Inwentarz Kraszkowice (1681)

Agad, Księgi grodzkie wieluńskie relacji, Acta castrensia relationum, sygn. 60-44, karty 111-113.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

 

Inwentarz wsi dóbr Kraskowic JchMciów Panów Marcina z Bogdanowa Bogdańskiego i Heleny z Osin Wężykówny małżonków dziedzicznych, które JMci Panu Alexandrowi z Wyleżyna Gutowskiemu od dnia dzisiejszego aż do lat czterech sposobem zastawnym za summę 12 tysięcy dotrzymania według kontraktu, który inwentarz do intercisy, a intercisa do niego stosować się powinna puścili. 

Naprzód izba stołowa, w której okna sklanne w ołów oprawne, dobre, z stołem, z ławami, piecem dobrym. W tej izbie drzwi do sieni stolarską robotą robione na zawiasach żelaznych z zamkiem. Z tej izby kownata, w niej okno sklane w drewno oprawne, drzwi także na zawiasach żelaznych i z zamkiem. Z tej kownaty na podwórze drzwi na zawiasach także żelaznych, zasuwania do zapory żelazne, także z tej komnaty drzwi do mlecznej komory na zawiasach żelaznych z skoblem i wrzecądzem.
Z tej komory do izdebki drzwi na zawiasach żelaznych, skoblem i wrzecądzem. Izdebka stołowe i izby drzwi także na zawiasach żelaznych stolarską robotą, w której okien cztery sklanych w ołów oprawnych z okiennicami na zawiasach żelaznych, piec, komin i ławy. Z tej izdebki drzwi na zawiasach żelaznych na podwórze. Sień, do sieni drzwi na zawiasach żelaznych, drugie drzwi ku oborze na zawiasach żelaznych z hantabą. Z tej sieni izba piekarniana, drzwi na zawiasach żelaznych, piec, okna w drewno oprawne. W sieni okna sklane niedobre, okiennice na zawiasach żelaznych i z żaczykiem. Górne. Naprzód wschód, drzwi na biegunach, izba nad piekarnią, drzwi na zawiasach żelaznych stolarską robotą. Z tej izby kownata, drzwi także na zawiasach żelaznych stolarską robotą, wystaka przed sienią, w której drzwi dwoje na zawiasach żelaznych i z zamkiem. Druga izdebka drzwi na zawiasach żelaznych i z zamkiem. Na kownacie sypanie, drzwi dwoje na zawiasach żelaznych i z zamkiem jednym. 

Browar. W tym browarze kocieł nowy wielki, do robienia, kociełek chmielowy dobry. Statki w browarze należące, kadz do przekładania dobra, kadz do brzecki, kadz do zalewku dobre i inszee statki należyte. Przy tym browarze izdebka, do której drzwi na zawiasach żelaznych, piec dobry, okna dobre, ozdownia.
W tym browarze gorzalnia przed studnią. Przy tej gorzalniey górka i kurnik, w której drzwi na zawiasach żelaznych z wrzecądzem i z skoblem. 

Podwórze oparkanione, forta na wieś na zawiasach żelaznych. Druga forta do gumna, także na zawiasach żelaznych z skoblem i wrzecądzem.

Psczelnik. W którym pszczół czternaście, po których pszczołach przez te lata póki będzie JMc Pan Gutowski trzymał przychówki na gruncie powinien będzie zostawić. 

Spichlerz. Do spichlerza ze dworu drzwi na zawiasach żelaznych z wrzecządzem i z skoblem. Drugie drzwi także na zawiasach żelaznych z zamkiem dobrym. Trzecie drzwi na zawiasach żelaznych z zamkiem dobrym. W tym spichlerzu piwnica, drzwi na zawiasach żelaznych z skoblem i wrzecządzem. 

Stodoły na ogrodzie w których gumien trzy, u których stodół wrota dobre z zamkami i kunami żelaznymi.

