-->

środa, 27 grudnia 2017

środa, 15 listopada 2017

Biała struga

Biała, struga, dopływ Pokrzywnicy. Źródło znajduje się w lesie koło leśniczówki Biała, w gminie Błaszki. Przepływa przez wsie Kije, Wcisło, Pęczek, Chudoba i wpływa do Pokrzywnicy na wysokości wsi Dzięcioły i Rożenki w gminie Brzeziny, powiecie Kaliskim i województwie Wielkopolskim.  Długość wynosi około ośmiu kilometrów. Płynie w całości przez gminę Błaszki przez dystans ponad czterech kilometrów.
Nazwa nie pojawia się na mapach. Jedyna wzmianka pochodzi z księgi notarialnej notariusza Antoniego Pstrokońskiego.

Mapa Gilly'ego.

1992 r.

Notariusz Antoni Pstrokoński 1812

Pustkowie Biała
Nro 43tio Karczma Biała od Strugi tak nazwana (...).

Karmionki

 Karmionki
Luty
1 lutego
ochrzczona Zofia córka Urodzonego Pana Krzysztofa Olszowskiego i Urodzonej Pani Zofii Olszowskiej.
Rodzice chrzestni Szlachetny Pan Stanisław Konopnicki z Urodzoną Panią Zofią Badlińską.

 Karmionki
20 czerwca
ochrzczona Marianna córka Urodzonego Pana Krzysztofa Olszowskiego i Urodzonej Pani Zofii Olszowskiej.
Rodzice chrzestni Urodzony Pan Rafał Biskupski i Urodzona Pani Katarzyna Bratkowska.

 Karmionki
18 sierpnia
ochrzczony Hieronim syn Urodzonego Pana Krzysztofa Olszowskiego i Urodzonej Pani Zofii Bratkowskiej.
Rodzice chrzestni Urodzony i Wielmożny Pan Zygmunt Stefan z Koniecpola Koniecpolski sędzia sieradzki starosta będziński i Urodzona panna Anna Olszowska.

 Karmionki
1 lipca
ochrzczony Jan Baptysta syn Urodzonego Pana Krzysztofa Olszowskiego i Urodzonej Zofii jego małżonki z familii Urodzonych P. Bratkowskich.
Rodzice chrzestni Szlachetny Kazimierz z Rakowa Rakowski i Urodzona Pani Jadwiga Biskupska [?]

Akta metrykalne szlachetnie urodzonych

Za zgodą i dzięki uprzejmości Pani Barbary Wachter, autorki strony genealogicznej https://barbarafamily.eu wzbogacam blog o kilkaset stron wpisów, pochodzących z ksiąg metrykalnych, poczynając od wieku XVI (najstarsze), na wieku XIX kończąc. 
Wyciągi metrykalne dotyczą urodzeń, małżeństw i zgonów w przeważającej części osób pochodzących ze stanu szlacheckiego. Metryki pochodzą z parafii:

Bałdrzychów, Brodnia, Brzeźnio, Chlewo, Chotów, Czarnożyły, Dalików, Dąbrowa Wielk, Drużbin, Glinno - Brodnia, Godynice, Goszczanów , Góra, Jeziorsko, Kadłub, Kliczków Mały, Lututów, Małyń, Mierzyce, Mikołajewice, Mokrsko, Niewiesz, Osjaków, Ożarów, Poddębice, Rudlice, Rząśnia, Sieradz, Skomlin, Szadek, Uniejów , Uników, Warta, Wieluń, Wierzchy, Wojków, Wydrzyn, Zadzim , Zduńska Wola

sobota, 4 listopada 2017

Inwentarz wsi Sarnów i Korablew (1816)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1816. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

Działo się w dworze wsi Sarnowa w Powiecie Sieradzkim, dnia siedemnastego lipca roku tysiąc osiemset szesnastego.-
Przed Pisarzem Aktowym Powiatu Sieradzkiego Woiewodztwa Kaliskiego nizey podpisanym w Sieradzu w kamienicy pod liczbą 146. przy ulicy Sukienniczey zamieszkałym, na żądanie Opiekuna tutay przybyłym, w przytomnosci Swiadkow nizey wyszczegulnionych stanęli osobiscie:

1.o Kacper Domaniewski Radzca Powiatu Piotrkowskiego, tak Wo Mikołaia Domaniewskiego, Wyrokiem Trybunału Cywilnego Kaliskiego dnia jedenastego maja roku przeszłego tysiąc osiemset piętnastego zapadłym pozbawionego własney woli, iako i Dzieci Jego, to iest Synow małoletnich Ignacego lat jedenascie, i Ludwika lat trzy, maiących, Domaniewskich, z Wielmożną Anną z Bielskich spłodzonych, Opiekun, przez Radę familiyną Aktem pod prezydencyą Sędziego Pokoiu Powiatu Sieradzkiego w Sieradzu dnia dziewiątego kwietnia roku bieżącego, uchwalonym; obrany, w Rzepkach w Powiecie Piotrkowskim mieszkaiący.
2.o Urodzony Maciey Niwinski, dobr Grabowia dziedzic, tychże WW. Domaniewskich Oyca i Synow, powyższym Aktem Rady familiyney przydany Opiekun, w Grabowiu mieszkaiący.
3.o W. Anna z Bielskich tegoż Wo Mikołaia Domaniewskiego pozbawionego własney woli, małżonka, w Piotrkowie zamieszkała.
4.o Urodzony Jozef Zaiączkowski, w Dubiu mieszkaiący.
5.o Walenty Topolski, w wsi Klęczu mieszkaiący.
6.o Ur. Kajetan Nieniewski w Sarnowie mieszkaiący.
Ci od Nro 4. 5. i 6.o przez Strony za Biegłych mianowani, ktorzy na sprawiedliwe szacowanie ruchomosci, przysięgę przed Urzędem ninieyszym w przytomnosci stron zwyczaiem katolickim dzis wykonali.-
A gdy Strony obrały sobie do tego aktu zamieszkanie w dworze tuteyszym w Sarnowie, a W. Anna Domaniewska w Piotrkowie, Opiekun zas i przydany Opiekun ządali aby inwentarz wszelkich dobr ruchomych i nieruchomych tegoż W. Mikołaia Domaniewskiego dobr Sarnowa, i Korablowa dziedzica, spisany był, przeto Pisarz aktowy przystąpił do spisania Ruchomosci, ktore Biegli zaraz szacowali, iak będzie po dobrach nieruchomych następować, w ten sposob.-

I Dobra Nieruchome:

Dobra Sarnow i Korablow z przyległosciami w Powiecie Sieradzkim leżące, W. Mikołaiowi Domaniewskiemu przeznaczone Testamentem przez niegdy JWo Tomasza Sabel Domaniewskiego Podczaszego Szadkowskiego, Orderu So Stanisława Kawalera, Oyca, dnia dziesiątego pazdziernika roku tysiąc siedemset dziewiędziesiąt osmego spisanym, w Justic Kommissyi Sieradzkiey dnia trzydziestego maja roku tysiąc osiemset drugiego publikowanym, a to w summie stu dwudziestu ( tysięcach złotych Polskich, mowiąc (szosciu)
Summa tego tytułu 126,000.

