Źródło inwentarza:
Dowody majątku Dziebędów. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Sieradzu 839/1818. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.
|
Dobra Dziebędów w 1824 roku
|
"Działo się na gruncie dóbr Dziebendowa w Powiecie Wartskim,
Obwodzie i Gubernij Kaliskiej położonych dnia 29 września / 11
Października 1837 r.
Na żądanie JWśniy
Benigny z Górskich 1o voto Lipskiej a teraz Mamerta Dłuskiego
małżonki z własnych funduszów utrzymującey się, do popieranja
interessów prawnych sądowych upoważnjoney, w dobrach Dziebendowie
Powiecie Wartskim Gubernji Kaliskiej zamieszkałey, a co do
wywłaszczenia tychże dóbr Dziebendowa z przyległościami
zamieszkanie prawne w Mieście Gubernialnem Kaliszu Wo
Antoniego Glotz Mecenasa Sądu Najwyższey Instancyi Królestwa
Polskiego w Kaliszu zamieszkałego obrane maiącey, za którą w
poparciu wywłaszczenia Mecenas jako ustanowiony obrońca stawać i
dalsze kroki prawne popierać będzie.
Z mocy następuiących
dokumentów:
Wyroku w
PŚ
Trybunale Cywilnym byłego wdztwa Kaliskiego Wydziału
drugiego w sprawie Extrahenta JWi Dłuskiey naprzeciw Skarbowi
Publicznemu Królestwa Polskiego na dniu 13/25 lutego 1836 r. ocznie
zapadłego, a w dniu 6/18 kwietnia tr. 1836 wręczonego.
Drugiego wyroku w
sprawie powyższych Komparentów w Sądzie Najwyższym Królestwa
Polskiego ocznie w dniu 28 czerwca / 12 lipca i w kontynuacyi dnia 29
czerwca / 11 lipca r. b. 1837 zapadłego, a w dniach 2/14, 3/15 i
9/21 lipca tr. 1837 wręczonego.
Które to tytuły na
czele nakazu pod dniem 16/28 sierpnia r. b. wydanego, a w dniu 21
sierpnia / 2 września r. b. wręczonego co do słownie w ślad art:
673 K. P. S. wypisane zostały.
Podpisany Komornik przy
Trybunale Cywilnym Gubernij Kaliskiey dnia 9 października 1823 r.
przez Kommissyą Rządową Sprawiedliwości mianowany, w Kaliszu
mieszkaiący, a co do zaięcia dóbr Dziebendowa z przyległościami
w Powiecie Wartskim położonych na przymuszone wywłaszczenie
Plenipotencyą urzędownie przez Extrahenta tey Exekucyi na dniu 8/20
lipca r. b. przed Franciszkiem Nowosielskim Rejentem Kancellaryi
Ziemskiey Gubernij Kaliskiey wystawiony umocowany.
W Imieniu
Najjaśnieyszego Mikołaja 1o.
Cesarza Wszech Rossyi
Króla Polskiego etc.
Po doręczonym jak się
wyżey rzekło w dniu 21 sierpnia / 2 września rb. w dwóch kopiach
Skarbowi Publicznemu Królestwa Polskiego, jak równie w trzeciey
kopii Janowi Opielińskiemu Prezydentowi Gubernialnego Miasta Kalisza
zapowiedzeniu Exekucyi, które gdy dotąd żadnego skutku
nieodniosło, przeto Komornik zjechał w dniu dzisiejszym na grunt
dóbr obecnych Dziebendowa, gdzie w obecności świadków prawnych w
końcu aktu tego z Imion i Nazwisk wymienionych po raz drugi Skarb
publiczny Królestwa Polskiego jako terazniejszego dziedzica ex re
postanowioney Konfiskaty Dóbr Dziebendowa uprzednio własnością
Mamerta Dłuskiego z pod amnestyi wyłączonych będących w osobie
JWgo Romana Bahrmann Tajnego Radcy Dyrektora Głównego Prezyduiącego
w Kommissyi Rządowey Przychodów i Skarbu Kawalera różnych orderów
w Mieście Warszawie z Urzędu zamieszkałego oraz Wysoką
Prokuratoryą Jeneralną w Królestwie Polskim w Warszawie Urzędującą
w Imieniu i na rzecz tegoż Skarbu Publicznego działającą a co do
własności Dóbr konfiskowanych Dziebendowa w Mieście Gubernialnem
Kaliszu w Biórze Rządu Gubernialnego
Ziemskiego[?] zamieszkanie prawne obrane mającego wezwał, ażeby
czyniąc zadosyć wyrokom wyżey z daty powołanym Extrahenta JWm
Benignje z Górskich Dłuskiey małżonce cywilnie nieżyjącego jako
z pod amnestyi wyłączonego Mamerta Dłuskiego, lub też na ręce
działaiącego Komornika moc z prawa i dokumenta w ręku maiącego
summy posagowe mianowicie:
a) Dwadzieścia dwa
tysiące sześćdziesiąt dwa złotych polskich piętnaście groszy i
b) złotych polskich sto tysięcy z procentem prawnym od obydwóch
summ dnia 2 września 1834 r. liczyć się winnym, niemniej koszta
processowe obydwoma wyrokami na zp. 900, postanowione, natychmiast
zapłacił, w razie bowiem przeciwnym do zajęcia dóbr Dziebendowa z
przyległościami na przymuszone wywłaszczenie wystawienie tychże
na sprzedaż publiczną jako odpowiedzialnością dłużną będących
zaraz przystąpić, zastrzegaiąc koszta subhastacyi i inne prawne
należytości.
