Inwentarz Choszczewo (1811)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Józefa Dydyńskiego z Szadku z roku 1810-17. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

 Choszczewo na Mapie Kwatermistrzowskiej

Inwentarz został spisany na gruncie wsi Choszczewo 1 sierpnia 1811 roku. Dobra zostały oddane w dzierżawę Aleksandrze Łempickiej przez dziedzica Józefa Klimaszewskiego. Przyszłą posesorkę reprezentował Józef Sulimierski.

I co do zabudowania
a) Dwór do mieszkania ze wszystkim wygodny o czterech zamieszkaniach, obiciem na ścianach, sienią, kuchnią, daley sionką i schowaniem, w którym znayduią się wewnątrz i zewnątrz drzwi opatrzone zawiasami i zamkami oraz stosownemi oknami, ze śrubami zelaznemi do okienic, całe zabudowanie pod iednym dachem gontami pokryty.
b) Spichrz do sypania zboża o dwóch komorach i górą do sypania zdatną, z drzwiami na zawiasach z zamkami i wrzecądzami zamyka się, słomą pokryty.
c) Staynia dla koni wydelowana, z łańcuchem, kłótką i kluczem w słup przy drzwiach(?) do zamykania koni na noc w kutym: w bok teyże druga z posową, złobami i drabinami pod iednym dachem będące.
d) Obora nowa w roku 1808 wystawiona długa łokci 30, szeroka łokci 13  na wylot …. wrot wielkich z posową do składu siana z szczyty zabiiane tarcicami i drzwiczkami, wystawiona, zamykaiąca się pod ciągłym dachem, blisko pierwszey będąca z posową, słomą pokryta.
e) obora stara z wrotami na wylot na wegnanie(?) bydła pod iednym także dachem z posową, słomą pokryta.
f) stodoły trzy, pierwsza ciągła pod iednym dachem o dwóch klepiskach i spichrzem z dębowych bali wystawiona, z wrotami podwóynemi y myszakami. Druga zaś o iednym klepisku ze wszystkiem także dobra, z wrotami, prągłami wystawiona. Wszystkie trzy pod słomianym dachem stoiące. Przytych=
g) = chlewiki na drobiazgi wystawione = przed dworem, zaś kurniki  i chlewy karmniki pod iednym dachem.
h) szopa na wozy zrąb tylko iest.
i) Gorzelnia stara z komorą niedawno przystawioną na sypowanie surowców i słodów blisko zaś stoi obora.
k) Ozd czyli szuszarnia do szuszenia słodów z piecem murowanym i na górze skrzynia z lasami, dranicami pokryty, drzwi z wrzecądzem zamykaiące się iedne.
l) Pan dziedzic sprowadził na gront swym kosztem bale rznięte i przyciesi pod gorzelnią i mielcuch przeto W.  Łempicka obowiązuie się iak nayprędzey z tego drzewa nową gorzelnią wystawić swym kosztem w raz z mielcuchem czego gdyby nie uskuteczniła po skończoney possesyi na iey koszt(?) W. Dziedzic inną postawi a W. Łempicka koszt wyłozony zwrócić obowiązuie się.
ł) Kuźnia przy drodze do Zygier iadąc pod dranicami będąca.

II
Co do obsiewów na polach na tey dziedzinie będących. (pominięte)

Osada Gospodarzy i ich zwyczay powinności zapisuie się
1. Gospodarz Paweł Ławnik dawniey wójtem mianowany w tydzień robi dni trzy, w żniwa robi tłuki trzy, na jesień do kapusty obierać wieczór(?) przysyła podatek do skarbu, tu teraz do magazynu iakie wypadaią oddaie, sadze we dworze w koley wyciera, stróżą strzeże, trzode pasie. Ma chałupe nową, woły pańskie, krowę, swinie, wóz, pług, żelaza wszelkie do gospodarstwa potrzebne, zasiewy tak oziminne iako y jare, ogrody, łąki, stodołe, obore, to wszystko ode dworu nadane osadzony zamieszkuie z żoną, dziećmi, i wnukami.
2. Gospodarz Michał Pawlak odbywa to wszystko co pierwszy, ma to co i pierwszy z kondycyą iż nie dwa lecz trzy ma woły dworskie.
3. Gospodarz Michał Kacprzak ma to wszystko robi to wszystko co pierwszy.
4. Gospodarz Szymon Walczak niedawno osadzony, ma to i robi iak pierwszy, lecz pomieszkanie wedle komina nie naylepsze, przeto obliguie się W. Possessorke aby zacięgiem zreperować pozwoliła temu nowo osadzonemu chałupe, co też W. Plenipotent imieniem swey Pryncypałki przyrzeka dopełnić.
5. Gospodarz Marcin Kaczmarek ma wołu iednego pańskiego i dwie swinie(?), robi to co i pierwszy.
6. Gospodarz Franciszek Maciaszek ma to wszystko co i pierwszy, odbywa to co i pierwszy.
7. Gospodarz Jakub ma to wszystko co i pierwszy, odbywa to co i pierwszy.
8. Gospodarz Ignacy Walczak ma to i robi co i pierwszy.

Komornicy

9. Antoni Janiak komornik bierze z folwarku pańskiego dwa składy każdego zboża, ma łąkę, ogród, pomieszkanie osobne, robi z tego w żniwa od S. Jakóba do S. Michała w tydzień dni trzy a daley tylko po dwa dni zarówno z innemi do powinności chodzi.
10. Jakub Janiak komornik podobnie co 9 Antoni komornik.
11. Woyciech Zbyszewski gościnny robi dzień w tydzień i tronki szynkuie w gościńcu nowym ma kawałek grontu i łąki nadany(?)
12. Szewc komornik robi dzień ma kontrakt i obowiązki w nim na te wszystkie powinności nie iest mocna W. Łempicka lub iey zastępcy do nadzwyczaynych powinności wyciągać i wy… na co odpowiada i przyrzeka tey Plenipotent że w tym stanie(?) samym ilości iak byli utrzymywanemi przez dziedzica do czasu oddania tak też ich w całości swym i Pryncypałki imieniem bez uciążenia utrzymywać zapewnia.