Inwentarz Adamki (1836)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wawrzyńca Lubicz Janczewskiego z Warty z roku 1836, nr aktu 130. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

Adamki i Felinka (Karte des Westlichen Russlands, arkusz z 1918 roku)

"Działo się na gruncie wsi Jadamek położoney w Powiecie Wartskim, Obwodzie i Woiewództwie Kaliskiem dnia dziesiątego sierpnia / dwudziestego dziewiątego lipca tysiąc ośmset trzydziestego szóstego roku."
Na wezwanie dzierżawcy dóbr Adamek Kazimierza Kożuchowskiego do wsi Adamki przybywa Rejent Kancelarji Powiatu Wartskiego Wawrzyniec Janczewski aby opisać stan dóbr wcześniej pomienionych. 

 
I. Zabudowania Dworskie.
1. Dwór z dylów rzniętych, słomą pokryty, komin lepiony. Nad połową domu od zachodu i nad kuchnią w tyle będącą nie ma w cale dachu i w części połapu i połowa rzeczona z kuchnią są spustoszałe. Przyciesi pozałaziły w ziemię i pogniły, ściana frontowa gliną wyrzucana. Nad mieszkalną częścią dworu świrki, belki i kozły w części pogniły i dlatego dach się zaklęsł, poszycie na dachu dobre potrzeba tylko kilka dziur zaszyć, w kominie glina ze sztangów poodpadała i sztangi popruchniały, z tey przyczyny komin grozi zrządzeniem pożaru i zupełnem zwaleniem się. Przystawka od wschodu będąca szkudłami pokryta, komin murowany, iest ona w szczególności w średnim stanie. Okien iest ośmioro, w nich cztery szyby większe i cztery mnieysze wybite (okienice trzy) drzwi wszystkie trzynaście na zawiasach a siedmioro z nich z zamkami lecz bez kluczów. Podłogi w dwóch pokoiach i w sieni dobre, w iednym pokoju nagniła i popaczyła się. Na górę brakuje schodów.
2o Sklep na dziedzińcu przy ogrodzie z żerdzi ciesanych, pokryty od dołu dwoma szorami szkódeł a zresztą słomą, żerdzi w ściankach mianowicie od dołu popruchniałe.
3o Studnia na dziedzińcu, z sochą, żórawiem, koszturem i wiadrem. Kosztur i wiadro są oprawione w żelazo, bale stanowiące cembrzynę w znaczney części są pogniłe, także się wali ziemia do studni. Przy studni urządzone iest do poienia inwentarzy koryto wyrobione z iedney sztuki drzewa, nowe.
4o Kurniki z bali w słupy na przyciesiach, dach słomą poszyty, w dobrym są stanie, lecz przez wadę budowy pochyliły się. Posowa ze starych tarcic, drzwi oboie na zawiasach z wrzeciądzami.
5o Chlewy z dylów w słupy na przyciesiach, dach słomą poszyty, drzwi wszystkie troje bez żadnego żelastwa, pokładu nie ma żadnego, budynek ten w ogólności w średnim stanie.
6o Owczarnia ze stayni i wozowni przez przybudowanie w obu końcach urządzona, postawiona iest z bali w słupy na przyciesiach, poszyta słomą, posowa częścią z tarcic, a częścią z żerdzi, drzwi czworo na zawiasach z wrzeciądzami, w ogulności w średnim iest stanie.
7o Obora z dylów w słupy na przyciesiach, poszyta słomą, przyciesi więcey iak w połowie pogniłe, czopy u słupów pougniwały, dlatego ściany pochyliły się, w dachu krokwi trzy złamane, utrzymują go tylko sochy, dach zły, posowy wcale niema, budynek ten grozi zwaleniem się.
Dziedziniec od północy i zachodu wygrodzony iest żerdziami łupanemi i ta część wygrodzenia iest w średnim stanie, ode dworu zaś nad ogrodem owocowym do wrót na wieś prowadzących są sztachety, lecz przez starość tak są zniszczone, że ich się tylko ślat? pozostał. Wrota z dziedzińca w pole są iedne na zawiasach, a drugie na wieś.
Ogród owocowy, tylko od wrót w pole prowadzących do rogu stodoły i od wrót na wieś wiodących do browaru, ogrodzony iest żerdziami łupanemi, a z resztą rowem, który iuż zalazł, otoczony.
8. Stodoła większa z dylów, płatów i różnych kawałków w słupy na sochach, dach słomą poszyty, oboie wrota na kunach w góry z wrzeciądzami (stodoła ta w ogólności w średnim stanie, obok klepiska są zapola*). Szopa przystawiona do tey stodoły na słupach bez ścian, poszycie słomiane, dobre.
9. Stodoła mnieysza z bali, dylów i różnych kawałków w słupy na przyciesiach, dach snopkami poszyty w średnim stanie. Materyał w ścianach dobry, lecz skutkiem złey budowy zgnicia w części przyciesi i czopów u słupów, swierki porozwodziły się i cała stodoła w tę i owę stronę pochyliła się. Oboie wrota z zamkami i kunami żelaznemi, w dymnikach obudwu brakuje drzwiczek, a około klepiska zapolów.
10. Spichrz i za tym schowanie pod iednym dachem z dylów rzniętych w węgły, poszyty słomą, w średnim stanie, jednakże przyciesi zalazły w ziemię i zgniły, ściany w dwóch węgłach wyszły z tychże i wyprężyły się, drzwi oboie na zawiasach z wrzeciądzami a oprócz tego u drzwi spichrza zamek, schody na górę są z pod wystawy, a drzwi na zawiasach z wrzeciądzem. Podłoga i posowa z tarcic, dobre; przegrody na zboże z bali.
Prewet** w ogrodzie owocowym będący zruynowany i bez drzwi.
11. Browarek z bali a w iedney trzeciey części z gliny w strychulce pomiędzy ryglówką, pokryty szkodłami, przyciesi wlazły w ziemię i pogniły, ściany wyprężone, a w dwóch ścianach bale od dołu spruchniałe. Ta część  budynku tego który iest z gliny w strychulce, zupełnie spustoszała gdyż glina wypłynęła i strychulców w części nie ma. Dach z tyłu niezbyt stary, z przodu zaś iest stary, a cały opuszczony i zły, komin lepiony, drzwi sześcioro na zawiasach z nich czworo z wrzeciądzami.