II Dobra Ruchome [pomijam]

Poczym na żądanie Opiekuna Wo Kacpra Domaniewskiego Radzcy Powiatowego, Pisarz aktowy przystąpił do opisania stanu budynkow i włoscian, w ten sposob:-

Wieś Sarnow

1.o Kamienica murowana nad rzeką Widawką zdezelowana bez okien i drzwi napiętrach wyższych - maiąca komin nad dach wywiedziony, drugi zruynowany - Dach zły szkudlany - Kopułkę blaszaną na iednym rogu dachu - Sklep z drzwiami z drzewa modrzewiowego na ktorych napis znayduie się ' S. K. roku 1580. dnia 27. Augusti" w tym sklepie trzy przegrody i kominek - nad sklepami trzy skarbce sklepione w ktorych okien szesc z kratami zelażnemi - Drzwi dwoie żelaznych, na pierwszych wchodnich napis " S. K. S. L. Anno 1582." także drzwi iedne drewniane palami zelaznemi obłozone z zamkami i kluczami. Naboku skarbcu z sionki idąc obok schodem iest komora z oknem za kratami zelaznemi, doktorey drzwi drewniane z zamkiem i kluczem.-
Wyżey nad skarbcami idąc po schodach są dwa piętra do mieszkania, zruynowane, pokoie wnich malowane - Ta kamienica iest opisana dokładnie inwentarzem dnia dziewiętnastego lipca roku tysiąc siedemset siedemdziesiąt drugiego sporządzonym, i przez niegdy JWW. Rozą Cienską i Tomasza Domaniewskiego podpisanym.-
2.do Studnia przed kamienicą głęboka, ocembrowana, lecz dach nad nią i poczęsci cembryna zruynowa.
3.tio Dwor stary z drzewa rzniętego - Dach pod szkudłami. Komin z gruntu murowany drugi mały z pokoiku. W tym dworze pokoi pięc - Garderoby czyli komorki dwie - Okien dziesięc w nich brakuie szyb iedenascie. Okienic dziesięc bez iedney połowy - piec ieden z cegły, a drugi z kafli po dwa pokoie grzeiące, złe, w trzecim pokoiku kominek Moskiewski - Drzwi jedenascie zamki powyimowane - podłogi w pokoiach i posowy dosc dobre.
4.to za dworem ogrod na sposob włoski założony z kwaterami, i drzewem roznego gatunku, lecz dosyc zaniedbany.-
5.o Kuchnia z czeladnicą z drzewa rzniętego. Dach pod szkudłami, komin nadmurowany. Ma dwie izby, dwie komory, pięć okien złych poczęsci, szoste zabite deskami.-
6.o Folwark z drzewa kostkowego. Dach pod szkudłami, z frontu połowa pod snopkami. Komin nadmurowany. Dwie izby, dwie komory, cztery okna wszystkie dobre tylko iedney tafli brakuie.-
7.o Kurniki z chlewami pod snopkami, z drzewa kostkowego, przegrod szesc.-
8.o Obora z owczarnią razem w klamrę z drzewa rzniętego, dach dekowany. Złoby są dwa w oborze.-
9.o Staynia długa na szesnascie koni z drzewa kostkowego. Dach pod szkudłami stary.-
10.o Wozownia z drzewa rzniętego, bez pokładu. Dach pod szkudłami, z komorką na sieczke.-
11.o Browar za sadem nad rzeką Widawką z drzewa rzniętego. Dach pod szkudłami, komin z gruntu murowany. Ma dwie izby i iednę komorę.-
12.o Ozd za browarem z drzewa kostkowego - Dach z desek - piec lepiony z kamieni.-
13.o Za browarem wolarnia z drzewa kostkowego. Dach pod szkudłami - nie maiąca pokładu ani złobow. Koryto do wywaru ma.
14.o Studnia ocembrowana z kosiorem i wiadrem.-
15.o Stodoła o dwoch klepiskach i trzech samsiekach z drzewa rzniętego, w słupy murowane, dach słomiany.
16.o Stodoła druga podobna pierwszey o dwoch klepiskach.-
17.o Stodoła trzecia, ale stara o jednym klepisku, dach słomiany.-
18.o Spichlerz wielki staroswiecki o dwoch kondygnacyach z bramą. Dach szkudlany stary zły - pięcioro drzwi na zawiasach żelaznych z trzema tylko zamkami, i kluczami.
19.o Płoty wedle budynkow i sadu dosc dobre.-
20.o Karczma stara z drzewa kostkowego, dach częscią z szkudeł, częscią słomiany. Izba iedna.- Komora iedna. Komin nadmurowany.- Staynia wiezdna w słupki na przyciesiach.- Dach słomiany zły.-
21.o Kuznia stara pod deskami. Komin lepiony.-
22.o Młyn na rzece Widawce z młynicą z drzewa kostkowego stary. Dach częscią szkudlany, częscią słomiany. Ma dwa koła wodne. Komin nadmurowany.-

Porządki w Kuzni.

1.o Młot duży. 2.o Młotek mały. 3.o Kowadło. 4. Miech. 5.o Szporog.- Kowal zas obowiązany dworowi starą robotę robic i nową małą.-

Porządki we Młynie

1. Dwa kamienie wierzchnie. 2.o Kamienie dwa spodnie. 3.o ieden kamień spodni zepsuty. 4.o Dwa wrzeciona z wiciami żelaznemi czterma.- 5.o Dwie paprzyce żelazne.- 6.o Dwie ponewki żelazne. 7.o Dwie szlufy na wrzecionach.- 8.o Trzy ryfki na słupkach.- 9.o Cztery czopy żelazne.- 10.o Osiem wici żelaznych na wałach. 11.o Dwa koła paleczne. 12.o Dwa wały. 13.o Dwa kosze. 14.o Dwie skrzynie.- 15.o Dwie pułskrzynki.- 16.o Dwa koła wodne. 17. Dwa żłoby. 18.o Calowka ktorą zgubił przeszły młynarz Pytloski.
Młynarz z młyna daie czynszu na rok czterma ratami złotych szescset pięcdziesiąt - Wolne melenie dworowi i służącym ordynarye bez miarki - Daie kapłonow dwoch - Jay kopę iednę.-
W tey wsi Sarnowie iest Pułrolnikow dwunastu 1. Wawrzyniec Pawlak - 2. Jozef Mikułak czyli Pawlak - 3. Jędrzey Pawlak. 4. Roch Głowacki - 5. Franciszek Wozniak - 6. Bartłomiey Witek. 7. Bonawentura Głowacki, radny. 8. Paweł Głowacki radny. 9. Jędrzey Żemła. 10. Stanisław Kwiatkowski. 11. Antoni Głowacki. 12. Paweł Mizerski - Trzynasty zas Pułrolnik Woyciech Witczak spadł - a czternasty Maciey Bzdyk zmarł.- Każdy Pułrolnik ma parę bydła na które wziął ze dwora dziesięc dukatow - ma każdy woz - i żelaza płużne. Kazdy robi w tydziem dni pięc, bydłem zas kiedy orze dni dwa i puł.- Tłuk w zniwa odbywa trzy - Daie kazdy kapłonow dwóch, gęs iednę i trzydziesci jay - Strozą po kolei z Zagrodnikami razem czyni - a trzodę opłaca.-
Zagrodników iest osmiu - 1. Jędrzey Balcerzak. 2. Paweł Musialik - 3. Konstanty Popłaski włodarz. 4. Tomasz Stolarz - 5. Jozef Wodzinski - 6. Adam Młynarczyk - 7. Mikołay Przybyła - 8. Paweł Musialik radny - Kazdy z tych Zagrodnikow robi ręczno dni trzy w tydzień, a tłuk w żniwa trzy, i strozę koleyno odbywa - Trzodę zas płaci. Daie kapłonow dwoch, jay piętnascie.-
Komornikow i Komornic iest siedem, robiących wtydzien dzień, a w zniwa tłuk trzy.-
Chałup w tey wsi iest wszystkich dwadziescia cztery.

