewa kostkowego, dach stary słomiany, wrota stare na wylot, teraz obrócona na stajnie i oborę z powodu spalenia się stajen, obór i owczarni przed śmiercią

9. Stodoła przez pół stara przez pół nowsza o dwóch klepiskach, dach słomiany, wrota na biegunach z wrzecądzami i szkoblami.

10. Stodoła stara o jednym klepisku z drzewa kostkowego, dach słomiany, wrót dwoje na wylot z wrzecądzami i szkoblami. Obrócona na owczarnię.

11. Szopa na zboże z dachem słomianym z słupkami świerkowymi cierkiem[?]i korytem.

12. Ogród włoski za dworem nowo przerobiony z drzewami młodymi do starych przysadzonymi i dużo pomnożonymi. W tym ogrodzie na południe dwie sadzawki do wyszlamowania. Tuż przy jednej z nich prewet[iii]stary podniszczony

13. Za ogrodem na drugiej stronie drogi szopa do cegły na dłuż łokci sześćdziesiąt, na szerz łokci dwadzieścia, pod dachem, słomą dekowanym. Przy niej piec w ziemi zrobiony do palenia cegły.

Budynki na wsi

1. Chałupka stara komornika z stodołką, nowej trzeba. Obórka nowa z drzewa kostkowego pod snopkami. Tu ma być przeniesiona czyli w czasie wybudowana gorzelnia

2. Dwojaki nowe za W. niegdy Szeliskiego zbudowane, z drzewa rżniętego. Dach słomiany. Komin nadmurowany. Ma dwie izby, dwie komory, okna trzy, piece i kominki. Drzwi na biegunach. Stodółka i obórka stara z chlewikiem, pod snopkami wszystko

3. Chałupa stara do obalenia. Stodółka i chlew pod snopkami. Tu mieszka zagrodnik Tomasz Romanowski.

4. Czworaki nowe z drzewa kostkowego, postawione przez nieboszczyka dla służących dworskich. Dach słomiany, komin murowany. Ma cztery izby, cztery komory, drzwi na biegunach z wrzecądzami i szkoblami, okna cztery. Długie łokci dwadzieścia sześć, a szerokie czternaście łokci reńskich. Do tego są chlewiki stare pod snopkami.

5. Chałupa stara z drzewa kostkowego. Dach słomiany. Komin lepiony. Ma izbę, komorę, sień, okno, piec i kominek, stodołę i obórkę stare, pod snopkami, przy tym studnię. Mieszka w tej chałupie półrolnik Dominik Jaworski.

6. Chałupa stara, pochylona z drzewa kostkowego, dach słomiany, komin lepiony. Ma izbę, komorę, sień, okno jedno, kominek i piec z gliny, stodołę i oborę pod snopkami stare. Mieszka w niej półrolnik Adam Krzewka.

7. Chałupa nowa za niegdy W. Wincentego Szeliskiego postawiona, z drzewa rżniętego. Dach słomiany, komin nadmurowany. Ma trzy izby, komorę jedną, okien pięć, kominki trzy, piece trzy z cegły i sień, drzwi na wylot przez sień na biegunach, drzwi u izb z wrzecądzami i szkoblami, stodołę i dwie obory stare pod snopkami. W niej mieszkają półrolnik Andrzej Stępień , cieśla i borowy.

8. Karczma z drzewa rżniętego, dach słomiany, komin nadmurowany, pochylony. Ma izbę, komorę, sień, okna dwa, piec i kominek z cegły, drzwi na biegunach z wrzecądzami i szkoblami, obórkę starą pod snopkami nad drogą, w której mieszka komornica.

9. Chałupa z drzewa rżniętego, jeszcze nie stara. Ma komin nadmurowany, dach słomiany, izby dwie, komorę jedną, okien dwa, piece dwa, kominki dwa, stodołę o dwóch klepiskach pod snopkami i oborę. Mieszka w niej półrolnik Grzegorz Stępień

10. Chałupa stara z drzewa kostkowego. Ma słomiany dach, komin lepiony, izbę, komorę, sień, okno, piec i kominek lepione, drzwi na biegunach, stodołę i oborę pod snopkami. Tu mieszka Jan Cichowicz, półrolnik.

11. Chałupa stara, podobna powyższej. Ma stodołę i oborę. Mieszka w niej zagrodnik Izydor Urbaniak. Przy tej chałupie jest studnia.

12. Chałupa z drzewa rżniętego, stara lecz dobra. Ma komin lepiony, dach słomiany, izbę, komorę, sień, okna dwa, piec, kominek z gliny, drzwi na biegunach, stodołę i oborę stare, pod snopkami. Mieszka w niej zagrodnik Marcin Poczwara.