Ponieważ z strony
Skarbu Publicznego Królestwa Polskiego jako teraźniejszego z powodu
postanowioney Konfiskaty Dziedzica dóbr Dziebendowa nikt nie stanął,
któryby i temu powtórnemu wezwaniu zadosyć uczynić zadeklarował,
przeto maiąc sobie tym sposobem odmówionem zapłacenie poszukiwaney
należytości dla tego na satysfakcyą teyże należytości
działaiący Komornik do zajęcia dóbr Dziebendowa z przyległościami
na przymuszone wywłaszczenie wystawionych tychże na sprzedaż
publiczną przystąpił, jakoż ninieyszem aktem
Dobra Ziemskie
Dziebendów
Składające się z wsi
zarobney i folwarczney Dziebendów oraz przyległości Dezerta i
Kolendzie w Powiecie Wartskim, Obwodzie i Gubernij Kaliskiey, w
Gminie Dziebendów położone, do Parafii Tubądzin należące, z
polami, rolami, łąkami, pastwiskami, olszyną, zabudowaniami
dworskiemi i wiejskiemi, inwentarzami i porządkami gruntowemi,
powinnościami włościan, ich załogami, czynszami, daninami,
propinacyą, polowaniem, rybołóstwem, niemniey z wszystkimi
przyległościami, użytkami i dochodami, i z tym wszystkim co tylko
całość tych dóbr stanowi, i w tem ograniczeniu jak dobra te na
teraz się znajdują i jak prawnie exystować winny, a to bez żadnego
z dóbr tych wyłączenia na przymuszone wywłaszczenie i wystawienie
tychże na sprzedaż publiczną w Trybunale Cywilnym Gubernij
Kaliskiej odbyć się mających, zajął, a następnie stosownie do
art: 675 KPS do ich szczegółowego opisania stanu przystapił.
Dobra zajęte
Dziebendów z przyległościami Dezerta i Kolendzie są łączne i
składają jedną Gminę pod nazwiskiem "Gmina Dziebendów",
odległe są od Miast Powiatowego Warty mil jedna i puł - Błaszków
trzy czwarte mili - Sieradza mil dwie i Gubernialnego Miasta
Kalisza mil cztery i puł - Graniczą i stykają się na wschód
słońca z częścią wsi prywatney Orzerzyn, Tubądzin oraz wsią
prywatną Inczew, na południe z wsią prywatną Słomków mokry i
częścią wsi prywatney Bliźniew - na zachód z częściami wsiów
prywatnych Bliźniew i Równy i na pułnoc z częścią wsi prywatney
Równa, z wsią prywatną Kwasków i częścią wsi prywatney
Orzerzyn - Granice tychże dóbr z strony Tubądzina i Inczewa
kopcami, z strony Słomkowa mokrego i Bliźniewa narożnie kopcami i
wałami, z strony Równy wałem i miedzą, z strony Kwaskowa
miedzami, a z strony Orzerzyna miedzami i wałami są oznaczone w
spokojnem używaniu zostają.
Dobra obecne Dziebendów
były własnością z pod amnestyi wyłączonego Mamerta Dłuskiego z
powodu zaś kary konfiskaty postanowieniem Rady Administracyiney
Królewstwa Polskiego z dnia 28 czerwca / 10 lipca 1835
r. wyruczoney[?],
przeszły na własność Skarbu Publicznego Królestwa Polskiego i na
rzecz tegoż Skarbu Publicznego z mocy Decyzyi Wydziału Hipotecznego
Trybunału Cywilnego Gubernij Kaliskiej z dnia 10/22 grudnia 1835 r.
Tytuł własności w mowie będących dóbr w księdze wieczystey
jest wypisany, bez zamieszczenia szacunku tychże dóbr za jaki
nabyte były przez poprzedniego ich właściciela.
Na mocy zaś Kontraktu
z Kommissyią byłego wdztwa Kaliskiego a Maciejem Ordęgą na dniu
25 czerwca 1834 r. zawartego i przez Kommissya Rządową Przychodów
i Skarbu pod dniem 16 lipca tegoż samego roku zatwierdzonego,
zostają dobra obecne Dziebendów w dzierżawnem posiadaniu do r.
1840 Wo Macieja Ordęgi za opłatą roczney dzierżawy po zp.
2,830 w dwóch ratach miesiącach lipca i stycznia z góry płacić
się miany, z którey to ceny dzierżawney dzierżawca składkę
ogniową potrącić jest sobie mocen- Wszystkie zaś inne podatki
skarbowe Possessor bez bonifikacyi
płacić jest obowiązany.
Opis zabudowań
dworskich wiejskich w dobrach zajętych znajdujących się.
numer bieżący
|
Wyszczególnienie budynku
|
Z czego budowany.
|
Czem kryty.
|
długości
|
szerokości
|
wysokości
|
Jakiey potrzebuie reparacyi
|
Miary Warszawskiey Łokci
|
Zabudowania dworskie wsi
Dziebendów
|
1.
|
Officyna o 5ciu pokojach,
4ch schowaniach, kredensu, 5ciu sionkach i o jedney izbie na
suszarnię słodu przeznaczoney
|
W pruski mur z cegły
paloney na podmurowaniu z kamieni i rudy, z dwoma kominami massiv
z cegły paloney murowanemi
|
gątami
|
34 1/4
|
20
|
5
|
|
Na górze tey officyny jest
sypanie na zboże z przeforsztowaniem
z tarcic, do którego w dachu są dwa dymniki.
W
końcach tey officyny są dwie studnie drzewem ocembrowane z
pąpami.
|
2.
|
Stodoła o 4ch klepiskach z
wrotami na biegunach z kunami
|
którey
narożniki massiv murowane,
reszta zaś ścian w pruski mur z cegły paloney na podmurowaniu z
kamieni i rudy.
|
od dołu trzema szorami
gontami a reszta słomą gliną dach kryty
|
166
|
21 3/4
|
6
|
|
3.
|
Owczarnia z 36ma
oknami za szkłem z których wiele szyb brakuie oraz z trzema
dymnikami w dachu.
|
Massiv z cegły murowana na
fundamencie z kamieni i rudy
|
od dołu 4ma
szorami, gontami a reszta słomą
|
106
|
21 3/4
|
6 1/2
|
|
4.
|
Fundamenta na spichrz obory
i stajnje nad poziom do półtora łokcia wyniesione
|
z cegły, massiv murowane
na fundamencie z kamienia i rudy
|
______
|
120
|
18 1/2
|
|
dla deszczów z powodu nie
dokończenia fundamenta te zniszczeniu ulegaią
|
5.
|
Stajnja i wozownia na teraz
na oborę przeznaczone.
|
z drzewa kostkowego starego
na węgieł
|
słomą
|
48
|
13 1/2
|
4
|
dla starości zawaleniem
grozi
|
6.
|
Szopa czyli na teraz
stodołka.
|
z bali starych ciosanych w
słupy
|
słomą
|
20
|
12 1/2
|
3
|
dla starości zawaleniem
grozi
|
7.
|
Gorzelnia ze starego
browaru.
|
z drzewa starego kostkowego
na węgieł z kominem murowanym.
|
słomą i gontami
|
30
|
11
|
3
|
przyciesi i poprawienia
ścian
|
8.
|
Po za gorzelnią w tyle
mieszkanie Gorzelnianego o 1ej
izbie, 2ch schowaniach i sieni
|
z drzewa kostkowego i w
strychulce z kominem murowanym
|
słomą
|
24
|
9
|
3 1/2
|
|
Przy tey gorzelni są dwie
studnie drzewem ocembrowane jedna do wody a druga do wywaru.
|
9.
|
W ogrodzie znajduje się
oranżerya z piecem z cegły kosztem dzierżawcy dla swey[?]
wygody wystawiona, którą wraz w niey będącemi drzewkami i
kwiatami jako jego własnością zabrać sobie każdego czasu
zastrzega.
|
ściany trzy tylna i boczne
w ryglówkę w słupy tarcicami obite frontowa zaś ściana
złożona jest z okien szklanych.
|
gątami
|
14
|
12
|
8
|
|
|
W dziedzińcu jest wychodek
na słupach w przyciesiach osadzonych, tarcicami obity z dwojgiem
drzwi, tarcicami kryty.
|
4
|
4
|
3
|
|
Zabudowania wieyskie wsi
Dziebendowa.
|
1.
|
Dom o 2ch
izbach 2ch
komorach i 2ch
sieniach.
|
z drzewa w słupy i
strychulec z gliną, na podmurowaniu z cegły z kominami krytym
murowanym.
