Noski

Taryfa Podymnego 1775 r.
Nozki , wieś, woj. sieradzkie, powiat sieradzki, własność szlachecka, 3 dymów.

Czajkowski 1783-84 r.
Noski, parafia wroblew (wróblew), dekanat warcki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat sieradzki, własność: Mikołajewska.

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Noski, województwo Kaliskie, obwód Kaliski, powiat Wartski, parafia Wróblew, własność prywatna. Ilość domów 4, ludność 41, odległość od miasta obwodowego 4.

Słownik Geograficzny:  

Noski, fol., pow. sieradzki, gm. i par. Wróblew, odl. od Sieradza 6 w. Już w początkach XVI w, (Lib. Ben. Łask., I, 417), nie było tu kmiecych ról tylko dwór, dający dziesięcinę archidyakonowi uniejowskiemu. N. już wtedy stanowiły jedne dobra ze Smarzewem (Smardzew), Obecnie fol. N. ma rozl. mr. 114: gr. or. i ogr. mr. 92, łąk mr. 13, lasu mr. 2, nieuż. mr. 7; bud. z drzewa 6; płodozmian 4-polowy.

Spis 1925:

Noski, folw., pow. sieradzki, gm. Wróblew. Spisano łącznie z wsią Smardzew.

Noski, obecnie część wsi Smardzew w gminie Wróblew.

1992 r.

Dziennik Powszechny 1833 nr 147

Po zejściu Maryanny z Mikołaiewskich pierwszego małżeństwa Masłowskiej, a powtórnego Brzeskiey, dnia 4 Stycznia 1833 r. nastąpionem, otworzył się spadek, o którym po raz drugi donosząc, uwiadamia się, iż do przeniesienia tytułu własności dóbr Noski, oraz summy 7,268 złp. z procentem, na dobrach Szuliszewice w dziale IV, pod Nr. 4 hypotekowaney, obojga w Powiecie Wartskim Woiewództwie Kaliskiem położonych, termin półroczny na dzień 31 Sierpnia r. b. w kancellaryi ziemiańskiey Woiewództwa Kaliskiego, przedemną Reientem wyznaczony został. Kalisz dnia 16 Maia 1833 roku. Jgnacy Glówczewski R. K. Z. W. K.

Kaliszanin 1875 nr 50

Straszna klęska gradobicia, połączona z uraganem, niszczącym drzewa, wiatraki, stodoły i t. d., przeszła w okolicy błaszkowsko-sieradzkiej w niedzielę d. 20 b. m. rano. Podług wiarogodnych, a tylko dotychczasowych wiadomości, ze szczętem oziminy zniszczone we wsiach: Wrzący, Kliczkowie małym, Gruszczycach, Wągłczewie, je­dnej części Łubny, Wróblewie, Noskach, Smardzewie, Kłocku, Lubanowie (folwark do Błaszek na­leżący), Smażkowie, Adamkach, Kociołkach, Kostrzewicach, Zawadach, Kwaskowie, Orzeżynie, Równy, Inczewie, Tubądzinie, w części Gaci Wartskiej, Łabędziach, jednym z folwarków Kalinowy, Chabierowie, w części Bartochowa, Małkowie, Bi­skupicach, Charłupi małej, Dzierlinie, Kościerzy­nie, Łosińcu, Zapuście, Wólce, Susze, w części Kobierzycka, Kawęczynku, Raczkowie, Zagajewie, Brudzewie, w części Głaniszewa i w Gołuchach. Od Kłocka burza ta miała zwrócić się szero­kim szlakiem ku Prażce, lecz bliższych wiadomo­ści nie posiadamy dotąd. Wiele z wymienionych dóbr nie było ubezpieczonych od gradobicia. W obec tak rozległej klęski, jakże smutno przypomnieć, że z wielkim trudem u nas zaszczepiać się daje kwestja stowarzyszeń zabezpieczających. Dotychczas wiemy o czterdziestu i jednym mająt­kach, w których znając miejscową produkcję, napewno przecięciowo liczyć możemy pojedynczą przeciętną stratę na 4 do 5 tysięcy rubli; repre­zentuje to kapitał przeszło 150,000 rs. w oziminach, a gdzież łąki zamulone, uniesione przez wo­dę trawy, kartofle, jarzyny? budynki, wiatraki, dachy poruinowane? Daje to wiele do myślenia, jeżeli zwrócimy uwagę na ciężary, powstające z ma­jących się wnosić podatków skarbowych, gmin­nych i t. d. Sądzimy, że Wyższa Władza zwróci uwagę na tak smutny stan obywateli, w skutek tej katastrofy, robiąc możebne ulgi w poborze podatków; zaś pp. obywatele ze swej strony zwró­cą szczególną pieczołowitość na biednych włościan, którzy do ostatniej ruiny tym nagłym ciosem klęski przywiedzionymi zostali, już to dając im możliwy zarobek, już to ułatwiając sposobność do niego, choćby czasowo, w dalszych stronach, ku czemu stosunki obywatelskie dopomódz mogą. Przeszkadzając działaniu wyzyskiwaczy z jednej strony, a dając możność pracy, z drugiej uchronią ich od rozwinięcia się złodziejstwa i rozboju, które zakrze­wiać się już potrafiły przed niedawnym czasem, jak tego smutne już doświadczenie dowiodło w Sie­radzkiem i Kaliskiem, w niektórych bliżej szossy położonych miejscowościach. Myśleć więc i rato­wać się wspólnemi siłami. Q

Kaliszanin 1875 nr 50

W innej, gradobicia, o którem mowa, dotyczącej korrespondencji, podają nam następną alfabetycznym ułożoną porządkiem, listę dotknię­tych tą klęską majątków Adamki, Bartochow, Biskupice, Bliźniew, Błaszki, Borzysławice (stodo­ła dworska obalona), Brudzew, Brzeźno, Bukowina, Chabierow, Charłupia Wielka i Mała, Dąbro­wa, Domaniewo (tu oprócz zupełnego zniszczenia zasiewów przez grad, ogień w skutek uderzenia piorunu, spalił wszystkie budynki, z wyjątkiem do­mu mieszkalnego), Dzierlin, Gać Wartska, Głaniszew, Gołuchy, Gruszczyce, Gzików, Inczew, Kalinowa, Kawęczynek, Kliczków Wielki i Mały (w pierwszym ośm budynków włościańskich oba­lonych), Kłock (dwadzieścia dwa budynki włościań­skie obalone), Kobierzycko, Kociołki, Kostrzewice, Kwasków, Lubanow, Łabędzie, Łosiniec, Łubna, Małków, Młocin, Noski, Orzeżyn, Raczków, Rakowice, Równa, Swardzew, Smaszków, Stok, Susza, Tubalczew, Tubądzin, Wągłczew, Wojków, Wólka, Wróblew, Wrząca, Zagajew, Zawady, Zapust, Żelisław.

Słychać o zabitych od pioruna ludziach, o dzie­ciach niesionych trąbą powietrzną i przerzuca­nych w niewiarogodne odległości i t. p.

_________________________________________________________________________________

Kaliszanin 1887 nr. 54

_________________________________________________________________________________

Wisła 1889 tom 3 zeszyt 3

(…) Wogóle lud tutaj posiada niczem niezatarte piętno swej pierwotnej charakterystyki i dla tego też każdy zwyczaj i obrzęd w sposób pierwotny i z niezwykłą uroczystością jest obchodzony. Przeciwnie piętno wciskających się powoli zmian możemy zauważyć np. we wsi Wróblewie, gdzie nawet strój ludu zaczyna przybierać formy odrębne, zapożyczone od mieszkańców miasta, a także zwyczaje są trawestowane do niepoznania.

We wspomnianej wsi Wróblewie różne miejsca i pola następujące noszą nazwiska: "Glinianki," "Torfy," "Grzybek," , "Polesie," "Góry," "Mogilno," "Stawiska," "Zródła," "Brzezina."

Granice wsi tej są następujące: na północ Ocin; na południe Mantyki i Rakowice; na wschód Łosiniec i Noski; na zachód Dąbrówka. Charakter mieszkającego tu ludu jest zbliżony do mieszkańców Smardzewa, a różni ich tylko, jak wspomniałam, strój.

Wróblew należy do rzędu wsi starożytnych; wykopano tu przed paru laty urny, łzawnice, a przy nich różne ozdoby żelazne, mianowicie: siekierki, bransolety, szpilki i pierścienie. Miejscowość ta posiada także źródła wody z częściami mineralnemi, jakie znajdują się również w Noskach.

W tej ostatniej różne miejscowości noszą następujące nazwania: "Gawroniec," "Zagaj," "Zwierzyniec," "Grzyby," "Torfy," "Mogiły," "Młyny," "Glinianki," "Stawy" i inne. Granice wsi Nosków są następujące: na północ: Łosiniec; na wschód: Rakowice i Smardzew; na zachód: Wróblew; na południe: Mantyki. Pod względem starożytności miejscowość ta zasługuje na uwagę, zwłaszcza z powodu wydobywanych z ziemi różnych przedmiotów, będących świadkami minionej przeszłości, jak np. kul marmurowych, monet z odległych epok, nie licząc mnóstwa kości w piaskowych mogiłach.

Na uwagę zasługują także kopce, na których, według tradycji, kapłani pogańscy odprawiali ofiary, a w pobliżu ich rozkopane kurhany z urnami. Wogóle każda cząstka ziemi posiada tu swe pamiątki i swoje podania.

Ziemia nasza, często nawiedzana klęskami, nieraz krwawo zapisywała się w pamięci ludu; mór, tatarzy, śmierć i pożoga pustoszyli tę ziemię ojców naszych niezliczone razy, a każda taka plaga miała inne swoje dzieje, swą powieść, swój obraz, w którym się cała maluje. Jedną śpiewa pieśń, drugą szepcze legienda, inną opiewają mogiły pod wioskami, lub kości w pieczarach. W istocie piękna i wielka jest ta cześć podań przeszłości, ten pośmiertny związek z duchami ojców, który świat rozszerza, otwierając wrota do bezdennych, zamierzchłych wieków, co nas poprzedziły i usłały drogę trupami swemi. Wieków potrzeba było, żeby się tu wiara chrześcjańska zaszczepić mogła i dla tego też dziś jeszcze obok chrześcjaństwa trwa poszanowanie dawnej wiary, jak i cześć jej wspomnienia. Z ojca na syna spada dotąd w chacie wiejskiej kapłaństwo przeszłości, lud bowiem zna każdy kamień, każdą mogiłę widoczną i niedojrzaną, a uczy się jej dziejów od ojca i dziadów. Tu jesteśmy u źródła dziejów, a czerpiemy je nie z suchych kart, ale z mogił ziemi, ze starych pamiątek, z drgającej powieści, którą lud wiejski powtarza, z pieśni, którą nawykł śpiewać, z języka, którym mówi, wreszcie z wyobrażeń i pojęć religijnych, w których z dziwnie charakterystycznem piętnem dotrwały obrządki czasów pogańskich. (...)

Łowiec Polski 1904 nr 7

Gronostaje. Z powodu niedokładnych wiadomości
o gronostajach w Królestwie Polakiem warto zaznaczyć, że w okolicy Sieradza w gub. kaliskiej gatunek gronostaja „Mustela erminea” gnieździ się często w stodołach. We wsi Smardzewie i Poskach* gronostaje są bardzo pospolite, a więcej ich nawet od zwyczajnych łasic (Mustela vulgaris) i od tchórzów (Mustela putorius). Małe ich białe futerko nie przedstawia żadnej wartości u miejscowych handlarzy, którzy wolą nabywać skóry tchórzów, zwane elkami, lub też futerka kuny (Martes), sprzedawane pod nazwą tumaki. Zabicie gronostaja, jak również łaski, uważane jest tam przez rolników za niewłaściwe, ponieważ zwierzątka te tępią myszy, oraz szczury i króliki. Gronostaj w lecie jest podobny barwą do łaski, tylko trochę jaśniejszy
i większy, a w zimie zupełnie biały i tylko koniec ogonka ma czarny.

*Noskach?

Dziennik Urzędowy dla Obwodu Administracyjnego Cesarsko-Niemieckiego Prezydjum Policji w Łodzi 1918 nr 118

List gończy.

Kelner Jan Wojtasiak z Nosków, gminy Wróblew, za przekroczenie ordynacji wódczanej z dnia 10 października 1915 roku w dniu 4 kwietnia 1918 roku skazany został na zapłacenie 3000 marek kary a w razie niemożności zapłacenia na 200 dni aresztu. Wyrok ten jest prawomocny.

Miejsce pobytu Wojtasiaka jest niewiadome.

Upraszam o wyśledzenie, zaaresztowanie Wójtasziaka i wykonanie na nim kary wolnościowej w najbliższem więzieniu oraz doniesienie o tem do tutejszych list kar podatkowych 3 B. za rok 1918.

Sieradz, dnia 18 sierpnia 1918 r.

Naczelnik powiatu

Röchling.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1928 nr 17

OGŁOSZENIE

Starostwa Sieradzkiego o zarejestrowaniu spółek wodnych.

Stosownie do art. 222, pkt. 4 ust. z dnia 19. 1922 r. Dz. Ust. Nr. 102, poz. 936, w brzmieniu ustalonem w Dz. Ust. R. P. Nr. 62 z r. 1928, ogłaszam, że zostały zatwierdzone statuty następujących spółek

wodnych:

16. Dnia 2. 12. 1926 r. Sp. Wodna Noski. Siedziba spółki Noski, gm. Wróblew — statut uchwalono dnia 2. 12. 1926 r.

Celem powyższych Spółek Wodnych jest osuszenie gruntów członków Spółek, według projektów technicznych przedkładanych Starostwu.

Statuty Spółek Wodnych zostały ułożone według wymagań okólnika Ministerstwa Robót Publicznych z dnia 20. VII. 1923 r. Nr. 417/23 Mon. Polski Nr. 161, poz. 225.

Sieradz, dnia 26. 9. 1928 r.

Starosta Powiatowy w/z. (—) Drożański. 

 

Goniec Sieradzki 1930 nr 61 

Sprawa budowy dróg.
(s) Jak się dowiadujemy z powodu obniżenia przez sejmik Sieradzki opłat drogowych budowa dróg w pow. będzie w tym roku zmniejszona. Ograniczy się ona jedynie do budowy jednego klm. na drodze Burzenin—Sieradz i 1 klm. na drodze Rębów Brzeźno—Ostrów.
Budowa tych dwóch klm. drogi odbędzie się dzięki temu, że w zimie bież. roku zgromadzono większy zapas kamieni.
Roboty konserwacyjne będą według preliminarza wykonane na drogach państwowych i samorządowych. Zostanie przebudowanych i odnowionych 32 klm.
Prócz tego będzie prowadzone dalej smołowanie od Sieradza, do kol. Wośniki, następnie od Wośnik przez Mękę 2 klm., 2 klm. przed Zd. Wolą od strony Sieradza, 2 i pół klm. na drodze Noski — Warta począwszy od szosy kaliskiej.
Opłaty drogowe na posiedzeniu sejmiku zostały zniżone w ogólnej sumie około 100,000 zł.
W tym roku prawdopodobnie rozpocznie się budowa prowizorycznego objazdowego mostu na rzece Warcie pod Sieradzem, a w roku przyszłym przystąpią do budowy filarów mostu stałego.
I tu bezrobotni znajdą dłuższą pracę.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1933 nr 21

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO

z dn. 19 październ. 1933 r. L. SA. II. 12/14/33

o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu sieradzkiego na gromady.

Po wysłuchaniu opinji rad gminnych i wydziału powiatowego, zgodnie z uchwałą Wydziału Wojewódzkiego z dnia 18 października 1933 r. na podstawie art. 107 ustawy z dnia 23. III. 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 294) postanawiam co następuje:

§ 1.

XVI. Obszar gminy wiejskiej Wróblew dzieli się na gromady:

15. Smardzew, obejmującą: folwark Edmundów, folwark Noski, wieś Smardzew, kolonję Smardzew.

§ 2.

Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Staroście Powiatowemu Sieradzkiemu.

§ 3.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.

Wojewoda:

wz. (—) A. Potocki
Wicewojewoda