13. Chałupa stara z drzewa kostkowego. Ma komin lepiony, dach słomiany, izby dwie, komory dwie, sień, okna dwa, piece dwa, kominki dwa z gliny, drzwi na biegunach, stodółkę i oborę pod snopkami, studnię przy chałupie, lecz zepsutą. Tu mieszkają owczarz i komornik.

14. Chałupa stara z drzewa kostkowego. Ma komin lepiony, dach słomiany, izbę jedną, komorę, piec i kominek z gliny, okno bez szyb, drzwi na biegunach. Przy niej jest chlewik stary i studnia. Tu mieszka ekonom.

15. Wracając od tej chałupy blisko dworu będącej, podwórze znajduje się ogrodzone płotami i żerdziami, z wrotami jednymi na dziedziniec, drugimi do stodół idąc i dwiema furtkami przy wjeździe. Przy jednej są schody.

16. Karczma stara druga, ku łęgowi, na drodze strońskiej, z drzewa kostkowego. Ma dach słomiany, komin lepiony, izbę, komorę, sień, okno, piec i kominek z gliny, drzwi na biegunach, stodołę starą pod snopkami. Do niej chlewik przystawiony.

17. Chałupa w boru na drodze jadąc do Świerzyn, stara, z drzewa kostkowego. Ma dach słomiany, izbę, komórkę, sień, okno, piec i kominek z gliny, drzwi na biegunach, stodółkę i obórkę pod snopkami, do chałupy przystawione.

Półrolnicy, których jest pięciu

1. Dominik Jaworski

2. Adam Krzewka

3. Andrzej Stępień

4. Grzegorz Stępień

5. Jan Cichowicz

Każdy z nich ma pańskie cztery woły, krowę, wóz, pług, kosę, siekierę i sierp. Robi w tydzień dni sześć, tłuk odbywa w żniwa ośm. Daje kapłonów dwa, jaj trzydzieści i przędzie sztukę jedną.

Zagrodnicy, tych znajduje się trzech

1. Tomasz Romanowski

2. Marcin Poczwara

3. Izydor Urbaniak

Każdy z tych zagrodników otrzymał od niegdy W. Szeliskiego w gotowiźnie na woły po złotych sto, a na wóz i żelaza po złotych piętnaście. Ma zatem każdy po parze wołów roboczych oraz wóz i żelaza. Robi w tydzień po dni trzy, tłuk w żniwa po cztery. Daje dworowi kapłona jednego, jaj piętnaście i sztukę przędzie.

Komornicy

1. Michał Idziaszek

2. Klemens Cytryna

3. Jakub Cichowicz

4. Wojciech Mielcarek

5. Jan Urbaniak

6. Antoni Kwotka

7. Karol Porada

8. Piotr Adamasiak

9. Wojciech Malinowski

10. Agata Jaworska

11. Tomkowa Jaworska

12. Jan Pastucha

Każdy komornik ma kosę dworską, robi w tydzień dni dwa ręczno i tłuk w żniwa cztery.

[i]Bióro Kommissyi Rządowéy Spraw Wewnętrznych i Policyi, Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego, z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowéy Spraw Wewnętrznych i Policyi. T. 2 : M-Z, Warszawa 1827 

[ii]Archiwum Państwowe w Łodzi Oddział Sieradz,Notariusz Antoni Pstrokoński w Sieradzu, sygn. 39/21, k. 240-242 

[iii]czyli ubikacja 

Beleńskie Huby

Beleńskie Huby, obecnie część wsi  w gminie Zapolice.

1992 r.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1933 nr 20

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO

z dnia 28 września 1933 r. L. SA. II. 12/13/33.

o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu łaskiego na gromady.

Po wysłuchaniu opinij rad gminnych i wydziału powiatowego zgodnie z uchwałą Wydziału Wojewódzkiego z dnia 15 września 1933 r. na podstawie art. 107 ustawy z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 294) postanawiam co następuje:

§ 1.

XVII. Obszar gminy wiejskiej Zapolice dzieli się na gromady:

1. Boleń-Zagórzyce, obejmującą: wieś Beleń, wieś Beleńskie Huby, wieś Zagórzyce.

§ 2.

Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Staroście Powiatowemu Łaskiemu.

§ 3.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.

(—) Hauke-Nowak

Wojewoda.

Dezerta

Dezerta, przyległość leżąca w dobrach Pstrokonie lub Świerzyny, leżąca prawdopodobnie w gminie Zapolice, nie odnaleziona na mapach. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa deserta, oznaczającego pustkowie.

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1851 nr 281

(N. D. 5701) Patron Trybunału Cywilnego I. Inst. Gubernii Warszawskiej w Kaliszu.