Wieś Korablow.
Budynki Dworskie.

1.o Dwor o czterech pokoiach, dwoch garderobach, iedney kuchence. Dach pod snopkami stary.-
2.o Folwark o izbach trzech, iedney komorze, nieskonczony, bez komina, bez drzwi i bez okien.-
3.o Wozownia staynia i oborka razem pod snopkami.-
4.o Owczarnia pod snopkami.
5.o Kurnik i chlewy razem.-
6.o Stodoła o dwoch klepiskach stara obala się, spichlerz w szrodku - Dach słomiany zły.-
7.o Studnia w podworzu mała.
8.o Płoty dosc dobrze poogradzane, niektore stare.-
W tey wsi Korablowie iest Pułrolnikow dziesięciu : 1. Izydor Sobczak. 2. Antoni Bora - 3. Bartłomiey Kusy - 4. Marcin Bzdyk - 5. Walenty Pawlak.- 6. Błazey Głowacki - 7. Stanisław Żemla ktory uciekł. 8. Felix Adryanczyk. 9. Antoni Głowacki - 10. Jan Wrzosek - Ci trzey ostatni nalezą do Sarnowa excypowani. Oprocz tych Pułrolnikow, są ieszcze trzy puste także excypowane do Sarnowa.- Kazdy Pułrolnik wziął od dworu na woły po dziesięc dukatow, a jedenastego na woz.- Robi w tydzien dni pięc pieszo, a kiedy orze, to dwa dni i puł - Strożą po kolei, a w zniwa dni trzy tłuki odbywa, trzodę zas płaci - kapłonow daie dwoch, gęs iednę, iay trzydziesci - kądziel przędzie.
Zagrodnikow iest czterech, Grzegorz Szurma, Franciszek Zemła, Tomasz Cieplak, i Jan Cieplak, zktorych kazdy robi dni cztery w tydzien pieszo - Strozą trzodę i tłukę tak odbywa iak Pułrolnik - Daie kapłonow dwoch i jay piętnascie-
Komornikow iest pięciu - z ktorych do Sarnowa excypowanych trzech, robi każdy dzień wtydzień, w żniwa zas tłuki trzy.-
Chałup w tey wsi znayduie się siedemnascie, lecz między temi są cztery puste.-
Młyn z młynicą razem. Młynarz daie czynszu rocznego złotych siedemset dwadziescia - mele dworowi i słuzącym bez miarki-

Porządki we Młynie takie:

Dwa kamienie wierzchnie z buxami żelaznemi. Dwa wrzeciona z wiciami zelaznemi czterma.- Dwie paprzyce żelazne.- Dwie ponewki żelazne. Osiem wici żelaznych na wałach, iedna z nich spękana. Cztery czopy na wałach. Dwa oszkardy - Jeden korb żelazny od pytlow - Jeden pal żelazny. Dwie ryfki na stęporach.- Pięć ryfkow na słupkach w sianin - Dwa koła paleczne - Dwa koła wodne. Dwie skrzynie - Trzy puł skrzynki- Dwa kosze złe. Dwa korytka złe. Dwa wały i dwa złoby.-
Po ukonczeniu opisu w wsi Korablowie, gdzie się Pisarz Aktowy udawał osobiscie - W. Kacper Domaniewski Opiekun rezerwował sobie odebranie rachunków zadministracyi od Wo Jana Domaniewskiego przeszłego Zawiadowcy i Doradcy od czasu ustanowienia Onegoż przez wyrok Trybunały Kaliskiego to iest od maja roku przeszłego, o co wzywany był urzędownie przez Pisarza aktowego, lecz się tłomaczył iż takowe rachunki tylko za rezolucyą Trybunału złożyć może.-
[dalszą część pomijam]




sobota, 28 października 2017

Inwentarz wsi Dąbrówka Zgniła (1834)

Źródło inwentarza: 
Księga hipoteczna dóbr ziemskich Dąbrówka Zgniła cz. B.(Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

Działo się na groncie wsi Dąbrówki zgniełey Częsci B. w pomieszkaniu Dworskim dnia siedemnastego listopada 1834 roku. Na żądanie Wa Honoraty z Kostrów Niniewskiey, z mężem swym w do stołu i łoża na czas nieograniczony rozłączoney, z dochodów własnych utrzymuiącey się, w Kaliszu zamieszkałey, i pomięszkanie prawne do przedmiotu tego w Kaliszu u Patrona Trybunału Karola Wierusz Kowalskiego obrane maiącey, który zarazem iako Patron w teyże stawać, i [subchastacyę] popierać będzie.─
Komornik przy Trybunale Cywilnym Woiewództwa Kaliskiego przez Jwo Ministra Sprawiedliwosci pod dniem 29 lutego roku 1812 nominowany, w Kaliszu przy ulicy Józefiny w domu pod Nm 570 mieszkaiący.─
Na mocy wyroku Trybunału Cywilnego Kaliskiego pomiędzy żądaiącą wywłaszczenia Dóbr Wą Honoratą Niniewską, a Wm Antonim Glotz Mecenasem Sądu Naywyższego, iako Kuratorem Massy bezdziedziczney niegdy Marcina Jadamczewskiego, i Klemensem Jadamczewskim także wspułdziedzicem wsi Dąbrówki zgniełey, o summę 8,000 zp. z prowizyą pod dniem 4 lipca r. b. zaocznie pod temczasową exekucyą zapadłego, a na dniu 14 i 17 lipca r. b. wręczonego, i na czele Aktu zapowiedzenia exekucyi z dnia 1 września r. b. wypisanego.─
W Imieniu Nayiaśnieyszego Mikołaia I Cesarza Wszech Rossyi Króla Polskiego etc etc etc ─ 
Po wydanym na dniu 1 września r. b. zapowiedzeniu exekucyi, które Wu Klemensowi Jadamczewskiemu w dniu 22 września a Wu Antoniemu Glotze w dniu 23 września r. b. i wręczone zostało, ziechał podpisany Komornik na grunt wsi Dąbrówki zgnięłey częsci B nakazuiąc powtórnie, i po ostatni raz Wu Antoniemu Glotz Mecenasowi Sądu Naywyższego iako Kuratorowi Massy bezdziedziczney niegdy Marcina Jadamczewskiego wespułdziedzica częsci wsi Dąbrówki zgnięłey Lit B w Kaliszu zamieszkałemu.─
2.o Klemensowi Jadamczewskiemu, także wespułdziedzicowi teyże częsci wsi Dąbrówki zgnięłey, zamieszkanie w teyże wsi Dąbrówce zgniłey częsci Lit B w pcie Wartskim sytuowaney obrane maiącemu, ażeby natychmiast zapłacili żądaiącey Wa Honoracie Niniewskiey, lub mnie Komornikowi maiącemu dokómentar, i specyalną urzędowną plenipotencyą w ręku summę osmtysięcy złotych Polskich z prowizyą po pięć od sta od dnia 24 czerwca 1810 r. tudzież koszta po zasądzone na zp. 123 4 25 ustanowione, nakoniec koszta ninieyszey exekucyi, gdyż w przypadku zadosyć nieuczynienia ninieyszemu nakazowi, natychmiast do zaięcia nieruchomosci wsi Dąbrówki zgnięłey częsci B przystąpi.─ a gdy Wy Antoni Glotz Kurator massy bezdziedziczney niegdy Marcina Jadamczewskiego, iako też wy Klemens Jadamczewski, tu na gróncie niestawaiąc, zapłacenia żądaney summy prowizyi i kosztow niedeklarowali, zatem Komornik do zaięcia nieruchomosci wsi Dąbrówki zgnięłey częsci B. przystąpił, którey opis iest następuiący.─

Zabudowania dworskie i wieyskie

N. B. Jaki budynek z czego się składa czym kryty długość szerokość wysokość Jakiey potrzebuie reparacyi
na jakie miary warszawskiey
1 Dwór w którym
dwa pokoie kuchnia, schowanie, i dwie sienie z kuchenką, komin lepiony i pochylony.─ Budynek ten stary i spruchniały, podłogi stare i spruchniałe, okucia u okien i drzwi proste, dwa piece, z cegły kominkową robotą.─
z drzewa kostkowego w węgły, sciany zewnątrz gliną wyrzucane.─ słomą i gontami 28 13 3/4 4 Dach reparacyi potrzebuie.─
2 Staynia z wystawą z drzewa kostkowego i w węgły.─ słomą ─ 15 8 2 1/2
3 Chlewik z drzewa w słupy i dyliki słomą 12 6 2
4 Obora






Studnia
z drzewa w węgły i słupy




z drzewa
słomą 18 10 2 1/2 Dach zawalony nowego dachu potrzebuie





5 Spichrz o dwóch przedziałach z koicami, dwoie drzwi iedne z zamkiem i wrzeciądzem, drugie z skoblem i wrzecądzem z drzewa kostkowego w węgły słomą 16 1/2 13 4 1/2
6 Owczarnia do którey 1 drzwi i 2 wrót


Podwórze ogrodzone płotami w słupy sparniki i płaty ciesane iedne wrota stare

z drzewa kostkowego w węgły słomą 27 21 3 sciany pochylone
7 Stodoła w 1 klepisko z drzewa w słupy i węgły słomą 29 11 3 sąsiek zawalony
8 Stodoła w 2 klepiskach z drzewa w słupy i dyliki słomą 26 10 4 sciany pochylone i podparte
9 Dom o 1 izbie komorze i sieni stary zawaleniem grożący


Obora z wystawą
z drzewa w słupy i węgły


z drzewa kostkowego w węgły
słomą





słomą
26 1/2





10
9





3
3





3

10 Dom o 1 izbie komorze i sieni zawaleniem grożący z drzewa kostkowego w węgły słomą 11 9 3
11 Dom o 2 izbach, 1 komorze i 2 sieniach stary zły w przyciesiach


Oborka


studnia
z drzewa kostkowego w węgły

z drzewa w słupy i baliki

z drzewa
słomą





słomą
32 1/2





8
11 1/2





7
3





2 1/2



Rozległość częsci wsi Dąbrówki zgnięłey lit B

w polu gminnym

1. W przydziałkach, działek gróntu pomiędzy gróntami częsci Lit A. Dąbrówki zgniłey, po nad granicą wsi Gorzuchy, aż do granicy wsi Pruchna ciągnący się, obeymuiący wszerz prętów 21 1/2, w dłuż prętów 219 1/2.
2. Dział drugi gruntu pomiędzy gróntami do częsci Lit A wsi Dąbrówki zgnięłey należącemi, wynoszący wszerz prętów 5 3/4 w dłuż prętów 101 1/4.
3. Dział trzeci pomiędzy gróntami iako powyżey ciągnący się do granicy wsi Pruchna, w szerz prętów 13 1/2 w dłuż prętów 248.
4. Dział czwarty gruntu pomiędzy gruntami iako ad Nm 2 ciągnący się, do granicy wsi Pruchna w szerz prętów 8 3/4, w dłuż prętów 248.
5. Dział piaty gróntu pomiędzy gruntami, iako ad Nm 2 ciągnący się, do granicy wsi Pruchna w szerz prętów 12 3/4, w dłuż prętów 240.
w polu jarzynnym

1. Dział pierwszy gróntu pomiędzy gruntami do częsci Lit A Dąbrówki zgnięłey należącemi, obeymuiący w szerz prętów 16 1/4, w dłuż prętów 131.
2. Dział drugi gróntu pomiędzy gróntami iak wyżey obeymuiący wszerz prętów 7 3/4, w dłuż prętów 131.
3. Dział trzeci gróntu pomiędzy gróntami iako powyższe obeymuiący wszerz prętów 7 2/3, w dłuż prętów 131.
4. Dział czwarty gróntu pomiędzy gróntami iako powyższe obeymuiący w szerz prętów 8 1/2 w dłuż prętów 131.
5. Dział piąty gróntu pomiędzy gróntami iako powyższe obeymuiący w szerz prętów 13 3/4 w dłuż prętów 101 1/3.
6. Dział szósty gróntu pomiędzy gróntami iako powyższe obeymuiący w szerz prętów 8 2/3 w dłuż prętów 60.
7. Dział siódmy gróntu na wygon pomiędzy gróntami do częsci Lit A Dąbrówki zgniłey, a z drugiey strony ztyka się z granicą do wsi Pruchna należąca, obeymuiący wszerz prętów 2 1/8 w dłuż prętów 48.
8. Przydziałek osmy gróntu pomiędzy gróntami do częsci Lit A Dąbrówki zgniłey należącemi, a z drugiey strony po nad pastwiskami wspólnemi Dąbrówki zgniłey częsci A i B wsi Pruchna i Ocina wszerz prętów 6 2/3 w dłuż prętów 16.
9. Dział dziewiąty poprzeczny, pomiędzy gróntami do częsci Lit A Dąbrówki zgniłey, aż do drogi wsi Wróblewa do Dąbrówki, wszerz prętów 15 3/4 w dłuż prętów 90.