IIdo Zabudowania wieyskie.

 
Chałup iest pięć, wszystkie z dylów i bali w słupy, iedna tylko w węgły, kominy lepione, dachy słomą poszyte, przyciesi ponagniwałe i w ziemię pozałaziły, drzwi bez okucia w średnim są stanie. Chałupa tylko w którey mieszka półrolnik Jakób Chojak stara, zła. Obórek iest pięć, stodół trzy, wszystkie na sochach w ogólności z dylów łupanych, słoma poszyta, wrota i drzwi bez żelastwa, w średnim są stanie. Studni na wsi iest dwie, iedna z nich zupełnie zalazła a druga ze zrzynów licha.

IIIo Gościniec Felinka zwany.

Z bali w słupy na przyciesiach, dach słomą poszyty, komin lepiony. W szczególności przycieś od północy zgniła, dach w średnim stanie, drzwi pięcioro z zawiasami a iedne bez żadnego żelastwa, okna trzy dobre a w czwartem trzy szyby wybite, belki w szynkowni pogięły się, iedna nawet podparta, posowa przy kominie spruchniała i grozi załamaniem się.
Stodoła tamże o iednym sąsieku i obórka do niey przybudowana, nowo postawiona z różnych kawałków w słupy na przyciesiach, dach od dołu dwoma szorami pobity szkódłami a z resztą słomą poszyty. Wrota u stodoły na zawiasach i biegunach żelaznych z wrzeciądzem, drzwi u obórki na zawiasach z wrzeciądzem.

IV Zasiewy dworskie. (opis pomijam)

Vto Drogi, mosty, groble.

Drogi na teritorium Jadamek będące są opuszczone i niezregulowane. Mostu żadnego nie masz. Groble są wprawdzie około sadzawek, których iest trzy, iednakże potrzeba gospodarstwa nie wymaga, żeby też groble były wyżey sypane lub reperowane. Rów w polu środkowem będacy, przez staje przeszło ciągnący się odnowiony iest, chociaż nie dostatecznie, bo zbyt węzko a wszystkie insze rowy iakie exystuią są zapuszczone i pazałaziły.

VI Załogi i powinności włościan.

Jakób Chojak, iedyny półrolnik ma parę koni, dwa woły, iednę krowę, wóz bosy i pług z żelazami; więcey załóg gruntowych nie ma. Powinności opisane są w protokole zajęcia przez Wincentego Gustowskiego Komornika przy Trybunale Kaliskim dnia dziewiątego marca roku bieżącego sporządzonym.
Wniósł tu W. Narcyz Łączkowski iż przez sukcessorów Rusieckich postawione są kurniki, przystawiona połowa większey stodoły od strony zachodniey i przystawiona owczarnia z każdego końca po dwadzieścia cztery łokcie. Wreście chlewy postawione i cała studnia, wszystko z materyału sukcessorów Rusieckich.

* zapole-przedział w stodole, gdzie składa się zżęte zboże (słomę siano); sąsiek (Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego)
** prewet-ustęp, ubikacja, szalet (Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego)