-->

wtorek, 29 lipca 2025

Inwentarz Magnusy (1766)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-137, karty 750-751. 
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.


Najprzód do mieszkania oddaje się budynek do którego wchodząc drzwi do sieni z desek ciesanych na biegunach z wrzecądzem i skoblami z zaporą drewnianą. W tej sieni jest posowa z delów [?]. Z tej sieni drzwi na dwór, na boku podobne pierwszym, komin wielki dobry, na górę drzwi z desek z wrzecądzem i skoblami. Wchodząc do izby drzwi na zawiasach i chakach z wrzecądzem i skoblami, z izby z chaczykiem i skoblami. W tej izbie piec z kafli zielonych, kominek dobry, okien dwa w drewno oprawnych, w tafelki małe, w których dwóch tafel[ek?] brakuje. Z tej izby jest alkierzyk, do którego drzwi z tarcic na zawiasach i chakach z wrzecądzem i skoblami. W tym alkierzyku okno jedno w drewno z małych tafelków. Na tym budynku posowa z tarcic. Z tego alkierzyka są drzwi do komory na biegunach z wrzecądzem i skoblami. Na tym całym budynku poszycie bardzo złe, tylko w tele tego budynku kilkanaście snopków wszytych[?], podwórko żerdziami ogrodzone, wrota z płatów i uliczka taka z takasz. W tym podwórzu jest stajenka z podłogą w słupy, z drobne[go?] drzewa, przy której chlewików dwa małych, na których dach niezły. Studnia mała, cebrowana, a[le?] cebrowanie pognieło. Obora bardzo zła w słupy je[st?], co się ma obalić, bo wszystko drzewo w niej zgnieło i poszycie takiesz. Stodołka, do której wrota z gruntu złe, z kuną i skoblami pochylona, słupy i ściany pogniełe, dach zły, wielki reparacji potrzebuje. W tym podwórku jest ogródek mały, [...] nasieniem zasiany, zasiewki na tej części nie specyfikują się, [...] ich jest składów, bo JPan Wąsowski[?] pokazać ich nie chciał, ani łąk, ani  ogrodów, więc się wszystkie zasiewki, tak ozimie jak i jare i gołe grunta, łąki, ogrody przedzimą[?] zasiane, [...] należą do części Jchm PP. Wąsowiczów, traduje się WJmc  Panu Marcinowi Krobanowskiemu [...]. 

sobota, 26 lipca 2025

Inwentarz Kraszyn (1768)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-142, karty 438-39.
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.



Wizja wsi Kraszyna w Województwie Sieradzkim w Powiecie Szadkowskim leżącej po odebraniu w possessją przez Jm Pa Józefa Pstrokońskiego Towarzysza Znaku Pancernego Chorągwi Najjas. Króla Jmci po s.p. JmPani Mariannie z Chociszewskich Zdzenicki, babce rodzonej w przytomności Jchmościów niżej na podpisach wyrażonych, tudzież uczciwego woźnego Wojciecha Kasprzaka, przysięgłego ze wsi Chodaków, dnia 29 sierpnia roku pańskiego 1768 na gruncie uczyniona.