w polu ugorowym

1. Dział pierwszy gróntu pomiędzy gruntami do częsci Lit A Dąbrówki zgnięłey należącemi, ciągnący się aż do wiatraka wroblewskiego, obeymuiący w szerz prętów 4 1/[10?], w dłuż prętów 150.
2. Dział drugi folwarczny gróntu pomiędzy gróntami do częsci Lit A Dąbrówki zgniłey należącemi, ciągnący się aż do łąki Grzmionki obeymuiący wszerz prętów 25 1/2, w dłuż prętów 162.
3. Dział trzeci Krwiczka gruntu pomiędzy gruntami iako powyższe obeymuiący w szerz prętów 12 3/4 dłuż prętów 12 1/4.
4. Dział czwarty folwarczny gruntu pomiędzy gruntami do częsci Lit A Dąbrówki zgniłey należącemi, a zdrugiey strony ciągnie się nad granicą wróblewską do łąki Trzcionka zwaney, obeymuiący szerokosci prętów 23 1/2 w dłuż prętów 81.
5. Klin gróntu ciągnący się od łąki Grzmionki nad granicą wróblewską ku wiatrakowi, z drugiey styka się z gróntem do częsci Lit A Dąbrówki zgniłey należącym, obeymuiący wszerz prętów 46, wdłuż prętów 28 3/4.
6. Działek szósty gróntu ciągnący się od drogi wróblewskiey pomiędzy gróntami do częsci Lit A Dąbrówki zgniłey należącemi, ku wiatrakowi, wszerz prętów 4 1/2 i długosci prętów 70 1/3.
7. Działek siódmy gróntu rola Ławnikowska zwana, pomiędzy gróntami do częsci Lit A Dąbrówki zgniłey należącemi w szerz prętów 3 1/3 w dłuż prętów 93 1/2.
8. Działek osmy gróntu od opłotek ku wiatrakowi wrublewskiemu pomiędzy gróntami do częsci Lit A Dąbrówki zgniłey należącemi, obeymuiący wszerz prętów 3 3/4 w dłuż prętów 131.
9. Działek dziewiąty gróntu pomiędzy gróntami iako powyżey obeymuiący w szerz prętów 8 1/2 w dłuż prętów 131.
10. Dział folwarczny gróntu w prawey strony styka się z gruntami do Lit A, a z lewey strony z gróntem do Lit B Dąbrówki zgniłey należącym, obeymuiący wszerz prętów 22 1/2 wdłuż prętów 131.
11. Klin gruntu ciągnący się od Pastwiska napulnych łączek zwanego do granicy wróblewskiey pomiędzy gruntami do Lit A Dąbrówki zgniłey należącemi, obeymuiący wszerz prętów 41 1/3 w dłuż prętów 33.
12. Działek dwunasty gróntu pomiędzy gróntami iako powyższy obeymuiący w szerz prętów 5 1/2 w dłuż prętów 34 1/3.
13. Działek gróntu Karczmina zwany styka się z lewey strony z gróntami do Lit A Dąbrówki zgniłey, a z prawey strony z łąkami do Lit B należącemi, wszerz prętów 33, wdłuż prętów 43 3/4.
14. Działek za olszyną pomiędzy gróntami do Lit A Dąbrówki zgniłey należącemi, obeymuiący wszerz prętów 12 wdłuż prętów 33.

Łąki
1. Łąka za ogrodem dworskim ciągnąca się do łączek wspólnego pastwiska pomiędzy stawiskiem do Lit A Dąbrówki zgniłey należącym, a z drugiey strony z gróntem Karczmina zwanym do Lit B należącym, obeymuiąca wszerz prętów 36 1/4 wdłuż prętów 43 3/4.
2. Łąka druga pod nazwiskiem Trzcionka pomiędzy gróntami do Lit A i B. Dąbrówki zgniłey należącemi leżąca, dotykaiąca do granicy wróblewskiey, obeymuie wszerz prętów 13 1/2 wdłuż prętów 16.
3. Łąka trzecia pod nazwiskiem Grzmionka pomiędzy gróntami do Lit A i B. Dąbrówki zgniłey należącemi leżąca, obeymuie wszerz prętów 23 1/3 w dłuż prętów 16.
Każdy pręt puł osma łokcia trzymaiący, miary warszawskiey.
Grónta dworskie i wieyskie orne wynoszą około morg 128-P 46.
Łąki ——'' ——''——'' ——7-78.
Zabudowania dworskie wynoszą około——'' ——''——'' 200.
Zabudowania wieyskie ——'' ——''——'' —— 100.
Ogrody dworskie ——'' ——''——'' —— Morg 1.——'' ——
Ogrody wieyskie ——'' ——''——'' —— Morg 1.——'' ——
Drogi rowy i nieużytki ——'' ——''——'' —— 100.
Pastwiska wspólne częsci A i B około Morg 2.——'' ——
Sadzawki ——'' ——''——'' —— 6.
Wszystkich na miarę nowopolską rachuiąc.
Ograniczenie tych dóbr iest następuiące których gatónek ziemi należy do 2, 3, 4, 5, i 6 klassy.
Wieś Dąbrówka zgniła części A i B. graniczy w swym okręgu na wschód słońca z wsią Wróblew- na południe z wsią Mantyki- na zachód z wsiami Oraczew i Gorzuchy- na pułnoc z wsiami Pruchna i Ocin, granice spokoyne, drogami, miedzami, i rowami oznaczone.
Podatki z teyże wsi Dąbrówki zgnięła częśc B. opłaca się co rocznie do kassy Obwodu Kaliskiego według atestu teyże kassy pod d. 27 Marca 1832 r. wydanego.
1. Dominium ofiary ziemskiey Zp. 63 gr. 22.
Kontyngesu liwerónkowego 20 gr. 23.
2. Gromada kontyngensu liwerónkowego Zp. 20 gr. 25.
Gromada podymnego dannego Zp. 52 gr. 15.
Szarwarku Zp. 30.
Zp. 188 gr. 2.
Nadto wpłaca się do teyże kassy po dwa grosze od każdego złotego, od ofiary ziemskiey.
Na posługe transportową wpłaca się rocznie Zp. trzy. Oprócz tego wpłaca się rocznie do koscioła w Wróblewie, zamiast dziesięciny wytyczney Zp. 16.

Włościan osiadłych iest:

Trzech komorników - Ci robią po trzy dni w tydzień przez cały rok ręczno i w zniwa po 4 tłuki - z powinnością przędą po sztuce, kapuste i brukiew sadzą i okopuią, biorą za to kopczyznę po trzy pręty żyta, i jęczmienia, po dwa pręty grochu, taterki, i owsa, po pięć zagonów uprawney roli gnoioney, do tego maią ogrody.
Dzierzawnym possesorem tey wsi iest Karol Kowalski a poddzierzawcą Wn Antoni Wężyk, płaci roczney dzierzawy po Zp. 550, według kontraktu urządzonego, który się kończy na S. Jan Chrzciciel roku 1835.
Dobra ziemskie Dąbrówka zgniła część B składaiące się z wsi folwarczney tegoż nazwiska w Powiecie Warszawskim, Obwodzie i Wtwie Kaliskim położone, składaią gminę łącznie z częscią Lit A Dąbrówki zgniłey pod nazwiskiem Dąbrówka zgniła część A i B odległe od Miasta Sieradza o pułtory mili, od miasta Warty i Błaszków o dwie mile - sprzedane będą w Kaliszu ..........

piątek, 27 października 2017

Inwentarz wsi Zaspy Miłkowskie (1818)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Jana Strachowskiego z roku 1818. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Inwentarz przepisała i zezwoliła na opublikowanie Pani Halina Studzińska.(źródło:http://milkowice.pl.tl/Historia-dworu.htm)

J. Strachowski Warta
"Działo się to we wsi Zaspy położonej w powiecie Wartskim województwie Kaliskim dnie dziewiątego lipca roku 1818 na Dworze pod liczbą pierwszą. Niżej podpisany pisarz aktowy powiatu Wartskiego stosownie do protokułu spisanego przez siebie w wsi Zaspach w Dworze pod liczbą pierwszą dnia szóstego miesiąca lipca roku bieżącego i podpisanego też przez JWPana Kożuchowskiego jako sukcesora i egzekutora majątku zmarłego … JWPana Józefa Lipskiego jako i JWPani Benigny z Górskich Lipskiej jako odbierającej w posesyją dożywotnią od tegoż JWPana Antoniego Kożuchowskiego w dniu wybranym przez siebie takowym a przez nas w akcie wymienionym przybyły do wsi wyżej wyrażony Zaspów, Miłkowic i Strachocic oddane już w wolne zarządzanie dożywotnie JWPani Benignie Lipskiej stosownie do protokułu spisanego w dniu szóstym lipca roku bieżącego przystąpił do spisania majętności dóbr majętności tej miłkowizny, a to w ten sposób zaczynając.