Podaje do wiadomości, iż na skutek wyroku tegoż Trybunału z powództwa Ludwika Mieczysława dwóch imion Walewskiego współwłaściciela dóbr Pstrokonie, w wsi Swierzynach Okręgu Szadkowskim zamieszkałego, na przeciw współrodzeństwu jego Antoninie Floryaninie Salomei trzech imion z Walewskim Bolesława Kobierzyckiego właściciela dóbr Kalinowy Żonie, przez małżeństwo usamowolniej, czyli obojgu małżonkom Kobierzyckim w tejże wsi Kalinowie i jéj kuratorom Juljuszowi Złotnickiemu właścicielowi dóbr Ptaszkowie w tychże, tudzież Natalii Wandzie Maryi trzech imion Walewskiej współwłaścicielce dóbr Pstrokonie usamowolnionej pannie w wsi Paprotni, i jej kuratorowi wyżej rzeczonemu Bolesławowi Kobierzyckiemu wszystkim w Okr. Szadkowskim mieszkającym, dnia 1 (13) Marca 1851 r. zapadłego, sprzedane będą w drodze działów dobra ziemskie Pstrokonie i Swierzyny z przyległościami Woźniki Lisy Jezwiko, Dezerta, Pęcławice i Gorzuchy w Okręgu Szadkowskim położone do parafii Strońsko należące, od miast Warszawy mil 25 Sieradza mil 2, Kalisza mil 9, Wartymil 4, Szadku mil 3, Wielunia mil 6, Piotrkowa i Radomska mil 8, Częstochowy mil 10, Łęczycy mil 7, Zduńskiej woli mila 1, Pabianic mil 4 1/2, Łodzi, Zgierza, Alexandrowa, Konstantynowa, i Ozorkowa mil 6, Turku i Opatówka mil 8, odległe. Rozległość ich na miarę nowopolską wynosi włók 87 mórg 27 pręt. kwad. 126. Pomiędzy wsią Swierzyny a Ptaszkowicami jest kontrowers początkowo takiejże miary włukę 1 mórg 3 pręt. kwad. 87 zajmujący, a później przez dobra Ptaszkowice do włok 3, mórg 1, pręt. kwad. 228 rozciągnięty. Grunta są w 1/3 części dobre pszenne i żytne, w 1/3 części średnie, a w 1/3 części lżejsze. Łąk jest mórg 126 pręt. 196 z których większa część dwukosnych.

Biegli wyrokiem rzeczoném mianowani, otaxowali dobra te na rs. 39232, kop. 50 i taxa ta wyrokiem tutejszego Trybunału z d. 11 (23) Września 1851 r. zatwierdzoną została. Sprzedaż dóbr w mowie będących, odbywać się będzie w Kaliszu przed Delegowanym Assessorem Trybunału Felixem Jeziorańskim w sali audyencyonalnej rzeczonego Trybunału. Publikacya warunków do tej sprzedaży ułożonych, nastąpiła w dniu 12 (24) Października r. b. na audyencyi publicznej, przy której tenże delegowany Assessor oznaczył termin do tymczasowego przysądzenia na dzień 30 Listopada (12 Grudnia) r. b. godzinę 3 z południa. Gdy w terminie tym dobra w mowie będące Patronowi Gowarzewskiemu sprzedaż popierającemu tymczasowo za rs. 39232 kop. 50 przysądzone zostały, tenże delegowany i assessor Trybunału oznaczył termin do stanowczego ich przysądzenia na dzień 4 (16) Stycznia 1852 r. godzinę 3 z południa, w którym sprzedaż ich i ostateczne przysądzenie nastąpi.

Kalisz dnia 1 (13) Grudnia 1851 r.

Gowarzewski.

Sowiniec

Sowiniec, karczma w dobrach Młodawin, leżąca w gminie Zapolice, nie odnaleziona na mapach.

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1845 nr 9

(N. D. 170) Pisarz Trybunału Cywilnego I. Instancyi Gubernii Warszawskiéj w Kaliszu.

Stosownie do art. 682 K. P. S., podaje do wiadomości, iż na żądanie Adolfa Trzcińskiego posiadacza dóbr Rząśnia w tychże dobrach Oręgu Radomskim Ρowiecie Piotrkowskim Gubernii Warszawskiéj mieszkającego, zamieszkanie prawne do tego interessu w mieście Kaliszu u Jana Prawdzic Gowarzewskiego Patrona przy Trybunale tutejszym do popierania tej subhastacyi ustanowionego, obrane mającego, dwoma aktami zajęcia przez Franciszka Roweckiego Komornika Sądowego, w dniu 28 Sierpnia (9 Wrześ.) 1844 roku spisanemi, zajęte zostały na przymuszone wywłaszczenie dobra ziemskie: A. Młodawin dolny, B. Młodawin górny część D. Nieśmierów zwana, z wszystkiemi przyległościami i użytkami w Okręgu Szadkowskim Powiecie Sieradzkim Gubernii Warszawskiéj w gminie Młodawin dolny położone, sukcessorów niegdy Μaxymiliana Łączkowskiego ojca, i Edmunda Łączkowskiego syna bezpotomnie zmarłego to jest: Wincentego Łączkowskiego w wsi Bembnowie Okręgu Wieluńskim: Antoniego Łączkowskiego w Wielkiej Wsi Okręgu Sieradzkim, Wacława Łączkowskiego w wsi Rozniatowie Okręgu Wartskim, Ignacego Łączkowskiego w wsi Młodawinie górnym, Filipa Łączkowskiego w wsi Młodawinie dolnym, obydwóch w Okręgu Szadkowskim, Florentyny z Łączkowskich Pstrosińskiej wdowy, Julii Łączkowskiego panny doletniej obie w mieście Sieradzu, Maryanny z Łączkowskich Jana Piotrowskiego małżonki w assystencyi męża swego czyniącej, w wsi Młodawinie gornym wraz z swym mężem mieszkających, wszystkich z własnych funduszów utrzymujących się, w dobrach Młodawinie dolnym, zamieszkanie prawne do tego interessu obrane mających dziedziczne z których: Ad A. Dobra Młodawin dolny są łączne, składają się z folwarku i wsi zarobnéj Młodawin dolny oraz karczmy Sowiniec zwanej, obejmują rozległości sposobem przybliżonym około włók 9 morg 25 pręt. kw. 150 miary nowopolskiéj, których grunta należą do kl. 2 3 i 4. Włościan jest półrolnik jeden, zagrodnik jeden i komorników ośmiu, do tego odbywają powinnośсi w akcie zajęcia wyszczególnione. Czynszownik niestały jest tylko jeden: Antoni Powiński, który z karczmy Sowiniec i ….* płaci rocznie rs. 9. Dobra te dzierżawi Jan Piotrowski z których płaci rocznie rs. 450, dzierzawa kończy mu się w dnu 12 (24) Czerwca 1845 r. A i B. Dobra Młdawin Górny częśc lit. D. Nieśmierów zwana nie są łączne, stanowią połowę całej wsi Mlodawina górnego, których grunta, łąki, ogrody i inne nomenklatury szczegółowo w akcie zajęcia opisane, są pomieszane pomiędzy gruntami; łąkami, i ogrodami drugich części А. В. С. wsi Młodawina górnego, obejmują rozległości uważając sposobem przybliżonym około włók 6 morg 5 prętów kw. 26 miary nowopolskiej. Grunta są kl. 2 3 4 i 5 oprócz pastwiska wspólnego obejmującego około włóki jednej, oraz dróg, rowów miedzów i wygonów, które około morg 10 zajmują.

Do Młodawina górnego do wszystkich części należał bór, od strony dóbr Ptaszkowic około włók 3 miary nowopolskiej wynoszący, lecz takowy jest w posiadaniu dobr Ptaszkowic, zastrzeżonem jest dla nowonabywcу dochodzenie takowego bez zaręczenia za odzyskanie.

W dobrach tych jest zagrodników dwóch i komorników czterech, którzy robią pańszczyznу co tydzień dni 14 i inne powinności odbywają. Część tę Młodawina górnego dzierżawi Ignacy Łączkowski za summę rs. 180 i dzierżawa ta kończy się z d. 12 (24) Czerwca 1845 r. Tаk w Młodawinie dolnym jak i górnym niemasz żadnego inwentarza gruntowego dworskiego. W Młodawinie dolnym półrolnik na załogę 4 woły, krowę, i świnie, zagrodnik dwa woły i do tego mają porządki gopodarcze. W Młodawinie górnym po spadłym półrolniku odebrał Ignacy Łączkowski dzierżawca 4 woły i porządki.

W dobrach zajętych Młodawinie dolnym i górnym D. zabudowania dworskie i wiejskie w aktach zajęcia opisane wszystkie są z drzewa budowane.

Obydwa akta zajęcia wyż z daty powołane Janowi Piotrowskiemu jako Wójtowi gminy Μłodawina dolnego i Młodawina górnego, i Fabianowi Uziembło Pisarzowi Sądu Pokoju Okręgu Szadkowskiego w dniu 20 Sierpnia (10 Września) 1841 roku wręczone i zastawione, następnie dо ksiąg wieczystych właściwych w Kancallaryi Ziemiańskiej Gubernii Warszawskiéj w Kaliszu pod dniem 26 Grudnia 1844 (7 Stycznia 1845) r. podane, a do księgi zaregestrowań Trybunału tutejszego w d. 28 Grudnia (9 Stycznia) t. r. wpisane zostały.

