Baraś, dawniej nomenklatura w dobrach Woźniki w obecnej gminie Dalików.
1833 r. |
1965r. |
-->
Zebranie tak wielkiego zasobu materiałów zajęło mnóstwo czasu. Przejrzałem i przeglądam wciąż dziesiątki tysięcy numerów czasopism i wszelkiego rodzaju publikacji. Możesz wesprzeć moją działalność po przez dokonanie darowizny na konto: Donate here! Spende hier! 32 1140 2004 0000 3302 6536 3122 Zakaz kopiowania i rozpowszechniania informacji zawartej na tej stronie bez wiedzy i zgody autora strony! All rights reserved
Źródło inwentarza:
Akta notariusza Józefa Stokowskiego z Zgierza z roku 1839. (Archiwum Państwowe w Łodzi, sygn. 438/103, akt nr. 6205)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.
"Działo się na gróncie Dóbr Gostkowa w powiecie Zgierskim Gubernii Mazowieckiey leżących dnia trzeciego piętnastego Mca Kwietnia roku Tysiąc Ośmset trzydziestego Dziewiątego."
Wyjaśniła się sprawa z wsią Marcinów Szczery, którą umiejscowiłem pierwotnie w gminie Wartkowice. Pomocny okazał się akt sprzedaży ziemi na erygowanie kolonii. Otóż Marcin Kossobudzki dziedzic Orzeszkowa posiadał lasy w majątku Dąbrówka Nadolna i tam właśnie powstał Marcinów Szczery zwany dziś krótko Marcinowem. Zatem nie w gminie Wartkowice, lecz w gminie Dalików powstał Marcinów Szczery. Poprawki nanoszę i zachęcam do zapoznania się z najważniejszymi ustaleniami zawartymi w akcie notarialnym - MARCINÓW SZCZERY dziś MARCINÓW w gm. Dalików.
Źródło inwentarza:
Akta notariusza Sebastiana Starzyńskiego ze Zgierza z roku 1811. (Archiwum Państwowe w Łodzi, akt nr. 58)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.
"Działo się we wsi Tobolicach w Powiecie Zgierskim sytuowaney dnia dwudziestego siodmego miesiąca maja roku tysiąc osmset jedenastego."
I. Wchodząc na podwórze na prawey stronie był dawniey dwór, który podług oświadczenia Urodzonego Lubowidzkiego administruiącego rok rok minął iak się spalił, na lewey stoi folwark spustoszały, w którym nikt nie mięszka.
Następnie opisano ruchomości znayduiące się w lamusie, spichrzu, wozowni, browarze, stayni, oborze, chlewach i kurnikach.
II. Opis stanu budynków tak dworskich iako i wieyskich wsi Wilkowic.
W podwórzu iak w zwyż się iuż wspomniało dwór spalony, folwark spustoszony, w którym na iedney stronie są dwie małe izdebki, na drugiey iedna większa z kurnikiem w tyle, potrzebuiąca komina murowanego, dachu nowego i podłogi po izbach których brakuie.
Idąc od tego folwarku ku gumnom iest spichlerz o dwóch na dole komorach do sypania zboża i iednym górnym sypaniem, w tyle iest komorka mała na plewy. Na tym spichlerzu cały dach z pokozleniem ruynuie się, który prędkiego naprawienia potrzebuje, także z tyłu pale wspieraiące ściany od fundamentu dosyć nagniłe, i mało iną budowę całą trzymaiące dla utrzymania za tym ścian całego szpiklerza, lub nowe pale dać, albo podmurować potrzeba.
Obok tego szpiklerza iest staynia wielka, w którey iedna na lewey stronie tego budynku staynia, na konie iest z podłogą i suffitem, w środku iest wozownia, za tę na drugim brzegu druga staynia bez podłogi i suffitu. Cały ten budynek snopkami poszyty dobry.
Idąc ku stodołom po lewey stronie są obory okolne w środku z podworskiemi. Te obory po większey części są mieyscami bez poszycia i kozłów, i ścian w niektórych mieyscach brakuje.
Blisko tych obor iest stodoła o dwóch klepiskach i trzech sąsiekach, w którey ściany ieszcze dobre, lecz dach ze wszystkim zły, z gruntu innego poszycia potrzebuiąca.
Blisko tey stodoły iest druga poiedyńcza o dwóch sąsiekach. W ścianach i poszyciu ieszcze dobra, ale z tyłu pale na których stoi ponadgniewały.
Idąc od tey stodoły ku dworowi iest wozownia, w którey ściany dobre, dach tylko innego poszycia potrzebuiący.
Daley blisko dworu czyli mieysca tego na którym się spalił, iest lamus o iedney z przodu większey komorze i drugiey mnieyszey. W tyle, także pod tym lamusem iest sklepik mały drewniany na mleko. Ściany w tym lamusie dobre, dach tylko zły, oraz i suffity w komorach popsute.
Za ogrodem dworskim iest browar niedawno postawiony, o iedney izbie mięszkalney, komorze do schowania rzeczy, drugiey w którey iest kocioł wlepiony do robienia piwa. Na przeciw w tym browarze znayduie się gorzalnia, w którey garniec iest wlepiony, i inne statki znayduią się browarne wzwyż iuż specyfikowane. Cały ten browar dranicami pobity, z kominami murowanemi.
Obok tego browaru iest budynek nowy na woły i krowy z iedney strony, a z drugiey do trzymania wieprzów postawiony, także dranicami pokryty.
Blisko tego iest ozd, któy iest zupełnie pusty i niebezpieczeństwem grożący.
W tyle browaru idzie droga do młyna, do którego zbliżaiąc się pierwszy most iest zupełnie popsuty i pale iuż osłabione, drugi most przy młynie niedawno przez Urodzonego Lubowidzkiego naprawiony. Młyn także nadpustoszały, przyciesi u niego pogniły, mele na dwa koła mączne.
Na przeciw tego iest jagielnik o iednym kole podobnież iuż nadruynowany. Staw u młyna, z którego na kole woda schodzi ze wszystkim zalazły, czyli zamełtym piaskiem i zarosły, tak iż woda bardzo słaby spadek ma.
Na wsi idąc od dworskiego zabudowania do wsi Tura iest chałup sześć z stodołami i oborami, z których dwie stare małey reparacyi potrzebuią. Inne są dobre.
Na drugiey stronie iest dom karczemny, w którym znayduie się izba gościennna dla ludzi, i trzy małe izdebki dla komorników. Cały ten dom iest dobry.
W tey linij wracaiąc się na podwórze dworskie iest chałup pięć, z których cztery dobre, czwarta reparacyi około poszycia i komina potrzebuje. Przy tych wszystkich chałupach są obory i stodoły dobre. Cała ta wieś we wszystkich budynkach snopkami obszyta.
III. Opis ludności wsi Wilkowic, czyli gospodarzy pełniących. Dominio powinności. (podaje same nazwiska)
Woyciech Zdzienicki, Woyciech Kazimierczak, Mateusz Maciaszek, Onufry Jędrzeyczak, Piotr Zakrzewski, Gabryel Cechmistrzak, Piotr Maciaszek, Woyciech Marciniak, Józef Kubiak, Woyciech Lasota, Jan Duras, Mateusz Świętczak, Katarzyna Przybylakowa, Małgorzata Poradzina, Katarzyna Mszyczyna, Anna Olkowna, Jóźwowa.
Źródło inwentarza:
Akta notariusza Józefa Stokowskiego z Zgierza z roku 1823. (Archiwum Państwowe w Łodzi, sygn. 438/9, akt nr. 410)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.
"Działo się w Domaniewie w Powiecie Zgierskim w Domu pod Numerem pierwszym dnia Dwudziestego Mca Sierpnia roku tysiąc Ośmset Dwudziestego trzeciego".
Notariusz publiczny Powiatu Zgierskiego przybywa do Domaniewa. Na miejscu znajduje się Ignacy Stanisławski zamieszkały w Kwiatkowicach, który objął w trzechletnią dzierżawę dobra Domaniewek wraz z pustkowiem zwanym Plichta. Dobra zostałe oddane w dzierżawę przez sukcesorów zmarłego Teodora Truszkowskiego. Akt został spisany w obecności świadków Józefa Lubowickiego z Brudnowa i Józefa Czartkowskiego z Domaniewa.Na żądanie dzierżawcy notariusz przystąpił do opisu dóbr.
I. Zabudowania dworskie.
Wchodząc na dziedziniec płaty żnięte tenże dziedzic ma ogrodzoną, z którego wchodzi się do dworu numerem pierwszym oznaczonego nayprzód do sieni gdzie podłogi niemasz, drzwi w sieni na biegunach na kołek się zamykaiące, po prawey stronie wchodzi się do pokoiu w którym iest piec z kawlów złożony i komin z gliny lepiony, pokóy ten obeymuie trzy okna wszystko w naygorszym stanie. Z tego pierwszego pokoiu wchodzi się do pokoiu w którym podłogi niemasz, dwa okna się znayduią, zatem że pokoiem exystuie kuchnia, a za kuchnią pokóy, który iest wtem stanie iż sufitu, okien i podłogi brakuie. Na drugiey stronie dworu znayduie się pokóy o dwóch oknach bez podłogi, z kuminem i piecem z gliny. Zatem pokoiem iest kumora bez okien i drzwi, drzwi wszystkie na biegunach exystuią częścią na haczyki żelazne, częścią na zapory drewniane zamykaią się. Dom ten iest budowany z drzewa żniętego gontami i słomą pokryty i konieczney potrzebuiący reperacyi iako zagrażaiący niebezpieczeństwem.
Za dworem exystuie ogród w którym oprucz kilku drzew fruktowych nic więcey się nie znayduie. Za tym ogrodem iest ust [ozd] z bali żniętych pokryty wewnątrz iest piec z pac ulepiony i kamieni, drzwi na biegunach i na zasuwkę drewnianą zamykaią się. Wszystko w złem stanie. Dom z drzewa żniętego słomą pokryty o iedney sieni i izbie, w którey iest piec z cegły, komin z paców złożony, na drugiey stronie izba gorzelnią oznaczaiąca, drzwi na zawiasach na haczyki zamykaiące się. Dom ten iest w dobrem stanie przy którym znayduie się studnia ocębrowana balikami z gąsiorem, przy którem znayduie się kubło w żelazo okute, a około samey studni znayduie się koryto. Studnia potrzebuie reperacyi.
Stodoła z bali żniętych o dwóch klepiskach słomą pokryte, wrota na biegunach zamykaiące się na szkoble żelazne, oprucz wrut i poszycia w części niepotrzeba inney reperacyi.
Stodoła druga w tym stanie się znayduie iak i pierwsza.
Owczarnia z bali żniętych, drzwi na biegunach na zapory zamykaiące się bez pułapu dach słomą pokryty i reperacyi wymagaiący.
Spichlerz z bali żniętych o dwuch drzwiach, drzwi na biegunach na szkoble żelazne się zamykaiące, podłoga z starcic w tym stanie będąca i pułap szypkiey reperacyi wymaga, a dach słomą pokryty w naygorszym znayduie się stanie. Na spichlerzu tym iest oparta drabina i przytym spichlerzu są dwa chliwiki przybudowane z kawałków tarcic, słomą pokryte, drzwi na biegunach na zapory zamykaiące się w dobrym stanie.
Obora z bali żniętych o iednych wrotach, które na biegunach exystuią i na szkobel się zamykaią, słomą poszyta gwałtowniey reperacyi wymagaiąca.
II Zabudowania wieyskie.
1o. Hałupa numerem drugim oznaczona z drzewa żniętego, słomą pokryta z sienią o czterech izbach i czterech kumorach. W każdey izbie znayduie się komin a piec dwie izby ogrzewa. Hałupa ta obeymuie cztery okna, drzwi na biegunach, częścią na haczyki, częścią na obartele drewniane zamykaiące się oprócz poszycia inney reperacyi nie potrzeba.
Stodoła z drzewa łupanego o dwóch klepiskach, wrota na biegunach na kutki zamykaiące się, słomą poszyta oprócz poszycia nowego inney niepotrzeba reperacyi.
Stodoła druga więcey z chrustu złożona niżeli z drzewa, słomą pokryta, wrota na biegunach, drzwi na kutki zamykaiące się reperacyi potrzebuiąca.
2do. Hałupa druga tem sposobem iak pierwsza zabudowana, w oknach sześciu szyb brakuie i iedna ściana od tyłu reperacyi potrzebuie.
Stodoła spłatów łupanych, słomą pokryta o iednym klepisku, drzwi na biegunach na kutki zamykaiące się, poszycie wymaga reperacyi.
Stodoła druga w tem stanie iak pierwsza się znayduie.
3. Hałupa trzecia tem samem sposobem zabudowana iak pierwsza przy którey dwie oborki są z spłatów przybudowane i oprócz poszycia i sześciu szyb inney reperacyi nie wymaga.
Stodoła z spłatów żniętych o iednym klepisku w naygorszym stanie.
Stodoła druga z bali żniętych takoż o iednym klepisku, wrota na biegunach na kutke zamykaiące się, dach słomą pokryty, który potrzebuie reperacyi.
4. Dom z bali żniętych słomą pokryty przy którym znayduie się staynia zaiezna? karczmą nazwany, drzwi na biegunach zamykaiące się na haczyk o dwóch izbach i komorze iedney. W każdey izbie piec i komin się znayduie, wszystko z gliny lepione i exystuie w naygorszym stanie, przytem iest obórka z rzynów słomą pokryta, drzwi na biegunach bez zamknięcia w złym stanie.
III Folwark czyli pustkowie Plichta zwane.
1. Hałupa o czterech izbach i iedney sieni. W każdey izbie iest komin a dwa piece na dwie izby, piece i kuminy z cegły lepione. Hałupa z drzewa żniętego o czterech oknach słomą pokryta, drzwi na biegunach po większey części na kutki zamykaiące się reperacyi potrzebuiąca.
Stodoła z drzewa żniętego słomą pokryta o iednym klepisku, drzwi na biegunach na kutke zamykaiące się, poszycia potrzebuiące.
Owczarnia z bali ciesanych słomą pokryta, w naygorszym znayduie się stanie.
2. Hałupa druga wraz z stodołą w tem stanie się znayduie iak pierwsza.
Pominąłem opis obsiewów. We wsi Domaniewku i na folwarku Plichta znajdowało się ośmiu gospodarzy rolnych.