Zajazd do dworu we wsi Zaspach , są wrota ordynaryjne na biegunach drewnianych z hakami i zawiasami żelaznymi u góry z tarcic nienajgorsze… "

Opis Dworu i jego otoczenia

Część pierwsza 

Wjeżdżając do dworu na Zaspach mijamy wrota ordynaryjne z tarcic na biegunach, zakończone żelaznymi ozdobnikami. Płot z tarcic rżniętych ciągnie się do stajni po lewej stronie, i do rogu spichrza po prawej stronie. 
Spichrz zbudowany jest z rżniętych bali, ma troje drzwi nabijanych gwoździami, do których prowadzą drewniane schodki. Podłoga w spichrzach ułożona jest z bali, a sufit z tarcic. Drzwi osadzone są na zawiasach i żelaznych hakach przy których są skoble i kłódki. Dach poszyty słomą i ma trzy dymniki. Podmurówkę wykonano z kamienia i cegły. W spichrzu są skrzynie do sypania zboża. Za spichrzem, pierwsze z brzegu są drzwi z furtką do ogrodu. Od spichrza do oficyny wiedzie płot z płatów rżniętych. 
Oficyna wystawiona jest z bali rżniętych, gliną wyrzucanych. Od podwórza są drzwi drewniane gwoździami nabijane na hakach i zawiasach żelaznych z zamkiem i antabą. Podłogi położono z cegły lub desek. Drzwi w pomieszczeniach mają futryny drewniane, z zawiasami i hakach, posiadają skobel i wrzeciądz. Najczęściej zamykane są na kłódki, a od środka na zasuwki lub haczyki. Z sieni wychodzi się do drugiej większej sieni i dalej do kuchni z murowanym piecem kuchennym, do spiżarni, izby kuchennej, w której znajduje się komin z murowanym kapturem, z rożnem z trzema hakami, jest także mały kominek z fajerką do rozgrzewania potraw. Stąd wchodzi się także na górę. Okna w budynku mają drewniane futryny, szyby ułożone w tafelki, zamykają się na haczyki, mają wewnętrzne okiennice. Drzwi z oficyny wychodzą też na ogród. Ściany i sufit w izbach wyłożone są trzciną, obrzucone, pobielone, kominki stoją na ceglanych postumentach, a w izbach mieszkalnych są piece kaflowe. W pomieszczeniach, gdzie przechowuje się produkty, w oknach znajdują się kraty i okiennice z zawiasami, hakami na śruby wszystko zamykające. Dach na oficynie jest łamany z dymarkami czterema i małymi okienkami. Oficyna posiada piętro. Na górze jeden z pokoi ma dekoracyjne okno z piętnastoma kafelkami. Pod budynkiem są cztery sklepy, zadaszone, z oddzielnymi wejściami od podwórka lub ogrodu, Sklepienie w nich to tylko pułap żerdziami ułożony i belki. Nad całym budynkiem są rynny, nad piwnicami także. 
Dwór Podwórze pańskie jest wybrukowane począwszy od kuchni, czyli oficyny, aż do podwórza folwarcznego. Płot otaczający podwórze wykonany jest stolarską robotą z galeryjką u góry. Obok dworu są furtki do ogrodu na zawiasach i hakach, z antabami. Wzdłuż płotu wiodącego do kuchni i dalej do folwarku rosną topole, a przed dworem obok schodów są dwa dzikie kasztany. Na ganek wchodzi się po trzech stopniach. Drzwi na ganku wykonane są stolarską robotą, nabijane gwoździami, osadzone na hakach i zawiasach żelaznych, z antabą i zasuwą przy futrynach. Ganek wykonany jest z tarcic, ma rozsuwane drzwi bez zamka, ale z ryglem zasuwanym z zewnątrz, są tutaj okna dające światło. Stąd wiodą drugie drzwi do głównej sieni, w której jest woskowana podłoga z desek, ściany i sufit są obrzucane. Na suficie znajdują się wyrzynane arkusze, na środku na haku wisi lampa. Znajdują się tutaj dwa piece kaflowe z metalowymi drzwiczkami. Stąd wiodą do pokojów drzwi z antabami mosiężnymi, nad drzwiami wiszą dzwonki do przywoływania służby. Z tyłu sieni jest mały pokoik dla przybywających gości. Na lewo wchodzimy do pokoju, gdzie podłoga ułożona jest w kwadraty. Stoi tutaj biały kaflowy piec na dębowym postumencie. Dwa duże okna otwierane na pół, mają drewniane futryny. Na dole okna znajduje się małe taflowe okienko z antabką do otwierania. Ściany i sufit wyłożone są trzciną, obrzucane i pomalowane na szafirowo. Na środku sufitu jest murowana gwiazda i hak do lampy na pasku. 
Z tego pokoju przechodzimy przez solidne, stolarską robotą wykonane drzwi, do pokoju bilardowego. Tutaj sufit pomalowany jest na biało, na środku wisi hak do lampy, ściany mają kolor zielony z kolorowym pasem biegnącym u góry. W pokoju są trzy duże okna. 
Obok znajduje się mały pokój z różowymi ścianami i nakrapianymi pasami u góry. Podłoga ułożona jest w kwadraty. Stoi tutaj biały, okrągły piec kaflowy z metalowymi drzwiczkami na dębowym postumencie. Jest jednookno z dużymi taflami szyb i z żaluzjami. Po lewej stronie jest garderoba z drzwiami z gałką do pociągania. Tutaj podłoga jest z desek, jedno okno posiada wewnętrzną okiennicę, Z garderoby wchodzi się do pokoju w basztowisku z prostą podłogą z desek. W tym pokoju były drzwi wychodzące do ogrodu, lecz zostały zabite. Jest tu także sklep, czyli piwnica, bez drzwi. 
Obok jest sala, w której ściany są w marmurach wyrzynane. Podłoga ułożona jest z tarcic w kwadraty. Piec z szarych kafli na dębowym postumencie. Dwa okna o dużych szybach mają żaluzje. Sufit biały, na środku ozdobiony okręgiem, z umieszczonym hakiem do lampy. Stąd przechodzi się do sali o czterech oknach z żaluzjami. Na środku sufitu wyrżnięta jest gwiazda z umieszczonym w środku hakiem, Podłoga ułożona jest z drewnianych kwadratów. Tutaj też jest piec z kafli wykonany na postumencie. 
Z tego pokoju wychodzimy do sieni. Po lewej stronie jest pokój kredensowy, w którym jest jedno okno składające się z szesnastu małych szybek osadzonym w drewnianych ramach. Nie ma tutaj pieca, tylko rura wychodząca na zewnątrz. Z tego pokoju można wyjść do ogrodu przez drewniane drzwi, które nie mają zamka tylko zamykają się wewnątrz na drewniana zaporę. Stąd prowadzą schody na górę. 
Z kredensu zawraca się na dwa ganki (według mnie są to dwa tarasy, jeden nad wejściowym gankiem, drugi od strony ogrodu, a przestrzeń pomiędzy jest dużym holem) Stąd wchodzimy do pokoju sypialnego, w którym jestjedno duże okno otwierające się na pół. Ściany są wyrzeźbione i szaro nakrapiane. Idąc dalej z ganku są drzwi dopokoju, w którym też jest jedno okno. Po lewej stronie jest pokój panieński, który ma ściany wyrzynane i różowo malowane, jedno okno z żaluzją, podłogę i okna takie jak w innych pokojach. Pieca i kominka nie ma, gdyż piec z daszkiem będący tutaj zabrał JWP Lipski do Gzikowa. Z tego pokoju wchodzimy do pokoju małego zwanego biblioteczką. Jest tutaj mały piecyk z żelaznymi drzwiczkami i flizami przed nimi. 
Wychodząc z tego pokoju na ganek są drzwi do ogrodu z gałką do przyciągania. Nad drzwiami jest okno z wieloma tafelkami. Do ogrodu schodzi się po schodkach. Na lewo od drzwi ogrodowych jest pański pokój sypialny. Ściany pomalowane są tam na zielono, u góry biegnie szlak w różowe kwiatki. Dwa okna zabezpieczone są okiennicami. W pokoju znajduje się komin. Z tego pokoju wchodzimy do drugiego pokoju sypialnego zdwoma oknami z okiennicami. Ściany pomalowane są na jasno-szafirowy kolor z lamperią nad górną listwą. Okrągły szamotowy piec połączony jest z kominem w pierwszym pokoju. 
Wychodząc z tych pokojów na hol po lewej ręce znajduje się pokoik lekarski z jednym oknem z żaluzją, ceglanym piecem z żelaznymi drzwiczkami, podłogą z desek i ścianami pomalowanymi na biało. W pokoju obok, gdzie drzwi zamykane są na wrzeciądz i skobel, też pomalowanym na biało, lecz wyłożoną ciemnymi balami podłogą, są dwa okna. 
Dwór ma dach, trzy dymniki bez okien. Nad biblioteką jest kominek zabezpieczony żelazną kratą odprowadzający dym. 
Za dworem znajduje się ogród angielski zarosły już olszyną i wierzbiną. Umieszczono tam sadzawkę obmurowaną kamieniami. Do tej sadzawki spada woda z poziomu strugi Laskowca płynącej od Ostrowa i odprowadzana jest kanałem przez upust do gorzelni. Za oficyną jest ogród włoski strojny kwiatami i w liniach zasadzonymi drzewami i krzewami założony przez JWP Lipską.
Dopisek: Okna we dworze są duże, na pół otwierane, dwa okna z wieloma małymi szybami od strony ogrodu, były dwa tarasy zwane gankami, jeden z frontu drugi od ogrodu. Dwór miał basztę znajdującą się po lewej stronie budynku od strony ogrodu mającą charakter dekoracyjny. W tej sytuacji dach chyba powinien być płaski, tym bardziej, że nic się o nim nie pisze. 