Sprzedaż dóbr tych odbywać się będzie oddzielnie a to na audyencyi Trybunału Cywilnego I Instancyi Gubernii Warszawskiéj w mieście Kaliszu w miejscu zwykłych posiedzeń.

Warunki licytacyi oraz zbiór objaśnień w Вiurze Pisarza Trybunału i u popierającego przedaż Patrona Jana Gowarzewskiego każden z interessentów przejrzeć sobie może.

Pierwsze ogłoszenie warunków licytacyi i sprzedaży dóbr tych oraz zbioru objaśnień na audyencyi Trybunału tutejszego w dniu 2 (14) Lutego 1845 roku o godzinie 10-téj r. z rana nastąpi.

Kalisz dnia 29 Grud. (10 Stycznia) 1844j5.

Fr. Salezy Wołowski P. T.

*nieczytelne

Trojaki / Troiaków

Słownik Geograficzny:  

Trojaki,  w XVI w. Troyaki duplex, wś w par. Strońsko (dziś pow. łaski). Wymieniona w Lib. Ben. Łaskiego (I, 477). Według reg. pob. pow. szadkowskiego z r. 1552-53 był tu 1 osad. i 1 łanu (Pawiński, Wielkp., II, 244, 248). Dziś nie istnieje.

Troiaków, przyległość wsi Kalinowa w gminie Zapolice. Nie znaleziona na mapach.

Gazeta Warszawska 1824 nr 82

Komornik Trybunału Cywilnego Woiewództwa Kaliskiego.

Podaie do publiczney wiadomośći, iż w dniu 29 Czerwca r. b. o godzinie 3ciey po południu w mieście Powiatowym Szadku przed W. Wincentym Kobyłeckim Notaryiuszem Powiatu Szadkowskiego odbywać się będzie publiczna licytacyia na trzechletnie wydzierżawienie dóbr Kalinowy z przyległościami Branica, Jelno, Gorsychow, Troiakow, Lisy i Ligota łącznie bez żadnego wyłączenia, w Powiecie Szadkowskim Obwodzie Sieradzkim Woiewództwie Kaliskiem położone. Dobra te przynosiły dzierżawy roczney 15,000 zł: Dzierżawa ta poczynać się będzie od S. Jana Chrzciciela 1824 roku, i trwać będzie do tego czasu 1827 r. — W Kaliszu d. 17 Maia 1824 r. J. Słowikowski.

Powszechny Dziennik Krajowy 1830 nr 81

Komornik Trybunału cywilnego woiewództwa Kaliskiego. Dobra ziemskie Kalinowa, składaiące się z folwarku Kalinowa, z wsi zarobney tegoż nazwiska, z folwarku Jelno, z wsi zarobney Branica, i przyległości Gorzyków, Troiaków i Lisy zwanych, w powiecie Szadkowskim, obwodzie Sieradzkim położone, w trzechletnią possessyą dzierżawną, poczynaiąc z dniem ś. Jana Chrzciciela r. b. przez licytacyą publiczną, w terminie dnia 3 maia r. b. przed W. Kaietanem Szczawińskim reientem powiatu Szadkowskiego, w mieście Szadku w kancellaryi iego, o godzinie 2giey z południa odbyć się maiącą, naywięcey daiącemu wypuszczone będą. Warunki pod iakiemi wydzierżawienie to nastąpi, w biórze tegoż reienta w czasie właściwym złożone zostaną, które tamże każdego czasu przeyrzane bydź mogą. Dobra te przynoszą dotychczas roczney dzierżawy po 7,050 złotych polskich. Co podaię do publiczney wiadomości. Kalisz dnia 5 marca 1830 roku. Józef Narczyński.

Dziennik Powszechny 1833 nr 85

Komornik Trybunału Cywilnego Wdztwa Kaliskiego. Dobra ziemskie Kalinowa, składaiące się z wsi folwarczney Kalinowa, z folwarku Jelno, z wsi zarobney Branica, z przyległości Gorzychów, Troiaków i Lisy zwanych, w Powiecie Szadkowskim, Obwodzie Sieradzkim położone, na lat trzy uwazaiąc od S. Jana Chrzciciela r. b. w terminie licytacyi dnia 6 Maia r. b. o godzinie 2 z południa, przed W. Wincentym Kobyłeckim Reientem w Szadku, w biurze Jego, wydzierzawione będą, a to podług warunków w biurze tegoż Reienta odczytać się mogących. Dobra te przynosiły dotąd roczney dzierzawy po 9,910 złp. Co podaie do publiczney wiadomości. Kalisz d. 12 Marca 1833 r. Józef Narczyński.