Zjechawszy tedy na grunt wsi Kraszyna, na affektacją tegoż Jm Pa Józefa Pstrokońskiego, widzieliśmy najprzód dworskie budynki: Mielcuszek, do którego wchodząc są drzwi na biegunach dobre z wrzecądzem żelaznym i skoblem. Drugie drzwi poboczne, oboje do sieni ze dworu, także na biegunach i zaporą zamykane dobre. Wszedszy do sieni w tej widzieliśmy, że posowy żadnej nie masz.
Z sieni zaś do izby idąc drzwi także dobre na biegunach z haczykiem i skoblem, w samej zaś izbie okna z prostego szkła, szyby okrągłe w drewno osadzane, reparacji potrzebne, w których szyb stłuczonych jest dziewięć. Piec i komin na nic się nie zda, innego potrzeba, tak pieca jako i komina. Podłoga z dylów reparacji potrzebuje, posowa z tarcic dołożona siedmią dylami. Z izby do komory drzwi dobre na biegunach z wrzecądzem i skoblem. W tej komorze posowa ze samych dylów, z komory na dwór
drzwi dobre na biegunach z zaporą drewnianą, podłogi żadnej nie masz. U tego mielcuszka sień reparacji potrzebuje, bo drzewo spruchniałe. Izba zaś i komora z dobrego i zdrowego drzewa, dach snopkami poszyty, któremu zgoła reparacji potrzeba, dołem tego dachu tarcice podwójno przybite wkoło, ale zupełnie pogniłe. W tym browarku nie masz ani kotła, ani garca, ani żadnych innych stadków, oprócz szczególnie jednej kadzi reparacji potrzebującej.
Blisko tego budynku jest studnia ocębrowana i wybrania potrzebująca. Potym widzieliśmy ozd z dylików, opodal od browarku postawiony, między zaroślami, z piecem i skrzynią do suszenia zupełnie reparacji potrzebuje. 
Dalej w podwórze przeszedłszy widzieliśmy karmik mały, z dylików postawiony. Sam niezły, ale poszycie na nim złe.
Stodołka pusta wcale na nic się nie zda, bo i słomy na [jej?] poszycie szkoda. 
Obora na bydło pochylona, zła, i na mało się zda, reparacji w niej czynić nie można [...] nowej potrzeba.
Stajnia, wozowienka, i komora, wszystko w kupie pod jednym dachem, co do drzewa dosyć dobre, tylko pochylone, poszycia zaś cale nowego potrzebuje. U stajni drzwi na biegunach [z?] dylików, bez wrzecądza ze skoblem. U wozowienki wrota z wrzecądzem i skoblem, u komory drzwi z wrzecądzem i skoblem. Wrota na podwórze z furtką na biegunach, złe, reparacji potrzebują.
Wedle wrót chlewik na trzodę mały, wcale na nic się nie zda, tylko rozwalić. Drugi chlewik z dylików [z?] przegrodą jedną i dwojgiem drzwi, nowy i nowo poszyty, dobry.
Grodza koło obory na bydło i płoty [...]dzie koło podwórza, ogrodów, i sadu z gruntu opadły, i na nic się nie zdadzą. 
Stodoła o dwóch bojowiskach podparta, zupełnie szkoda leżyć na jej reparacją, ponieważ drzewo w ścianach spruchniałe i na nic się nie zda, kozły pogniły, i poszycie na całej stodole niczego nie warto, przyciesi i pogniłe, wrot czworo na biegunach z desek zbutwiałe, u dwojga wrot wrzecądz jeden, kuna jedna i skoble dwa, i kłotek dwie.
Spichlerzyk w stodole w sąsieku, u którego drzwi na biegunach z wrzecądzem i skoblem, o dwóch małych przegrodach. 


Osada wiejska.
Pierwszy Walek Pietrzak, zagrodnik, luźny, ma chałupę o jednej izbie i sienią, nową, dobrą ze wszystkim. Robi dni trzy w tydzień
jednym, ma wołów pańskich parę jednę, krowę jednę, świnię jednę, wóz, pług, radło, kosy, zaś sierpa, siekiery, i rydła nie wziął.
Drugi. Kuba Szubszczak, luźny, ma chałupę starą z komorą i sienią mocno nadrujnowaną. Drzewo i przyciesi pogniłe, komin słaby. Robi dni trzy w tydzień jednym, ma wołów pańskich parę jednę, krowę jednę, świnię jednę, wóz, pług, radło, kosę i sierp, siekiery i rydła nie wziął.
Trzeci. Wawrzyn Pietrzak, luźny, ma chałupę o jednej izbie i sieni nową, dobrą ze wszystkim. Robi dni trzy w tydzień jednym, ma wołów pańskich parę jednę, krowę jednę, świnię jednę, wóz, pług, radło, kosę, siekierę, sierpa zaś i rydła nie wziął. 
Czwarty.Bartłomi Balcerzak, poddany, ma chałupę o jednej izbie i sieni nową, dobrą ze wszystkim. Robi dni trzy jednym w tydzień, ma wołów pańskich pary jednę, krowę jednę, świnię jednę, wóz, pług, radło, kosę, siekierę, sierp, rydła zaś nie wziął.
Piąty. Józef Wawrzyniak, luźny, ma chałupę o jednej izbie i sieni nową, dobrą ze wszystkim. Robi trzy dni w tydzień jednym, ma wołów pańskich pary jednę, świnię jednę, krowę jednę, wóz, pług, radło, kosę, siekierę, sierp, rydła zaś nie wziął. 
Szósty. Maci Tomczak, poddany, ma chałupę starą, złą, spróchniałą, poprawiać jej żadnym sposobem nie można, bo drzewo zupełnie zgnieło, nową chałupę trzeba mu postawić. Robi trzy dni w tydzień jednym, ma parę wołów pańskich, krowę jednę, świnię jednę, wóz, pług, radło, kosę, siekierę, sierp, i rydel. 
Komornica jedna. 
Małgorzata Błaszkowna, poddana, robi komorne dzień jeden, i komorą siedzi u Bartka, którą to wizją, takowym uczyniwszy sposobem, co jako rzetelnie widzieliśmy i zważyli, tak dla tym większej uwagi, waloru i wiary rękami własnemi onęż podpisujemy. 
Franc[iszek] Pytowski[?] rw. 
Kazimierz Suchorski ręką trzymaną. 