Obory. W których chlewy dobre, krów dojnych dwadzieścia, stadnik jeden, świni maciorek sześć, wieprza pokrocznych ośm, stadnik gęsi pięćdziesiąt, wszystkich kaczek piętnaście, kaczor, których że nie dostawało JchMciom Panom Turoszowicom na oddawanie złotych ośm JMci Panu Gutowskiemu zostawili kur starych czterdzieści, kokotów dwu.

Owczarnia. W której owiec naprzód maciorek do kocenia godnych sto i cztery, skopów trzechletnich pięć, pułtoraków trzydzieści i pięć, owieczek dwadzieścia i cztery, skopków latosków dwadzieścia i sześć, baranów starych sześć. 

Pola. Folwarki i działy na ten rok ostatni należyte i przypadające powinien będzie JMc Pan Gutowski oziminą jako szerokie i długie od skiby do skiby zasiać, także pszenice jarej i zagonów osmdziesiąt. Folwarki także należące, jarzynami należytemi i działy, to jest owsem, tatarką, grochem, jęczmieniami jako szerokie i długie folwarki i działy wszystkie pozasiewać będzie powinien, jako kontrakt opiewa lnu zagonów trzydzieści, prosa na Kopaninie składów czterdzieści. 

Ogrody. Jedne za piwnicą i stodołami, zasiać cebulą, marchwią, pasternakiem, kapustą zasadzić, drugi ogród za wsią także konopiami, marchwią, pasternakiem zasiać i kapustą zasadzić. Ogródki sadzonymi rzeczami, to jest cebulą, marchwią, pasternakiem, głąbami zasadzić powinien. Ogrody oplec, i kapusty okopać naprzód. 

Kmiecie. Których powinność takowe[?] są i każdy z nich powinien dawać żyta ćwiertnię, owsa ćwiertnię, pieniędzy grzywnę, kapłonów dwu, jajec puł kopy, sztukę jedną prząść, jako z dawna prządali, wyorać zagonów szesnaście przez staje, tak na jare jako i ozime i ugór, a ci są. 
Stanisław Kurcik zaprzesz ma konną i wołową dobrą, Bartłomi Grzywac zaprzesz ma konną i wołową dobrą, Mathus Wypchło zaprzesz ma konną i wołową dobrą, Adam Norek zaprzesz ma konną i wołową dobrą. Nieparowska rola pusta, ale wszytka zasiana, tak oziminą jako i jarzynami, którą odebrał JMc Pan Gutowski.
 
Pułrolnicy. Ci powinni trzy dni robić w tydzień, czynszu po groszy dwudziestu czterech, żyta korzec, owsa korzec, kapłonów dwu, jajec puł kopy, sztukę prząść, a ci są. Tomek Norek, Jakub Marges zaprzesz wołową mają dobrą.

Zagrodnicy. Ambroży trzy dni powinien robić, Mathus Smolarek także trzy dni robić powinni, czynszu po groszy dwunastu dać, sztukę pr[z]ąść, podrosz na mil trzy odprawiać powinni. 

Komornice. Anka Matulanka, Gienka Wangiedzianka, Anna Holina, i Anna Holanka, Gierka Sierwianka, dzień robić sztukę, prząść. 

Ugory porane, role uprawne, mierzwy, tak z owczarnie jako i z obory wywieść powinien w ostatnim roku także przy widzu JchMciów Panów Bogdańskich, pola i ogrody siać będzie powinien, i żeby tylko dwóch poddanych, których sobie odbiorą do siewu, aby zawsze siały. 

Statki mleczne, które zostawili JchMc Panowie Bogdańscy w mleczniku, to jest dzieżek dziesięć wielkich, kirzna jeden i insze statki należące, który inwentarz strony obiedwie strzymać sobie powinni i on rękami swojemi podpisawszy Xięgami Grodzkimi Wieluńskimi roborowali pod zakładem 12 tysięcy złotych monety i liczby polskiej. 
Działo się w Kraskowicach w poniedziałek po Najświętszej Pannie Narodzenia roku pańskiego 1681. 
Marcin Bogdański z Bogdanowa mpp