Dziennik Powszechny 1836 nr 74

Komornik Trybunału Cywilnego Województwa Kaliskiego. Zawiadamia publiczność, iż w dniu 24 Kwietnia (6 Maja) 1836 r., o godzinie l0tej z rana, przed Kajetanem Szczawińskim, Rejentem Powiatu Szadkowskiego, w mieście Szadku, wypuszczone będą w drodze publicznej licytacyi na wydzierżawienie trzechletnie, poczynając od dnia 24 Czerwca 1836 r., dobra ziemskie Kalinowa z przyległościami Branica, Jelno, Gorzychów, Trojaków i Lissy, w Powiecie Szadkowskim, Obwodzie Sieradzkim, Województwie Kaliskiem położone; czynsz dzierzawny z dóbr tych wynosi rocznie po 6.030 złp., u którego to Rejenta warunki przejrzeć można. Kalisz d. 18 Lutego (1 Marca) 1836 r. Józef Waliszewski.

Dziennik Urzędowy Gubernii Kaliskiej 1841 nr 26

Pisarz Trybunału Cywilnego pierwszej Instancyi Gubernii Kaliskiej.

Podaje do publicznej wiadomości, iż dobra Ziemskie Kalinowa, składające się z wsi folwarcznej i zarobnej Kalinowa, z połowy wsi zarobnej Branica i folwarku Jelno, wraz z rolami, Gorzychow, Trojaków i Lisy zwanych, do tegoż folwarku Jelno włączonych, do parafii Strońsko należące, z wszystkiemi przyległościami dochodami i użytkami, w Powiecie Szadkowskim Obwodzie Sieradzkim Gubernii Kaliskiej położone, jednę Gminę pod nazwiskiem „Gmina Kalinowa" stanowiące sukcessorów po niegdy ś. p. Józefie Turkuł Staroście dziedzicu tychże dóbr pozostałych to jest: W.W. T. Karoliny z Turkułów Tomasza Rudnickiego małżonki, czyli obojga małżonków Rudnickich właścicieli dóbr Piętna, w wsi Piętnie Powiecie Kaliskiem. 2. Konstantego Turkuł dzierżawcy dóbr Piętna, w wsi Piętnie Powiecie Kaliskim. 3. Honoraty z Turkułów Andrzeja Wojnicza małżonki, czyli obojga małżonków Wojniczów dzierżawnych Posiadaczy dóbr Piwonic, tamże w wsi Piwonicach Powiecie Kaliskim. 4. Eustahiego Turkuł obywa­ tela kraju w Piętnie. 5. Maryanny Turkuł Panny doletniej, ostatnio w Miłaczewie Powiecie Wartskim, a teraz z zamieszkania niewiadomej. 6. Nepomoceny Turkuł Panny doletniej w Piwonicach Powiecie Kaliskim zamieszkałych. 7. Jana Turkuł, z mieszkania i zamieszkania niewiadomego, wszystkich pod Nrem 4. 5. 6. i 7. wyrażonych, z własnych funduszów utrzymujących się dłużników, dziedziczne, przez Józefa Waliszewskiego Komornika przy Trybunale Cywilnym b. Województwa Kaliskiego aktem zajęcia na gruncie tychże dóbr w dniu 17/29 Września 1836 r. sporządzonym, na rzecz Łukasza Kobierzyckiego dziedzica dóbr Dąbrowy wielkiej z przyległościami, w tychże dobrach Dąbrowie wielkiej Powiecie i Obwodzie Sieradzkim zamieszkałego, za którego W. Józef Miklaszewski Patron Trybunału Cywilnego Gubernii Kaliskiej, w Mieście Kaliszu mieszkający, w poparciu tego wywłaszczenia stawa, i u którego to Patrona wspomniony Łukasz Kobierzycki, zamieszkanie prawne co do tego interessu ma dla siebie obrane, na przymuszone wywłaszczenie zajęte zostały.

Następnie tenże Akt zajęcia wyż daty powołany następującym osobom to jest: a) W. Andrzejowi Kossowskieme Wójtowi Gminy Rembieszowa, jako sprawującemu obowiązki Wójta Gminy Kalinowy, b) Władysławowi Miełkowskiemu jako ustanowionemu dozorcy w dniu 18/30 Września 1836 r. c) W. Ludwikowi Kossakowskiemu Poborcy Kassy Obwodu Sieradzkiego w dniu 26 Września (8 Października tegoż r. d) W. Józefowi Tyminieckiemu legalnemu Zastępcy Pisarza Sądu Pokoju Powiatu Szadkowskiego w dniu 14/26 Października t. r. c) i wszystkim sukcessorom po ś. p. Józefie Turkuł pozostałym, już zwyż z Jmion i Nazwisk, oraz zamieszkań wzmienionym dłużnikom jako właścicielom zajętych dóbr, w dniach 14/26 17/29 i 18/30 Listopada 1836 r. to jest jednym wrzeczywistych ich zamieszkaniach, a drugim z zamieszkania niewiadomym w Biórze JW. Prokuratora Królewskiego przy Trybunale Cywilnym b. Województwa Kaliskiego, jak i przez zawieszenie na drzwiach Audyencyonalnych Trybunału Cywilnego przez Woźnego Trybunału Jakóba Muśkiewicza, przyzwoicie doręczony i zostawiony.