czwartek, 24 lipca 2025

Inwentarz Borki Lipki (1769)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-143, karty 419-20.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.


Wizja dóbr Lipek i Borków z przyczyny przeciągu processu tak budynków, jakoliteż rowów, łąk i pól dla explikacji reparacji co rocznie nastąpionej przez urodzonych Jchmciów Panów Jerzego Borzęckiego, Tomasza Sieczyńskiego, tudzież opatrznego woźnego Antoniego Wróbla z dóbr Bełdrzychowa na to sprowadzonego dnia 16 maja roku 1769 na gruncie z rzeczy oczom podległej urzędownie uczyniona.


1mo. Widzieliśmy budynki dworskie w Lipkach, pomiędzy któremi pomieszkanie dawne stare na połowie ściany popruchniały belki, w ścianach owierkami pochwytane, także spruchniałe, posowa dziurawa popruchniała, drzwi i odrzwi od robaków podziurawione i pogryżone, ściany powyprężane, jako u izdebki pokleszczone, przyciesi pognieły. Zgoła ta połowa z gruntu stara zła, i jako ludzie świaczą dla starości kominów i budynku do dalszej konserwacji niesposobna, poniewasz ogień już po dwa, czyli trzy razy zakradał się. Druga zaś połowa także dawna postawiona bez okien, drzwi, posowy, od swego postawienia tak stojąca, spustoszona, przyciesi pognieły, ściany, węgły popruchniały, dach stary.


2do. Chlewy dla wpędzenia inwentarza dworowego stare, pogniełe, reparacji niewartujące, oprócz karmiczka małego i komoreczki malińkiej, na więzienie przez dawnych possesorów postawiony. 
Spichrzysko stare, ściany powklesczane, gdzie tylko kury i gęsi przed tym mieścieły się. Obory przez JPana Zalisławskiego przystawiane, spichrz i stodoły dobre przez Jmc Pana Zelsławskiego dawni postawione, dobre. 
Chałupy na wsi dwie przez tegoż Jmc Pana Zelisławskiego postawione, a trzy nowo przez WJmci Pana Skarbnika postawione, dobre dwie, zaś jedna kendy siedzi Garcarczyk, a druga gdzie siedzi Banaszka, stare, złe reparacji mocnej potrzebujące, a bardziej z nowa pobudowania, gdzie zaś siedzi Frączczak stara chałupa, ściany od ognia za dawnej possesji opalone. 
Kaczmy w tej wiosce żadnej nie ma, browarku żadnego, ozdu żadnego. 


3tio. Widzieliśmy młyn na stawie przez WJmc Pana Skarbnika wyszlamowanym, zastawionym, nowo wybudowanym, ze wszystkim gontami pobity, zrzódło wyszlamowane, ocembrowane, rowy od niego ubite, do stawu pogrodki ze wszystkim opatrzone. Rowy od tego stawu ciągnące się aż ku Businie dobre koło tych rowów, widzieliśmy łąki z dawności pozarastane, gdzie siana bardzo mało li[czyć?] można. Pola obsiane widzieliśmy, lecz urodzaje liche dla [...] pól, gdzie rowów potrzeba, także pastewniki z dawności zarosłe najentęmi ludźmi wycięte. 
W tej wiosce wody tak do kuchni, jakoli napojenia inwentarza około podwórza pańskiego nie masz. Oprócz trzech [...]luzów, gdzie przed tym kiedyś sadzawki bywały, które zalazłe, także się tylko wody trochę powierzchu znajdu[ją?] że zimy, pod tym wyschnie, a zimie wymarznie i nie masz gdzie poić inwentarza ani na potrzebę kuchenną uczerpać, ponieważ młyn ode wsi staj kilkoro. Jest jedna studnia stara, przy oborach, zaraz przez possesorów dawniejszych zrobiona, lecz ta ani do napoju, ani do kuchni nie zda [się?], bo wszystkie gnojówki ściągają się. 
Widzieliśmy także pola miejscami dołowate, gdzie rowy są potrzebne, ponieważ częstokroć dla mokrości kostrzewy rodzą się, chłopi przez to ubożeją dla nieurodzaju. 


4to Byliśmy i widzieliśmy w wiosedce Borkach nazwanej chałupę do pomieszkania pod snopkami, gdzie w sieni piwo robiają.
Ta chałupa już na wpół przestarzana[?], deski ze starego drzewa w słupy postawione, stare. Stodoła stara zaklęsła, kilkanaście razy wypierana, ledwo co stoi. 
Chałup na wsi cztery, jedna nowa przez W Jmc Pana skarbnika postawiona, trzy stare popruchniałe poprawiane, lecz jeszcze coraz większej poprawy potrzebują. Kuźnia nowa, ozd mały nowy, kociałek mały, spichlerek mały, karczma ze stajnią więzną. Na tej wiosce nie utnie siana wozów więcej jak pięć, pole pozasiewane. 
W tych zaś chałupach, tak w Lipkach, jak w Borkach chłopów nie masz, tylko dziesięciu, sześciu półrolników, czterech zagrodników, do tych chałup mają stodołki. 
Widzieliśmy in super grunt pewien za młynem, który podlega kwestji granicznej, i z zakłócenia się z konwentem Sulejewskim leży odłogiem i zarasta krzewiną. Z drugi strony od Businej, przy granicach widzieliśmy stawisko zarosłe, stare i łąki Siedliska, także zarosłe, o które kłótnia z possesorem Businy. 
Co żeśmy rzetelnie widzieli, na to się rękami własnemi podpisujemy. Działo się dnia i roku jako wyżej. 
Jerzy Borzęcki ręką trzymaną 
Tomasz Sieczyński ręką trzymaną

wtorek, 22 lipca 2025

Inwentarz Ochle (1769)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-143, karty 134-36.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.


Inwentarz wsi Ochel w poddaństwie, osiadłościach, budynkach dworskich i chłopskich, oraz rzeczach ruchomych, sprzętach domowych dnia 12 miesiąca maja 1769tego po śmierci Sp. Wielmożnych Jmc Państwa Piotra Wężyka Miecznika Dobrzeńskiego i Brygitty Bielawskiej małżonków pozostałych, przez Wielmożną Jmc Panne Marianne Wężykówne Miecznikówne Dobrzeńską córkę spisany.