|
słomą z dwoma dymnikami w
dachu.
|
22
|
9 1/2
|
3 1/2
|
|
2.
|
Dom o 2ch
izbach, 2ch
komorach i 2ch
sieniach.
|
[z drzewa w słupy i
strychulec z gliną, na podmurowaniu z cegły z kominami krytym
murowanym.]
|
[słomą z dwoma dymnikami
w dachu.]
|
22
|
9 1/2
|
3 1/2
|
|
3.
|
Dom o 2ch
izbach, 2ch
komorach i 2ch
sieniach, z drzewa w słupy i strychulec z gliną, na podmurowaniu
z cegły z kominami krytym murowanym
|
z drzewa w słupy i
strychulec z gliną, na podmurowaniu z cegły z kominem krytym
murowanym
|
słomą z dwoma dymnikami w
dachu
|
22
|
9 1/2
|
3 1/2
|
|
4.
|
Dom o 2ch
izbach, 2ch
komorach i 2ch
sieniach.
|
z drzewa w słupy i
strychulec z gliną, na podmurowaniu z cegły z kominem krytym
murowanym
|
słomą z dwoma dymnikami w
dachu
|
22
|
9 1/2
|
3 1/2
|
|
5.
|
Dom o 2ch
izbach, 2ch
komorach i 2ch
sieniach.
|
z drzewa w słupy i
strychulec z gliną, na podmurowaniu z cegły z kominem krytym
murowanym
|
słomą z dwoma dymnikami w
dachu
|
22
|
9 1/2
|
3 1/2
|
|
6.
|
Dom o 2ch
izbach, 2ch
komorach i 2ch
sieniach.
|
z drzewa w słupy i
strychulec z gliną, na podmurowaniu z cegły z kominem krytym
murowanym
|
słomą z dwoma dymnikami w
dachu
|
22
|
9 1/2
|
3 1/2
|
|
7.
|
Dom o 2ch
izbach, 2ch
komorach i 2ch
sieniach.
|
z drzewa w słupy i
strychulec z gliną, na podmurowaniu z cegły z kominem krytym
murowanym
|
słomą z dwoma dymnikami w
dachu
|
22
|
9 1/2
|
3 1/2
|
|
Do tych domów należą
obory i stodoły
|
8.
|
Obora
|
z drzewa w słupy z cegły
murowana
|
słomą
|
34
|
10
|
3 1/2
|
|
9.
|
Obora
|
z drzewa w słupy i
strychulec z gliną
|
słomą
|
34
|
10
|
3 1/2
|
|
10.
|
Obora
|
z drzewa w słupy i
strychulec z gliną
|
słomą
|
34
|
10
|
3 1/2
|
|
11.
|
Stodoła o 1m
klepisku
|
z drzewa kostkowego w słupy
|
słomą
|
34
|
10
|
3 1/2
|
|
12.
|
Stodoła o 2ch
klepiskach
|
z drzewa w słupy i
stychulec z gliną
|
słomą
|
34
|
10
|
3 1/2
|
|
13.
|
Stodoła o 2ch
klepiskach
|
z drzewa w słupy i
stychulec z gliną
|
słomą
|
34
|
10
|
3 1/2
|
|
14.
|
Chałupa o 1ey
izbie i sieni
|
z bali i w strychulec z
gliną z kominem lepionym
|
słomą
|
12
|
6
|
3
|
dla starości upadkiem
grozi
|
15.
|
Dom o 4ch
izbach, 2ch
komorach i 4ch
sieniach
|
z bali w słupy z kominem
murowanym na podmurowaniu z cegły
|
gątami
|
27 1/2
|
17
|
4 1/2
|
|
16.
|
Karczma przy szosie o 2ch
izbach, 2ch
komorach i sieni na miejscu dezerta zwanem
|
z bali w słupy z kominami
murowanym
|
trzciny
|
23
|
9
|
3 1/2
|
|
17.
|
Chlewik
|
z bali w słupy
|
słomą
|
9
|
6
|
3
|
|
18.
|
Kuźnia
|
w słupy w reglowką i w
strychulec z gliną
|
deskami i słomą
|
9
|
7
|
3
|
|
We wsi Dziebendowie
jest jedna studnja drzewem ocembrowana.
Dziedziniec ogrodzony
jest częścią z żerdzi rżniętych, reszta z żerdzi łupanych w
słupy.
Ogród pierwszy
po lewey stronie drogi od wsi Dziebendowa, do wsi Kwaskowa idący
ogrodzony jest częścią płotem z żerdzi łupanych w słupy a
reszta rowem okopany i cierniem, głogiem, różą i. t. p.
obsadzony,- w ogrodzie tym znajdują się drzewa owocowe jako to:
jabłonek sztuk 168, gruszek szczepów 144, polnych 10, śliwek 400,
wiśni 176, angrestu krzewów 55, drzewa dzikiego, rusumek kwaśne
jagody rodzących 25, akacyi 80, wiąz jeden, jesionów 20, lip 20,
białodrzewów 10.
Oprócz tego w ogrodzie
tym znajduje się szkółka w którey drzew owocowych czereśni 20,
jabłonek 20, gruszek 40, śliwek 20.
Drzewa dzikiego sosin
amerykańskich 64, grochu syberyiskiego 32, topoli 300, jarzębiny
25, kasztanów 220, wierzb 35 i jedna brzoza.
Ogród drugi po
lewey stronie drogi wychodzącey z dziedzińca do traktu szosse
ogrodzony żywym płotem to jest: głogiem, cierniem i bzem oraz
rowem opasany, z frontu zaś ogrodzony jest płotem z żerdzi
łupanych w słupy, w ogrodzie tym znajduje się drzewa owocowego
czereśni sztuk 100, śliwek 435. Oraz w szkółce topoli 185.
Ogród trzeci po
lewey stronie drogi idący do wsi zajętey ogrodzony jest z strony
wsi płotem żywym i rowem okopany, od drogi z frontu płotem z
płatów rzniętych w słupy od pola murem z cegły obmurowany, w
którym to ogrodzie jest drzewa owocowego jabłonek 44, gruszek 44,
śliwek 44, wiśni 44, oraz winogronów krzewów około sztuk 60.
Przez zajętą wieś
exystuje aleja, w którey czterema rzędami zasadzone są kasztany i
tych jest sztuk 280. Aleja ta ogrodzona jest po jedney żerdzi w koły
sosnowe.
Nad strugą za ogrodami
owocowemi w łąkach jest olszyny średniey sztuk 101.
Przy drodze z folwarku
do traktu szosie idącey znajduje się jabłonek sztuk 41.
Obok drogi od folwarku
Dziebendowa do wsi Kwaskowa prowadzącey po obydwóch stronach jest
71 akacyi.
Po obydwóch stronach
drogi ze wsi Dziebendowa do wsi Orzerzyna idącey jest drzewa akacyi
14, topoli 60, lipów 150 i pięć białodrzewów.
Po obydwóch stronach
drogi ze wsi Dziebendowa do wsi Tubądzina prowadzącey jest drzew
topoli 9 i kasztanów 98.
Po jedney stronie drogi
ze wsi Dziebendowa do wsi Słomkowa mokrego idącey jest wierzb 47.
Na kępie w łąkach
przez którą trakt główny szosse przechodzącego po obydwóch
stronach znajduie się olszyny żerdziowey sztuk 1140.
W dziedzińcu i wokoło
stodół jest wierzb 14.
W górach od granicy
Inczewa exystowała winnica, lecz z powodu zarazy krzewy winne
wyschły w r. 1834 i w tem miejscu ... się puszcza sosnina.
Nadmienia Komornik z
Urzędu, iż na miejscu
zwanym Kolędzie exystuią dziś zabudowania folwarczne wsi
Dziebendowa, powyż opisane, a to podług oświadczenia ludzi
gruntowych żadnych więc zabudowań ani gruntów na teyże
przyległości Kolędzie zwaney oddzielnych nie znajduie się,
równiez na mieyscu Dezerta zwanem tylko karczma pod Nr. 16 opisana
znaiduie się, więcey zabudowań i gruntów na temże mieyscu
niemasz.
W
dobrach zajętych Dziebendowie oprócz gorzelni pod Nr. 7
zamieszczoney i cegielni bez szopy i pieca oraz
rekwizytów żadnych fabryk ani zakładów niemasz.
Inwentarz i porządki
gruntowe.
w dobrach zajętych
znajdujące się są następne:
A. Inwentarza
żywego.
1. Koni fornalskich
różney maści i lat cztery.
2. Wołów ratajskich
siedm.
3. Krów dwie.
4. Stadnik jeden.
5. Owiec: baranów
starych, merynosów czteroletnich dwa, maciorek cztero i
pięcioletnich sztuk 139, maciorek cztero
merynosów trzechletnich sztuk 19. Skopków merynosów trzeciaków
sztuk 20. Skopków dwóch letnich merynosów sztuk 20.
B. Sprzęty i
narzędzia gospodarskie.
6. Cztery jarzma z wiciami żelaznemi.
7.
Trzy jarzma do przyprzęgu woła trzeciego.
8.
Trzy pary kołek do pługów z osiami z tych jedna para ma kołka
czybowane a dwie pary bose.
9.
Pięć pługów z lemieszami, krojami, grondzielowkami
strzałką
i przywojem żelaznemi.
10. Dwoje płuzyn z żelastwem.
11. Radeł 4, z tych dwoje z żelastwem zaś drugie dwoje bez
żelastwa.
12. Cztery brony z żelaznemi bronikami, u których pięciu broników
brakuje.
13. Dwa wozy fornalskie stare czybowane.
14.
Wóz bosy stary fornalski jeden.
15.
Pułwozie bose stare
popsute.
16.
Drabin 6 zniszczonych starych.
17.
Drabinek do wozów 6.
18.
Drabin przed bydło i konie 6.
19.
Dwie półdrabiny do wozu stare połamane.
20.
Desek gnojowych starych 6.
21.
Paszników 35 w owczarni dobrych.
22.
Lasów w owczarni zwyczajnych 12.
23.
Pięć złobów w oborze i stajni w średnim stanie.
24.
Dwa pługi od oborywania kartofli, z których jeden z żelastwem,
drugi bosy.
25.
Dwoje barków do wozu okute.
26.
Łagiew jedna do wozu z przętami żelaznemi.
27.
Cztery luśnje z nalustkami
żelaznemi.
28.
Młynek stary do chędożenia zboża.
29.
Lada ręczna z kozą starą.
30.
Dwa naszyiniki rumienne z
żelaznemi łańcuszkami.
31.
Ośm pułszorków
z koni fornalskich z tych 4 z postronkami, zaś reszta bez
postronków.
32.
Łańcuch żelazny z 37 ogniw się składający.
33.
Lejce parciane jedne.
34.
Cztery kantary surowcowe
bez cugli.
35.
Ośm kłód dębowych do kapusty.
36.
Czternaście sztuk drzewa belkowego po łokci 25 długości mających.
37.
Trzy podwaliny pod tymże drzewem.
38.
Jeden stół sosnowy w karczmie i ławka sosnowa.
39.
Krata drewniana.
Powyż
wyszczególnione inwentarze, porządki i narzędzia gruntowe zapisane
zostały podług Protokułu Odbiorczo-Podawczego pod dniem 5/17
stycznia 1835 r. przez Kommissarza Tradycyjnego Jana Kostyała na
gruncie dóbr obecnych Dziebendów spisanych, a które teraźniejszy
Possessor Maciej Ordęga odebrał.
W
tem miejscu oświadczył P. Wawrzyniec Lipowski Rządca obecnych dóbr
Dziebendowa, iż po spadłym Gospodarzu Wincentym Sowała
odebrał w gotowiźnie zp. 120,
które tenże miał sobie dane na kupno inwentarzy.
Posada Włościan.
Powinności tychże,
czynsze, daniny i różne obowiązki w dobrach zajętych tych
Dziebendowie jest nateraz:
C.
Zagrodników 4ch z tych:
1.
Franciszek Pawelczyk ma na załogę konia jednego, wołów
dwa, krowę jedną, wóz bosy jeden, pług z żelastwem otaxowany na
zp. 147.
2. Kazimierz Łanjucha
w miejscu załogi ma na zakupienie inwentarza w gotowiźnie zp. 90.
3. Mateusz Suwak ma
także w miejscu załogi w gotowiźnie zp. 120.
4. Mateusz Kowalczyk
ma w miejscu załogi na zakupienie inwentarza w gotowiźnie zp. 150 i
do tego wóz bosy otaxowany na zp. 12 i pług otaxowany na zp. 2.
Wszyscy zaś mają
zasiew gruntowy oziminny i jary, robią pańszczyznę od S. Michała
do S. Jakóba po dni trzy a od S. Jakóba do S. Michała po dni
cztery na tydzień to jest po dni dwa sprzężajem a resztę pieszo,
dają na daninę po jednym kapłonie- z powinności owce myją i
strzygą, kapusty i brukiew sadzą, obierają,
..... i ubijają, stróżą nocną kolejno po jednemu
odbywają, po jedney sztuce z lnu pańskiego przędą i płótno z
niej oddają, za co biorą od dworu po 18 gro. od sztuki, świętną
drogę do Błaszek, Sieradza i Warty sprzężajem odbywają, sadze
wycierają, do podsiewania zboża chodzą i sieją.
2. Komorników 6ciu
którzy po trzy dni na tydzień ręcznie pańszczyzny przez cały rok
odrabiają, po ośm tłuk w żniwa robią, powinności zaś zarówno
z zagrodnikami odbywają, oprócz tylko że sztuki nieprzędą, biorą
za to ze dworu kopczyznę stosowną do ugody i mają do tego ogrody i
pomieszkanie.
3. Komornic trzy, które
robią po dni dwa na tydzień przez... rok ręczno po ośm tłuk
ręczno w żniwa odrabiają, biorą z
dworu na kopczyznę wpół mniejszą od
komorników, mają ogrody i pomieszkanie, powinności zaś w połowie
mniej jak komornicy odrabiają.
Daniel Tryntkowicz
kowal nic nie płaci, bierze ze dworu ordynaryą ma do tego ogród i
pomieszkanie, robi robotę kowalską starą dworowi bezpłatnie, a na
nową bierze zapłatę stosownie do ugody.
Czynszów stałych i
niestałych w dobrach zajętych Dziebendowie niemasz żadnych.
Wprawdzie dziś exystuje w tych dobrach Propinator Wincenty Kozubski,
któremu dzierżawca dla niey Maciey Ordęga propinacyą w dzierżawę
wypuścił wraz z karczmą przy drodze szosse stojącą w miejscu
Dezerta zwanem, którą to propinator płaci rocznie z całey
propinacyi zp. 315 i ma do tego morgę gruntu, jednakże ta
propinacya wchodzi i porachowana jest do Anszlagu dzierżawy i takowy
Propinator jest tylko czasowy.
Podatki
jakie dobra zajęte
Dziebendów do Kassy Obwodu Kaliskiego co rocznie opłacają
stosownie do świadectwa przez tąż Kassą pod dniem 27 wrzesnia / 9
października r. b. wydanego, za następne:
A. Podatki
Dominialne.
1. Ofiary Ziemskiey zp.
96, gr. 15.
2. Groszy dodatkowych
zp. 6 gr. 13.
3. Kontyngensu
liwerunkowego zp. 78 gr. 8.
4. Składki ogniowey na
rok bieżący zp. 68.
B. Podatki
Gromadzkie.
1.
Kontyngensu liwerunkowego zp. 78 gr. 4.
2.
Podymnego zp. 136 gr. 15.
3.
Szarwarku zp. 70.
zp.
284 gr. 19.
Ogółem
zp. 533 gr. 25.
Wyraźnje
złotych polskich pięćset trzydzieści trzy groszy dwadzieścia
pięć.
Oprócz
tego Dominium Dziebendów płaci do Kościoła w Wróblewie takichże
zp. 30.
Gromada
Dziebendów płaci na posługą transportową rocznie zp. 6, gro. 28
do Kassy Ekonomiczney Miasta Kalisza.
Niemniey
Dominium Dziebendów jako stanowjące Gminę obowiązane jest swym
kosztem Dzienniki Praw i Dzienniki Gubernialne oraz Materyał do
Kancellaryi Urzędu Wójtowskiego utrzymywać.
Gromada
Dziebendów płaci rocznie składki ogniowey na kościół parafialny
w Tubądzinie na ręce Proboszcza złotych pięć.
Wysiew.
wszelkiego gatunku zbóż
na folwarku Dziebendów uskuteczniany jest corocznie nastepny.
Ponieważ w dobrach
Dziebendowie niemasz przyzwoitych pastwisk przeto z pól ornych trzy
pola co rocznie zostawiane są na pastwisko dla inwentarza i dlatego
zasiew zmniejszony zostaje, i tak wysiew jest nastepny:
1. Pszenicy wierteli
36.
2. Żyta wierteli 112.
3. Jęczmienia wierteli
43.
4. Owsa wierteli 114.
5. Grochu wierteli 16.
6. Tatarki wierteli 7
garncy ośm.
7. Prosa wierteli 7
garncy ośm.
8. Siemienia lnianego
wierteli 3.
9. Siemienia konopnego
wierteli 2.
10. Rzepiku zimowego
wierteli 2.
11. Koniczyny wierteli
3.
12. Ziemniaków wysadza
się wierteli 300.
13. Siana sprząt około
fur parokonnych 45.
Ogrodowizny i innych
ziemjopłodów tyle siać i sadzić można ile tego gruntowa potrzeba
wymaga.
Rozległość.
Dóbr zajętych
Dziebendowa z wszystkimi przyległościami stosownie do Rejestru
Rozmjarowego przez Jeometrę przysięgłego Wo Borzęckiego
Tomasza w r. 1826 sporządzonych jest następna:
1. Grunta orne
folwarczne podzielone są na 9cio polowe gospodarstwa z
których:
a) sześć pól całkich
i siódmego połowa poczynaiąc od wschodu na północ ku zachodowi
od granic Inczewa, Orzerzyna i Kwaskowa położone ciągnące się ku
wsi Dziebendów Klassy II, III i IV obejmujące każde pole po 103
mórg kwadratowych prętów 113 w ogóle morg 659, p. 92.
już ta z częścią
siódmego pola.
b) Dwa całkje pola i
reszta siódmego pola od południa na zachód po nad granicami
Blizniewa i Rowny ciągnace się do tych przez które trakt szosse
przechodzi klassy II, III i IV morg 273.- 25. M: 932. pr 117.