Dalej tenże akt zajęcia w Kancellaryi Ziemiańskiej b. Województwa Kaliskiego w dniu 8/20 Stycznia 1837 r. do księgi wieczystej dóbr Kalinowy podany, a zaś do księgi w kancellaryi Pisarza Trybunału Cywilnego b. Województwa Kaliskiego w dniu 14/26 Stycznia r. t. 1837 do właściwych ksiąg wpisany, i zaregestrowany został. Dobra zajęte Kalinowa z przyległościami odległe są od Miast Widawy mila jedna, Burzenina mila jedna, Zduńskiej woli mila jedna, Miasta Powiatowego Szadku mil 3, Obwodowego Sieradza mil 2 1/2 i Gubernialnego Kalisza mil 9 przez które rzeka Widawka zwana przechodzi.

Rozległość tych dóbr Kalinowy z przyległościami biorąc sposobem przybliżonym jest następująca, której gatunek ziemi należy do I. II. III. IV. V. i VI. klassy.

I. Folwark Kalinowa: grunta orne morg. 212, kpr. 150, ogrody place i zabudowania morg 10, kpr. 89, łąki morg 140 kpr. 77, pastwiska i zarośla morg 148, kpr. 93, wody rzeki strumienie, drogi i nieużytki morg. 44, kpr. 154, ogół morg. 555, kpr. 243. 2. Wieś zarobna Kalinowa, grunta orne morg. 280, kpr. 161, ogrody place i zabudowania, morg. 18, kpr. 298, łąki morg. 72 kpr. 197, ogół morg 372 kpr. 56. 3. Użytki dominialne na folwarku Jelno, wraz z włączonemi do niego rolami, Gorzychów, Trojaków i Lisy zwanych, grunta orne morg. 250 kpr. 182, ogrody place i zabudowania morg. 6, kpr. 248, łąki morg. 3, kpr. 253, pastwiska i zarośla, morg. 2, kpr. 249, bory sosnowe i dębowe, morg. 206, kpr. 125, wody rzeki strumia, drogi i nieużytki morg. 9, kpr. 30, ogół morg.479, kpr. 187. 4. Użytki dominialne połowy wsi Branicy do dóbr Kalinowa należącej z pustych ról morg. 35, kpr. 59, pastwiska i zarośla morg. 32, kpr. 94, wody rzeki strumienia, drogi i nieużytki morg. 5, kpr. 184, ogół morg 73, kp. 37. Użytki włościan we wsi zarobnej Branicy, grunta orne morg. 155, kpr. 216, ogrody place i zabudowania morg. 4, kpr. 264, łąki morg. 15, kpr. 101, ogół morg 175, kpr. 28. Summa całej rozległości wynosi około gruntów ornych morg 934, kpr. 168, ogrody place i zabudowania, morg. 40, kpr. 299, łąki morg. 242, kpr. 28, pastwiska i zarośla morg. 183, kpr. 136, bory sosnowe i dębowe morg 206 kpr. 125, wody rzeki strumienia, drogi i nieużytki, morg 59, kpr. 68, ogół morg 1656, kwpr. 204.

Wyraźnie dobra powyższe z wszystkiemi przyległościami wynoszą całej rozległości około morg tysiąc sześćset piedziesiąt sześć, pkw. dwieście cztery, czyli około hub 55 morg. 6, kpr. 204 uważając, na miarę nowopolską granice tychże dóbr zajętych są w spokojnem używaniu.

Zabudowania dworskie w wsi Kalinowy to jest: dwór w ryglówkę czyli Pruski mur stawiany, zaś dom mieszkalny wraz z Lamuzem, Stajnie wraz z oborą owczarnią, spichrz masyw murowane, reszta zaś budowli tak dworskich w Kalinowy, jak i folwarku Jelno, jak również i wszystkie budowle wiejskie są drewniane, i w złym stanie znajdują się. Jnwentarza w dobrach zajętych grontowego i dworskiego i porządków, (prócz załogi u włościan) niemasz żadnych, ani nawet żadnych fabryk i zakładów.

W dobrach tych Kalinowie, i wpołowie wsi zarobnej Branicy, jest pułrolników 11 którzy robią pańszczyzny na tydzień po dni 5 sprzężajem lub ręczno przez cały rok po 4 tłuki, w żniwa odrabiają, z tych 10 mają załogę dworską po parze wołów, parze koni, krowie jednej, świni, wóz, pług, radło, siekierę, kosę i sierp oprócz tylko Wojciecha Rzeznickiego, który niema żadnej załogi dworskiej, mają zasiew oziminy i jary, na daninę dają po jednym korcu owsa, jednym kapłonie, po trzy kury, i mendelu jaj. Zagrodników tak w Kalinowie jak i w Branicy jest 11 z których 7 robią pańszczyzny na tydzień po dni 4, zaś 4 po dni 3 co tydzień ręczno, przez cały rok po dwie tłuki w żniwa odbywają. Na daninę dają po pół korca owsa, jednym kapłonie kurze jednej, i ośm jaj; mają zasiew gruntowy. Komorników w Kalinowie i w Branicy jest 5, którzy robią od S. Jakóba do s. Michała po dni 3 zaś od S. Michała do S. Jakóba po dni dwa co tydzień, komornic czyli prożniaczek zwanych w dobrach powyżej wymienionych jest 11 które przez lato robią po dniu jednym na tydzień, i inne powinności odbywają w Akcie zajęcia wyrażone. W dobrach zajętych Kalinowie z przyległościami, żadnych czynszowników niemasz, jest tylko kowal Andrzej Czopczyński, który robi robotę kowalską dworzan bezpłatnie, a za nowe bierze zapłatę podług ugody, i karczmarz Maciej Przybyła w Kalinowie, jak i w Branicy Józef Gruszka także karczmarz, którzy tylko szynkują dworskie trunki za 21 grosz świętojanki.

Dobra obecne, Kalinowa z przyległościami Branica i Jelno, zostają nateraz w dzierżawnem posiadaniu W. Łukasza Kobierzyckiego, a to na mocy Protokułu Licytacyjnego przed Rejentem Kajetanem Szczawińskim w Mieście Szadku pod dniem 24 Kwietnia (6 Maja) 1836 r. sporządzonego, które tenże Łukasz Kobierzycki na lat trzy poczynając od S. Jana 1836 r. za czynsz rocznie po złp. 4350 płacić się winny na publicznej licytacyi zadzierzawił.

O stanie dóbr zajętych jak i inwentarzu można się przekonać, z protokułu zajęcia, tak u Patrona popierającego przedaż W. Józefa Miklaszewskiego, jak i u podpisanego Pisarza w Kaliszu. Gdzie także i warunki przedaży do przejrzenia znajdują się. Wreszcie stan tych dóbr na miejscu widzieć można.

Przedaż dóbr w mowie będących, z połową wsi zarobnej Branicy, i folwarkiem Jelno, z włączonemi do tegoż folwarku rolami, Gorzychow, Trojaków i Lisy zwanych łącznie odbywać się będzie w Kaliszu na Audyencyi Publicznej Trybunału Cywilnego I. Jnstancyi Gubernii Kaliskiej w miejscu zwykłych posiedzeń.

Pierwsze ogłoszenie warunków licytacyi i przedaży na Audyencyi publicznej w tymże Trybunale w dniu 5/17 Marca r. 1837 o godzinie 10 z rana nastąpiło, drugie w dniu19/31 Marca, a trzecie w dniu 2/14 Kwietnia 1837 r. gdzie wyrabiający sprzedaż Kobierzycki podał za te dobra złp. 60000 w listach zastawnych, poczem termin do temczasowego ich przysądzenia nadzień 1/13 Czerwca 1837 r. godzinę 10 z rana był oznaczony, w którym terminie pomienione dobra Józefowi Miklaszewskiemu Patronowi sprzedaż popierającemu za summę 60000 złp. listami zastawnemi temczasowie przysądzone, i termin do ostatecznego przysądzenia na dzień 2/14 Grudnia 1837 r. wyznaczono, w którym terminie formalności za dostateczne uznane zostały, zaś samo stanowcze przysądzenie dla nieukończenia taxy wstrzymane, lecz gdy przeszkoda ta ustała, przeto wyrokiem z dnia 5/17 Czerwca r. b. 1841 nowy termin do ostatecznego przysądzenia dóbr Kalinowy na dzień 3/15 Lipca 1841 r. godzinę 10 z rana na Audyencyi Trybunału Kaliskiego oznaczony został.

w Kaliszu dnia 6/18 Czerwca 1841 roku. Franciszek Salezy Wołowski.