Poddaństwo półrolnicy. 
1. Jan Wstepien, ma woły cztery, krowe jedne, zasiew ozimny i jary i wszystek zakładek dworskich. 
2. Grzegorz Cieślak, tenże sam zakładek dworski ma. 
3. Wawrzyniec Cieślak, podobnyż ma dworski zakładek.
4. Maciej Wołowy, takowyż ma zakładek dworski.
5. Roch wszystek ma dworski zakładek. 
6. Antoni Wylęga, równyż ma dworski zakładek. 
7. Matys Ślepy, tenże oprócz wołów zakładek dworski ma i krowę. 
8. Mikołaj Mielczarz, oprócz wołów zakładek wszystek dworski ma. 
9. Wojciech Sleżak, bez wołów ale zakładek dworski ma.
10. Marcin Ślepy, podobnie wołów dworskich nie ma, tylko zakładek. 
Ci wszyscy półrolnicy wkoło sześciu zprzezaniem dworskim, czterech zaś z swoim sprzężajem trzy dni w tydzień robią, jeżeli zaś pieszo sześć dni na tydzień. Owsa każdy z nich spudaje korzec jeden, żyta korzec jeden miary Widawskiej, kapłonów dwa, jaj trzydzieści, przędzy sztukę jedne, łokci dwanaście i chmielu wiertel jeden. 
Zagrodnicy 
1. Piotrek ma krowę jedną dworską.
2. Bartek ma krowę jednę dworską.
3. Jan Kilan[?] ma parę wołów i krowę dworską. 
4. Macin Czajka ma woła jednego dworskiego.
5. Krzysztof ma krowę dworską jedną.
6. Antoni Cieślaczek nie ma żadnego zakładu dworskiego. 
Ci wszyscy zagrodnicy robią pieszszo dni cztery [...] zprzężajem swoim w dni dwa, lnu nieodają tylko [po?] kapłonie jednym, każdy z nich jaj sztuk piętnaście, pr[zędą?] sztukę jedne, łokci dwanaście, chmielu nie dają. 

Komornice
1. Katrzyna Tomkowa.
2. Małgorzata Burkowa.
3. Elżbieta Cieślakówna.
4. Tomasz Markowski. 
Że komornice [robią?] w tydzień trzy dni i nic więcej nie dają. Wszystko wyrażone[?] poddaństwo ma budynki, które są za nieboszczyka [wy?]stawiane, te są dobre, insze zaś dawniejsze jakoto [Matyza?] półrolnika, Antoniego Wylęgi[?] półrolnika, Maćka Półrolnika, Piotra zagrodnika, Burka[?] zagrodnika, Krzysztofa zagrodnika i Małgorzaty Burkowicy te są złe, reparacji albo znacznych postawienia budynków potrzebują. Elżbieta Cieślakówna komornica, ta tylko jedna izby nie ma. Drzewo [...]rę było obrobione na podwórzu leżące przed stodołami, [...] chałupa na wsi odemnie postawiona w tym roku nowa [...]ne drzewo obrobione leży za chałupą. Bloki[?] które [...] się od nowej chałupy. 

Dworskie budynki. 
Dwór stary dranicami pobity, zły. Dach wchodząc do sieni na zawiasach żelaznych z drewnianą zaporą do izby na zawiasach żelaznych i z zamkiem złym i chaczykiem, okna dwa w cztery kwatery na zawiaskach i chaczykami, komin i piec murowany z cegły. Z tej izby do sionki drzwi na zawiasach z zamkiem dobrym bez klucza. W tej sionce jest okno małe z okiennicą zasuwaną. W tej sionce są drzwi na zawiasach z żelaznemi klamrami. Drugie drzwi do pokoju na zawiasach żelaznych z skoblem i chaczykiem. Okno jedno w ołów oprawne z okiennicą. Na drugiej stronie izby jest kuchenka do której drzwi na zawiasach żelaznych. Komórka do której drzwi na zawiasach żelaznych. Drzwi wchodząc na górę na biegunach drewnianych, u których skobel żelazny. 
Folwark stary, zły, dranicami pobity. Do sieni drzwi na biegunach drewnianych. W tej sieni statki browarne od piwa kadzi dwie dużych, wanna jedna zła. Do izby drzwi na zawiasach żelaznych z chaczykiem żelaznym, okna dwa w drewno oprawne, piec i komin prosty. Z tej izby do komory na zawiasach z skoblem, z tej zaś komory są drzwi na zawiasach na dwór z drewnianą zaporą. Z sieni do gorzelni drzwi na biegunach z skoblem żelaznym, piec prosty. Chlewów pięć, karmnik [...], nowe drzwi na biegunach, wszystkie pod jednym snopkowym dachem, z skoblami. Stajni dwie z wozownią i chlewkiem, pod jednym dachem snopkowym, starym, złym, drzwi i wrota na biegunach z skoblami. Te stajnie tak złe, spróchniałe, pochylone, iż reperować ich nie można, ale nowe potrzeba by postawić. Obora długa pod snopkiem, nachylona, do której wrota na obie strony podwójne z drabinami i żłobami. Spichlerz pod snopkiem nowo poszyty, do którego drzwi na zawiasach z skoblem. Na dole sąsieków sześć przeforsztowanych, na górze sąsieków cztery, drzwi na zawiasach z skoblem. Stodoła o dwóch bojowiskach, sąsieków trzy, snopkiem poszyta. Tej stodoły reperować nie można, bo wcale spróchniała. Ogrodzenie dokoła dworu i podwórza nowe, wrót dwoje na biegunach. Sady poogradzane płotem nowym, około dwora cierniem narzuconym, na wierzch płotu. Stunia z skoblem bez żelaza. Karczma z snopkiem poszyta niedawno przez ojca S.P. pobudowana o jednych tylko wieznych wrotach. Z tej żyd daje haredy na rok złotych polskich trzysta piendziesiąt i swoim garcem robi. 