2. Łąki nad strugą
od granic Słomkowa mokrego i Blizniewa przez territorium Dziebendów
aż do granicy Rowny i Kwaskowa idącą położone
w narożniku od Słomkowa mokrego, Moczydła a od granicy Blizniewa
Ruskie
zwane obejmują. M: 99 pr.129.
3.
Pastwiska.
a)
Pierwsze przy granicy Równy Mogiłki zwane M: 4, pr. 79.
b)
Drugie za Olszyną M: 10, pr. 133.
c)
Trzecie przy granicy Tubądzin Góry zwane i takiemi będące
M: 49, pr. 171. M: 65, pr. 23.
Z tych podług
oświadczenia Rządcy Lipowskiego pod ditto:
a i c
wyrażone obrócone są na pola orne.
4. Olszyna po nad
traktem szosse z obydwóch stron M: 3 pr. 165.
5. Plac pod
zabudowaniami dworskiemi dziedziniec nie mniej trzy ogrody owocowe i
drogi pomiędzy temiż aż pod rów w łąkach M: 56 pr. 164.
6. Wody, sadzawki i
rowy M: 8 pr. 141.
7. Drogi wszystkie i
aley przez wieś M: 31 pr. 74.
8. Plac na austeryą
pr. 132.
9. Gruntu ornego nad
granicą Słomkowa mokrego w klinje przy szosse, który jest
podzielony na 8 części klassy III, IV M: 23 pr. 123.
10. Plac pod
Zabudowanjami Włościan wraz z 15stu ogrodami i podwórzami.
M: 22 pr. 126.
11. Grunta orne,
których włościanie używają takiey samey Klassy jak i dworskie M:
272.
12. Łąki Włościan
pomiędzy dworskiemi M: 20 pr. 130.
Ogółem Morg: 1,538
pr. 44.
Wyraźnie Morg tysiąc
pięćset trzydzieści ośm kwadratowych prętów czterdzieści
cztery, czyli hub 51, Morg 8 pr. 44 miary magdeburskiey cała
przestrzeń powierzchni wynosi.
Wreszcie zajmuje
Komornik ceną dzierżawną odtąd i na przyszłość z Dóbr
Dziebendowa opłacać się winną i zarazem wzywa Wo Macieja
Ordęgę Possessora, by z takową wypłatą ceny dzierżawney podług
art: 689 i 691 K. P. S. postąpił.
Obecnie stawający Pan
Wawrzyniec Lipowski Rządca Dóbr zajętych Dziebendowa imienjem
swego Pryncypała Wo Macieja Ordęgi Possessora tychże dóbr
oświadczył, iż gdy przy odbiorze wspomnionych dóbr Protokołem
Podawczo=Odbiorczym jest wyrażone ilość inwentarzy i porządków
gruntowych z oznaczeniem ich wartości oraz stanu na teraz zajętych,
które podług zaprodukowanego kontraktu dzierżawnego wyż z daty
powołanego jest w obowiązku zwrócić w naturze w stanie takim w
jakim oneż odebrał, lub też w braku takowych zwrócić
postanowioną wartość jaka podług Taxy oznaczoną została przy
Expiracyi Kontraktu dzierżawnego dla tego czyni o tem wzmiankę, by
tem samem prawa Mandantowi Jego co do powyższey okoliczności
służące nadwerzźone[?]
niebyły.
Ponieważ dobra
Dziebendów z przyległościami są za Kontraktem Urzędowym Wu
Maciejowi Ordędze na lat sześć poczynając od S. Jana 1834 do
tegoż dnia 1840 r. w dzierżawną possessyą wydzierżawione zostały
i Jemu wyłącznie wszelkie dochody i użytki przez czas trwania
dzierżawy służą, przeto Komornik nienadwyrężając praw Jemu
służących, ogólnym Dozorcą nad zajętemi dobrami szczególnie co
do dopilnowania całości granic Zarządce Jego /: Wgo Macieja
Ordęgi :/ Pana Wawrzyńca Lipowskiego tu w Dobrach Dziebendowie
zamieszkałego ustanowił, który obowiązek Dozorcy bezpłatnie na
siebie przyjął i odpowiedzialności prawem na Dozorców przepisaney
poddał się.
Sprzedaż zajętych
dóbr Dziebendowa z wszystkiemi przyległościami tak jak są
Protokułem niniejszym zajęte odbywać się będzie na Audyencyi
Publiczney Pś
Trybunału Cywilnego Pierwszey Instancyi
Gubernij Kaliskiey w Mieście Kaliszu w Pałacu Sądowym przy ulicy
Józefina posiedzenia swe odbywającego do czego dalsze formalności
prawne przedsięwziętemi i popieranemi będą."