Część druga

Gorzelnia razem z młynem postawiona jest nad odnogą rzeki Warty Młynicą. Wchodzi się tam przez zwykłe drzwi z klamką. Pomieszczenie obite jest deskami, znajdują się tam skrzynie, kamienie i inne urządzenia. Jest tutaj izba dla gorzelanego z wymurowanym piecem i kominem, z polepą, z jednym oknem otwierane na pół, z czterema tafelkami.
Obok jest browar i suszarnia. Za browarem jest ocembrowana studnia z kapturem.
Folwark. Znajduje się tutaj siedemnaście izb mieszkalnych wraz z komorami. W izbach są podłogi z desek - w komorach z cegły - drzwiami zamykającymi się na zamki, ze skoblami w komorach, piecami murowanymi. Jest też izba czeladnia o dwóch oknach na pół otwierających się, po czternaście kafelk w każdym, z piecem murowanym z prętami żelaznymi zwanym sabatnikiem. 
Za folwarkiem są cztery wozownie z szerokimi drzwiami zamykanymi na zamki, a od środka na haczyki. Stoi tutaj sieczkarnia. Nad wozowniami jest pułap z tarcic ułożony. Za wozowniami jest chlewik mały na cielęta przygotowany, snopkami poszyty. Za chlewikiem jest obora z drzewa rżniętego, wrotami na biegunach na połowę zamykającymi się. Obok są cztery chlewy dla trzody z drzewa rżniętego postawione, słoma pokryte, do których drzwi czworo na biegunach drewnianych zamykanych na skobel i wrzeciądz zamykane prowadzi. Wszystkie zabudowania ogrodzone są płotami z desek rżniętych. 
Przy wrotach folwarcznych jest murowana kuropatwiarnia. Wewnątrz są skrzynie z siatkami drucianymi. Obok są stajnie zbudowane z drewna, wylepiane i wytynkowane, podłoga ułożona jest z bali, drzwi zrobione z tarcic z zamkami i skoblami z dołu, zaparte na drewnianą zaporę. W środku znajdują się przegrody na konie z drzwiczkami. Są tu żłoby i drabinki na siano. U góry w stajniach jest jedenaście okienek. Dach jest łamany. Obok są jeszcze trzy stajnie, do których od podwórza doprowadzane są konie ze tamtych stajni. Mają po sześć okienek, dymniki na dachach, podłogę z bali. Przed stajniami jest studnia ocembrowana z żurawiem. 
Wychodząc z podwórza pańskiego na drogę jest stodoła z drzewa rżniętego o dwóch klepiskach, z wrotami z zamkami i skoblami do zamykania na kłódki, od środka na haczyki drewniane. Dalej za drogą są stodoły duże stojące naprzeciw siebie o czterech klepiskach z ośmioma wrotami. Szczyty są murowane, a w nich okrągłe okienka z szybami. Nad całymi stodołami i futrynami okap z dachówki, góra poszyta słomą, kalanka zrobiona z dachówki.
Za stodołami jest owczarnia w szczytach murowana, z dużymi drewnianymi drzwiami osadzonymi na zawiasach i hakach, z zasuwami, do wywozu mierzwy i wyganiania owiec. Okienek w owczarni jest szesnaście, we futrynach dwa do kładzenia siana nad owczarnią, które mają drzwi. Dach jest ze słomy, z okapami z dachówki. Za owczarnią jest dom murowany o trzech izbach z komorami, z podwójnymi drzwiami na zawiasach żelaznych z klamką. W sieni podłoga jest z cegły, stąd wchodzi się po drabinie na górę. W każdej izbie jest komin z kaflami murowany, podłogą z cegieł. Izby mają po dwa okna każa z szesnastoma małymi szybkami, z jedną otwierającą się oddzielnie.
Kuźnia. Wchodzi się najpierw do sieni przez podwójne drzwi, nad którymi jest okrągłe okienko z trzema tafelkami. Podłoga jest z cegły . Po prawej stronie jest mieszkalna izdebka z kominem w murze wmurowanym o dwóch oknach, w każdym z nich jest po szesnaście tafelek, z okiennicami. Pułap, tak jak w całym budynku, jest z tarcic. Obok jest komora z drzwiami wychodnymi, z żelaznym ryglem wewnątrz do zamykania. Z izby prowadzą do kuźni małe drzwi. Na kuźni jest duża krata na zawiasach z drągiem zakładanym na hak żelazny wewnątrz. Jest tutaj komin do pracy bez żadnej obudowy żelaznej, z węgielnikiem z cegły do kładzenia węgla. Nie ma posadzki, pułapu, są dwa okna z małymi tafelkami z okiennicami. Na całym dachu budynku jest położona dachówka.
Austeria czyli karczma jest murowana. Przed wejściem znajduje się galeryjka o trzech schodach. Drzwi oparte są na futrynach podwójnie szalowanych z zamkiem i antabą, żelaznymi gwoździami nabijane, nad którymi jest okno o kształcie gwiazdy z małymi tafelkami. W sieni podłoga jest z cegły. Stąd przechodzi się do izby szynkowej z dwoma oknami po szesnaście kafelek każde, z futrynami wykonanymi stolarską robotą i haczykami do zamykania. W tej izbie jest szynkwas z zakratowanymi oknami, podłogą z desek, kominem murowanym z sabatnikiem (piekarnikiem), jak w pierwszej izbie. Jest tutaj piec z zielonych kafli z postumentem murowanym. Pułap jest z desek ułożony. Po lewej stronie szynkwasu jest izba letnia z takimi samymi oknami. Z izby większej po prawej stronie znajdują się solidne drzwi do sklepu z zamkiem i kluczem. Idąc dalej w prawo wchodzimy do izby z kominem i piecem z cegły, oknem i okiennicą. Z tej izby wychodzi się do drugiej izby bez zamka, z piecem dwie izby ogrzewającym i blachą żelazną, z jednym oknem z okiennicą wewnątrz. Przechodzimy do następnej izby gościnnej z antabą i szlusakiem nie mające klucza, z murowanym kominkiem, jednym oknem z okiennicą jak w poprzedniej izbie gościnnej. Podłogi wszędzie wykonane są z drewna, ściany i sufity otynkowane. 
Po lewej stronie w sieni jest kuchnia, do której prowadzą drzwi zamykane na klucz. Jest tutaj kotlina kapturem i pętem żelaznym do gotowania gościom jadła. Okna, pułap, podłoga jak w innych izbach. Z sieni na górę wiodą schody zdobione galeryjką z poręczami. Jest tam izba z drzwiami z zamkiem zamykanym na klucz, z oknem okrągły z tafelkami zamykające się haczykiem, z murowanym kominkiem z kapturem, podłogą z desek. Na strychu tej izby są dwa pomieszczenia na obrok i siano z pułapem ułożonym z desek. Dach pokryty jest dachówką karpią łuską zwany. Są trzy dymniki. 
Na dole jest stajnia, do której prowadzą drzwi fasowane z zamkami i klamką na zawiasach i hakach żelaznych. Są tam żłoby i drabki. Po bokach jest podłoga, a środkiem bruk. Drzwi do wjazdu i wyjazdu zawieszone są na hakach i żelaznych zawiasach. Każde wrota zamykają się na trzy zamki. W stajni są trzy okienka z kratami drewnianymi. Pułap ułożony jest z desek. Przy austerii jest studnia cembrowana balami bez wiaderka.
Na tym kończy się opis budynków dworskich. 
Mój przypis: Izb gościnnych w karczmie było kilka. Należało być przygotowanym na gości, gdyż tutaj od dawna wiódł trakt pocztowy, co wdać na mapce. Z opisu wynika, że były dwa cieki wodne zwane strugami, Młynówka i Laskowiec. Po drugiej stronie drogi wiodącej do dworu znajdowały się stodoły, dlatego lokalizacja spichrzów, gdzie przetrzymywano zboże, znajduje się w tej części dworskich zabudowań. 

Część trzecia 
Wsie Zaspy i Miłkowice 

Zaspy
Wieś zamieszkiwali półrolnicy, komornicy, czynszownicy, służba folwarczna i dworska. 
Półrolnicy mieszkali w obejściu z domem, stodołą z jednym klepiskiem, oborą, chlewem, komorą na drób. Budynki budowano z drewna, lub murowano, dachy kryto słomą, drzwi i wrota były na zawiasach i hakach żelaznych. Chałupa miała sień, izbę, komorę podłogę z cegły, pułap z desek. W izbie był komin i kuchnia murowana, dwa okna o dwunastu tafelkach często wybitych i załatanych. Sprzęt rolniczy - wozy, pługi, radła, kosy, sierpy, dzierżawili od dworu, także nasiona pod zasiew. 
Ziemię obrabiali, ale należała ona do pana. W zamian odrabiali pańszczyznę łącznie pięć dni w tygodniu: ręcznie, trzy dni w tygodniu sprzężajną parą koni lub parą wołów, jeden dzień pracy w lesie, dwa dni przy inwentarzu, przy płukaniu i strzyżeniu owiec. Wykonując pracę musieli przynieść narzędzia pług, wóz, radło, rydel, siekierę, sierp… Obowiązkiem ich było zadbać o kominy, sadzę wycierać, odbywać straż wokół dworu, pól i inwentarza. Oddawali do dworu cztery kapłony, pięć kurcząt, trzydzieści jaj, sztukę uprzędzonego i wypranego lnu. 
Inwentarz jaki posiadali półrolnicy to konie, dwa lub jeden; dwa woły siwe, płowe, dropiate, czarne lub czerwone; krowy o takim samym umaszczeniu jak woły.
Półrolnicy Zaspy:
1. Grzegorz Soroki
2. Franciszek Pastuszka 
3. Walenty Krawczyk
4. Szymon Frątczak
5. Wincenty Misiak
6. Franciszek Augustyniak
7. Franciszek Jędrasiak
8. Andrzej Oslazlak
9. Wawrzyniec Jabłoński młynarz wiatraczny, za to płaci dworowi czynszu żyta sto dziewięćdziesiąt … surowce i mlewisko darmo miele. Drugi wiatrak opustoszały
Czworaki
Na mieszkaniu pańskim nad przewozami były czworaki, w których mieszkali fornale, koszykarz, a w czwartym zamieszkiwał czynszownik Wojciech Pilarz, w chałupie, obok której był chlewik. 
W kolejnych chałupach zamieszkiwali: Walenty Kaźmierczak komornik, nie mając żadnego inwentarza pańskiego, brał go od dworu i za to robi w tydzień dni dwa. Darmoch żadnych nie wyprawia. 
Prukarz stróż od gorzelni, nie ma żadnego mienia pańskiego i żadnych darmoch nie odrabia 
Franaszek, pastuch nie ma nic pańskiego i żadnego zaciągu nie robi. 
Antoni Olejniczak, ma kawałek łąki z ogródkiem, z tego robi dworowi dni dwanaście 
Gertruda Walczakówna bierze z folwarku pańskiego kopiznę z tego robi dworowi dwa dni w tydzień i bez potrącenia dnia chodzi do strzyżenia owiec. 
Włodarz tu ordynaryję bierze jako służący. 
Paweł… nie ma nic pańskiego tylko najmuje się dworowi za pieniądze. Kominowe wraz z innymi dworskimi opłaca… 
Austeria u przewozu, do której zajazd był z dwoma wrotami dużymi do wjazdu, a trzecim do wyjazdu ze stajni. W środku do samej stajni była droga z wrotami na biegunach drewnianych bez żelastwa. Do wjazdu i wyjazdu były drzwi na kłódkę i popręg zamykane. Po prawej ręce wchodzącego, do Miłkowic idąc, jest izba z szynkiem, do której drzwi prowadzą do izby i do kuchni, z żelaznymi hakami i zawiasami. Okna są z małymi kafelkami. Jest sklep i komora, stajnie ze żłobami dla koni. Do tego gościńca należy prom do przewożenia na Warcie. U samego przewozu nad rzeką jest stajnia. Jest tu też dom, chlewik i inne zabudowania gospodarcze. Dom ten należy do Franciszka Lisowskiego, który płaci dworowi czynszu sześćdziesiąt. … Druga chałupa, w której mieszka czynszownik Kubisak, płaci dworowi rocznie czynsz sześćdziesiąt…