Sprzęty. 
Stolików pomniejszych dwa, trzeci większy z szuflatką, szafka dębowa jedna na zawiaskach z zamkiem złym, stół dębowy z toczonemi nogami zły, fass dwie, fasek dwanaście beczek. 

Rzeczy i suknie. 
Obrazów sześć, to jest Pana Jezusa z rumami[?] prostemi, drugi Matki Boski Częstochowski z zaśktem[?] na płótnie z rumami, trzeci także Matki B. bez rumów, czwarty także z rumami Matki Boski S. S. Barbary, S. Świętej Barbary, S. Doroty z rumami prostemi, S. S. Piotra. 
Obicie perskie złe, cyny półmisków 6 i misa z obrzecą [?], panew jedna zła, miedziana, rożen jeden, rost jeden, moździerz żelazny bez tłuczka, wilk żelazny do kuchni, kocieł jeden, alembik z pokrywką i rułkami stary, pieła cieszelska i tyblowy [...]der, to oboje wziął Jmc Pan Chrzanowski, węgielnica, andr[...]we żelazo, fuzja jedna zła, tłomoków dwa, jeden skórzany, a drugi sukienny podwójny, biały, oba stare. Obruz jeden, noży po trzy w słoniową kość oprawnę, łyżek blaszanych sześć, pierzni[...] sześć, to jest 3 płócienne, dwa cwelichowę, a szósty barchanowy.
Mój własny dany Jmc X. Franciszkowi z Bełkatowa. Koc [w?] łóżku jeden zły, kobierzec na stół jeden zły, pierzynek trzy z[...]kami płóciennemi, na jednej tylko kitajka kafowa[?], a na drugiej płoto w pasy czerwonę. Poduszek cztery dwadzieścia z tuziną[?] jest kitajkowych ztych 2 musałbasowych, z których 6 złych i płócienna jedna dla Józefki, koszul 4, fartuchów 2, po niebożce matce[?] sukien par dwie zostało się, jedna para szust[?] i sponnica, kawtanik za moje piniądze sprawione, ten dała na przedaj do Łasku.
Druga para sponnica ramletowa, ta poszła na obicie truny dla nieboszczki matki, kamizelkę dałam PPani Woroński[?], która dawniejszemi czasy służeła u nieboszczki matki. Spodnica kamletowa, czarna, ta jest. Kuczbajek dwie starych, jednem dała zapłota[?] JmcP Zalewski, której się należało od niebozki matki. Skrzynia jedna dembowa z zawiasami i zamkiem dobrym, druga z papierami zamkiem i zawiasami, trzecia z papierami i zawiasami i z skoblem, kłódką zamknięta 4. sosnowa malowana czarna zła z zamkiem i zawiaskami. 5. Skrzynka mała sosnowa z zamkiem i zawi[askami] 6. Zkrzynka zamkiem i zawiasami czerwona, kuferek gdański bez zamka drugi, zły, skórą carną obity z skoblem, skrzynka u Józefki z zamkiem sosnowa, biała, prosta, krosna[?] 1, krów 14, z nich dwie dorżnięto i ubogim dano, stadnik jeden, cielców dwa, w piątym roku trzy, w drugim roku jałówek dwa, w czwartym roku cieląt roczniaków 4[?], tegorocznych 8, jedno dane ubogim. Wół jeden stary OO Bernardynom dany do Widawy, klacz gniada 1, zrzebięciów, które zdechło na zełze, zdrzebica[?] wilczuł[?] jedna, koń płowy jeden, kupiony za dwa, gęsi starych trzy i gęsiąt 20, w tym roku 21, świni 6 starych, prosiąt 4. 
Marianna Wężykówna, Wojciech z Mycielina Mycielski jako assistent. 

niedziela, 20 lipca 2025

Inwentarz Marzenin (1770)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-143, karty 416-17.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.




Wizja wsi Marzenina budynków dworskich i zasiewów odebranych po possessorze JmPanu Szymonie Kamińskim, d. 31 julij 1770 przez WJmc Panów Jana Ziółkowskiego, Wojciecha Rajskiego, w przytomności pracowitego Łukasza Gajszowicza[?], opatrznego i przysięgłego woźnego ze wsi [...]. 

1mo Widzieliśmy dwór stary, ze wszystkim zrujnowany, którego żadnym sposobem poprawić nie można.
2do Browar, w którym komin, a bardzi stolec pod nim reparacji znacznej potrzebuje. Garniec od palenia gorzałki i ten reparacji potrzebuje. 
3tio Stodoła o dwóch klepiskach w poszyciu jako i w ścianach reparacji potrzebuje.
4to Stajenka, na której poszycie z gruntu złe. 
5to Obora jedna dobra i żadnej reparacji nie potrzebuje. Druga przy niej ze wszystkim zła.
6to Spichlerzyk malińki i bardzo szczupły. Ten żadnej reparacji nie potrzebuje. 
7mo Płoty około podwórza, częścią dobre, częścią złe.
8vo Widzieliśmy w podwórzu drzewo rznięte na trzech miejscach leżące, którego w liczbie znajduje się sztuk balów 86. To zaś drzewo już nadbolałe[?] złe[?] że przez czas niemały bez pokrycia leży i te bale bardzo szczupłe, więcej jeden nie wart nad groszy polskich 18 dico osiemnaście.
9no Ozdownia, w której ściana tylna zgnieła, poszycie ledwo, pieca ani skrzyni do suszenia słodu nie masz.
10mo Kociołek do piwa robienia mały i reparacji potrzebuje. Katki dwie małe, beczki do piwa żadnej nie masz. 

W polu zasiewy tak ozimę jako jarę widzieliśmy. 
[pomijam opis zasiewów]
Co wszystko jako rzetelnie widzieliśmy w obecności wyżej przerzeczonego woźnego tak podpisem rąk naszych stwierdzamy i świadectwem, gdy tego będzie potrzeba stwierdzić przyrzekamy. 
Jan Korczak  Ziółkowski 
Wojciech Rajski

poniedziałek, 14 lipca 2025

Inwentarz Kiki (1766)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-137, karty 791-92. 
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.



Opisanie pobudynków dworskich i wiejskich gromady, tudziesz i zasiewków, jakie ad prasens są w dobrach Kikach [...]. 
Wjeżdżając na podwórze do dwora ze wsi, słupy nachylone bez wrót, przy których płot żyrdziany, z jednej strony dobry, z drugiej zły.
Pół dworka z kostkowego drzewa, która połowa gątami pobita, do którego dworka wchodząc drzwi na zawiasach żelaznych, bez zamknięcia żelaznego, z sieni do izby drzwi na zawiasach żelaznych z klamką, zkoblem, wrzeciądzem i chaczykiem. W tej izbie komin z gliny wylepiony, piec ceglany, u którego wierzch z kafli prostych, przy tym piecu sabatnik z cegły, okien dwa prostych w drewno oprawnych, w których brakuje szyb trzech. Na tej izbie pułap z dartych deli. Z tej izby idąc do komory drzwi na zawiasach żelaznych, z szkoblem, wrzeciądzem, rękowieścią żelaznemi. W tej komorze okienko o sześciu szybach prostych, w tej komorze i izbie nie masz żadnej podłogi. Z sieni wchodząc do kuchenki drzwi na biegunach drewnianych, z szkoblem żelaznym. W tej kuchence ognisko na czterech słupach. Z tej kuchni wychodząc drzwi bez biegunów i zamkniencia wszelkiego, na drugą połowę tego dworku przyciesi założone, które zgnieły, od której połowy poszycie bardzo złe.
Browar ze wszystkiem zły, którego się nie opisuje, ponieważ zrujnowany, a przy tym browarze chlewików trzy ze wszystkim złe. 
Chałupka w podwórzu, do której wchodząc drzwi na biegunach drewnianych, z szkoblem i wrzeciądzem żelaznym, z sieni idąc do izby drzwi na biegunach drewnianych bez wszelkiego żelaza. W tej izbie komin i piec z gliny wylepione, okno proste w drewno oprawne. Ta chałupka z kostkowego drzewa, stara, poszycie potrzebuje poprawy. 
Oborka, w której chlewików trzy, ze wszystkim zła, obala się, przy tej obórce stodoła o jednym gumnie, stara, nachylona, z kostkowego drzewa, na niej poszycie miejscami potrzebuje poprawy, do której wchodząc wrota na biegunach drewnianych z szkoblem i wrzeciądzem żelaznym. W tej stodole spichlerz, także nachylony, do którego drzwi na biegunach drewnianych, z zamkiem żelaznym, szkoblem i wrzeciądzem. W tej stodole wrota drugie na biegunach drewnianych, z kuną żelazną.
Stodółka druga, mała, z paryżałów, do której wchodząc wrota na biegunach drewnianych z kuną żelazną. Wrota drugie na biegunach drewnianych bez wszelkiego żelaza, poszywka miejscami potrzebuje poprawy. 
Stajenka z kostkowego drzewa, stara, bez podłogi, żłobu, pułapu i poszycia.
Płoty koło tych dworskich pobudynków żerdziane, miejscami dobre, miejscami złe. 

Wiejskie pobudynki i osiadłość. 

1mus Idzi Luski[?] z żoną ma dwóch synów, dwie córki, którego chałupa sienia i izbą mała.
Ta chałupa potrzebuje reparacji, w której ściany wyprężone. 
2dus Bernad Iszew[?] na części przez Jmci Kałdowskiego wytradowany z żoną, który ma córek dwie, tego chałupa dobra z kostkowego drzewa. 
3tius Jędrzej Matusiak, z żoną ma córkę jednę, tego chałupa ze wszystkim zła wali się.
Chałupka w której siedzi JmP Trzepiński z kostkowego drzewa stara, z sienią i izbą, do tej  chałupki chlewiki puste, stodołka zła. 
Chałupa pusta, do której izba przystawiona, z kostkowego drzewa, jeszcze nieskończona, tylko zrąb połacony, nad sienią nowo poszyta,  ta in parte wali się.
4tus Pietr Pawlikowicz, z żoną ma syna jednego, córkę jednę, przez Jmci F. Kałdowskiego wytradowany, którego chałupa ze wszystkim zła. 
5tus Antoni Szpyrka, z żoną ma synów czterech, córek dwie, którego chałupa ze wszystkim zła. 
6tus Tomek Walczak, nieżeniaty, u którego chałupka z sienią i izbą, z opalonego drzewa.
7mus Franciszek Komornik 
8vus Stefan syn Bernata, na komornym. 
Ci chałup nie mają. 
Staw na którym młyn był, teraz ze wszystkim zrujnowany, tylko znak jest, gdzie był młyn, upust spustoszony, tamy żadnej nie masz, staw zaś sam zalaz i zarósł krzakami, grobla zrujnowana, łąki i pola pozarastałe. 
Na podwórzu pańskim zostaje się drzewa w kostkę obrobionego sztuk 40[?].
Zasiewki wszelkie, tak o zimę, jako jare. 
Żyta składów 143 
jarki składów 45
pszenicy jary składów 19
jęczmienia składów 112
owsa składów 117
prosa zagonów składów 23
tatarki składów14
grochu składów 18 
Ogrody 
Pod stodołami pasternaku leszek 12 
Za drogą na ogrodzie lnu lech 8 
Konopi kawałków 4 
Marchwi lech 14
Kapusty lech 10 
Prosa kawałków 8
Sigumundus Kiedroski